Dar paça pantolon yok sattı

Alışveriş merkezlerinin dudak uçuklatan metrekare kira fiyatları, başta hazır giyimciler olmak üzere perakende sektörü üzerinde adeta kara bir gölge gibi dolaşıyor.

Damat Tween ve ADV markalarının yaratıcısı Orka Group'un kaptan köşkünde oturan Süleyman Orakçıoğlu, "Sanki alışveriş merkezlerinde bize kepçeyle para veriyorlarmış gibi 5-10 yıllık dayatma kira kontratlarını önümüze koyuyorlar. Kontratlar döviz cinsinden. 2001 krizi ne çabuk unutuldu? Dövizde yaşanacak bir dalgalanma, şirketleri zor duruma sokabilir. Alışveriş merkezlerinde istenen kiralar, şimdi olmasa bile 2-3 yıl içinde sektörde büyük sorun yaratacak" uyarısında bulunuyor. "Şu an istenen rakamlar bizim 20 yıllık tecrübemizle örtüşmüyor. Dünyada böyle rakamlar yok" diyen Orakçıoğlu, hazır giyimcilerin alternatif çözüm yolları aradığını söylüyor. Orakçıoğlu, hazır giyim sektörünü ve Orka Group'un yol haritasını anlattı:

'10 KEZ DÜŞÜNMEK GEREK' 
Sektörde yerli-yabancı kavgası, bir alışveriş merkezinin yer ve kirada yaptığı ayrıcalıkla su yüzüne çıkmıştı. Bu anlayış sürüyor mu?

Sadece o da değil, 5-10 yıllık zorunlu kontratlar olmaya başladı. İş yapsanız da yapmasanız da en az 5 ya da 10 yıl sanki o kirayı ödemek zorundasınız ve çıkma hakkınız yok. Herkesin gerçekten son derece dikkatli olması lazım. Bugün olmasa bile mutlaka 2-3 yıl sonra sorun yaşanacak. Kontratların hepsi, dolar ya da euro üzerinden. Piyasaların dövizde bir düzeltme yapması halinde, buradaki artışlar maliyetlere yansıdığı takdirde çok ciddi sorunlar ortaya çıkacaktır. 2001'de bunun sancısını gördük. Kimse için böyle bir şeyi temenni etmiyoruz ama bugün alışveriş merkezleriyle kira kontratlarına imza atarken, 10 kez düşünmek gerektiği düşüncesindeyim. Bunun sonrası da var. Nişantaşı'nda yapılan bir alışveriş merkezi için metrekare başına 170 euro artı genel giderler istiyorlar. 20 yıldır sektördeyiz, telaffuz edilen rakamlar, tecrübemizle örtüşen rakamlar değil. Dünyada yok.

* Hazır giyimciler kendi alışveriş merkezini kurmayı planlıyordu. Hâlâ aynı fikirde misiniz?

Alışveriş merkezlerinin yaklaşımı birçok firmayı birtakım arayışlar içine itiyor. En iyi yerleri en ucuz fiyatla yabancılara vereceksiniz, kalan yerleri de yerli markalar arasında sanki açık artırmaya çıkartmış gibi politika izleyeceksiniz. Çifte standart var ve bu böyle gitmez. Belli bölgelerde belirli düzenlemeler yapılabilir. Dünyada sokak mağazacılığına dönüş var. İstanbul'da bu anlamda birçok avantajlı bölge bulunuyor. Beyoğlu da, Bakırköy de, hiç ummadığınız bir yer de olabilir. Önemli olan, sofistike yapıyı ortaya koyabilecek bir lokasyon olması. Herkeste bu tecrübe var, önemli olan sektörde deneyimli olan tarafların bir araya gelerek hareket etmesi. Öte yandan bizim sektörden arkadaşlarımızın yaptığı projeler içinde bir pay alarak yer almak mümkün.

EL CEZİRE'DE REKLAM
* Hazır giyimin 2007 falına bakacak olursak... 2006 bizim için zor bir yıldı.

 İlk yarıda sorunların tavan yaptığı bir süreç yaşadık. Hazır giyim sektörünün ihracatında yüzde 10'luk düşüşler olmaya başladı. Mayıstaki dalgalanmadan sonra haziran ve temmuzda toparlanma süreci başladı. 'Kurla ihracat arasında bağlantı yok' diyenlere bir cevap oldu bu toparlanma. Eylül itibarıyla gerçekten bir performans yakalanmaya başladı. 2006'da her şeye rağmen hazır giyim ihracatında yüzde 2'lik artış sağlandı. Bunu sağlayan, son 2 aydaki yüzde 10-15 civarındaki artışlar oldu. Birkaç sebebi var. İlki, sezon içinde satan ürünü, rafa en kısa sürede koyan ülke olmamız. İkincisi de AB'nin Çin'e karşı uyguladığı kotaların yıl sonuna doğru limitlerinin dolması, alım konusunda bizi avantajlı konuma soktu. İstanbul Deklarasyonu'nun 3 yılda sektöre sağladığı avantajı kimse inkar edemez. 2005, 2006 ve 2007'de 18-20 milyar dolarlık ihracatı, Çin rekabetinin dışına taşımış olduk. İhracatımızın yüzde 76'sını AB'ye yapıyoruz. Bu çok önemli. Hem dünyanın en zor pazarı, hem de bu pazarın istekleri kaliteli ve katma değeri yüksek ürün. O yüzden sektörün 2006'da yaptığı ihracatı büyük başarı olarak görüyorum. Hiçbir sektörün yaşamadığı bir baskıya rağmen bunu gerçekleştirdik. Bu yılki ihracat hedefimiz 21 milyar dolar. Hazır giyim için 15, tekstil için 6 milyar dolar. 2010'da da Türkiye'nin moda endüstrisinin büyük oyuncusu olacağına inanıyorum.

* Orka için 2006 nasıldı?

Bir yapılanma dönemiydi. Eğitime önem verdik. Grup ciromuzu yüzde 15-20 artırdık. Yurtdışında atağımız vardı. 21 ülkede 35 mağaza ile bitirdik. Kendi markamızla 7 milyon dolara yakın ihracat yaptık. 2007'de Kahire, Halep gibi yerlerde ikinci mağazalarımız açılacak. Yakın coğrafyayı kafaya taktık. 2007 sonunda buradaki mağaza sayımızı 25'e çıkaracağız. Şubattan itibaren El Cezire'de reklam filmlerimiz yayınlanacak. Hedefimiz ciroyu değil, kârlılığı artırmak.

'En çok ne satar bilirim, dar paça pantolon sevildi'

* Lokomotif markanız hangisi?

Pazarı domine eden markamız D'S Damat. Kendi kulvarının en agresif markası. Fiyat avantajı, kalite, ürün çeşidi, moda ve ulaşılabilirlik, yani ne ararsanız var.

* Üretiminizi Mısır'a kaydırmayı düşünüyor musunuz?

Üretimi Giresun'a kaydırdık. Kendi ülkemizdeki üretim standardının başka hiçbir ülkede yakalanmayacağını biliyoruz. Mısır'da şu anda 2 mağaza olacağız.15 mağaza olduğumuzda orada lokal ortağımızla birlikte Mısır ve çevresindeki ülkeler için üretim yapabiliriz. yıldan önce olmaz tabii.

* Gardırobunuzda kendi üretiminiz dışında başka marka var mı?

Kesinlikle yok. Kendi stilime uygun şeyleri bulabiliyorum. Ondan sonra bir bakıyorsunuz, giydiğim şeyler daha çok satıyor, o da bir gerçek. Bir ürünün satıp satmayacağını en az 2 ay öncesinden görebilirim.

* Bu sezon en çok ne satar?

Mesela, 3 yıllık anlaşma yaptığımız Prada'nın ünlü tasarımcısı David Bradshow imzalı Tween takımlar konusunda sezon başında dedim ki "2-3 bin tane ürettiyseniz, bir 6-7 bin tane daha üretin". Arkadaşlar pantolonların paça genişliği konusunda çekingen davrandı. Hiç değilse 21-22 cm yapalım' dediler, 'Gerçek formundaki kalıp neyse o olsun, 19 cm'se, öyle üretelim' dedim. Bugün yok satıyor.

Bütün zamanlar zaman aşımına uğradı

* KDV indirimi öncesi sürekli sektörün yaşadığı sorunları dile getiriyordunuz. KDV indirimi sonrasında nedense sessiz kalmaya başladınız?

Hiçbir dönemde sorunlarımıza hem yaklaşım hem de çözümlerle bu kadar ilgili olduğumuzu düşünmüyorum. Yurtiçinde ve yurtdışında karar vericilere her türlü raporları verdik, onları bilgilendirmek için sürekli kendileriyle iletişim halinde olduk ama işin açıkçası, yurtdışında başarılı olduk. Kota kararlarının aldırılması kolay hadiseler değildi. Ama içeride önceliğimiz istihdam üzerindeki yükün azaltılmasıydı. Bu konuda adım atılmalı.

* Vazgeçtiniz yani öyle mi?

Artık bu konuda konuşmayacak mısınız? Hâlâ bekliyoruz bu konuda. Kamuda ilgili bir çalışma olduğunu biliyoruz. Ama bu çalışmanın artık sonuçlanması dileğimiz. Zaman vermek mümkün değil. Verilen tüm zamanlar, zaman aşımına uğradı. O yüzden bu konuda bir şey söyleme taraftarı değilim. Çünkü verdiğiniz bir süre herkesi umutlandırabiliyor. Ondan sonra o süre de geçince, ister istemez bir hayal kırıklığı oluyor. Burada avantaj ne? Sektör gerçekten kendine çekidüzen verdi. Artık tüm dünyanın dikkatini çekmeye başladık.

'Hikaye'li tişörte ABD'den sipariş

* OSMANLI motiflerinin yer aldığı tasarımlardan oluşan ve şimdilik sadece tişörtleri olan BTURK adlı bir koleksiyon yarattıklarını belirten Orakçıoğlu, "Kasımda lansmanına başladık. Kasım ayında tişört satmanın çok zor olmasına rağmen, olumlu bir geri dönüş aldık. 3 ayda 5 binden fazla BTURK tişörtü sattık" dedi ve ekledi: "BTURK tişörtlerinin bu yaz en çok giyilen ve en moda tişörtler olacağını biliyoruz. Dünya artık 'hikayesi' olan ve insanların ilgisini çekecek şeyler istiyor. Bir tişört deyip geçmeyin, o tişörtün içine bir hikayeyi sığdırabiliyorsanız, bundan büyük bir değer yok. İnternetten satışa başladık. ABD'den Japonya'ya kadar dünyanın her tarafından sipariş geliyor.

Aylin Löle/Takvim