Dağıtım ihalesinde çok bilinmeyenli denklem

Başkent gaz ihalesinin iptal edilmesi, enerji dağıtım özelleştirmelerini de riske soktu. ‘Çılgın Mehmetler’ olarak nitelendirilen Mehmet Emin Karamehmet ve Mehmet Kazancı’nın ortaklığındaki MMEKA, Boğaziçi ve AYEDAŞ’ın 5 milyar dolarlık bedelini de ödeyemezse, her iki ihale ikinci ve üçüncü firmalara verilecek. Ancak bu durumda da Rekabet Kurulu’nun pazar payı kriteri ortaya çıkıyor.

Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın, Boğaziçi ile AYEDAŞ için ek süre verilmeyeceğine yönelik açıklamaları, her iki bölge için yeni hesapların yapılmasına yol açtı. ÖYK’nın geçtiğimiz ay verdiği karar doğrultusunda, 31 Mayıs’a kadar 5 milyar dolarlık para yatırılmazsa, Boğaziçi Elektrik ikinci en yüksek teklifi veren AKSA’ya, AKSA da ödeyemezse Park Holding’e verilecek. AYEDAŞ ise yine para yatmadığı takdirde ikinci ve üçüncü gelen Yıldızlar ile Enerjisa’nın olacak. Rekabet Kurulu’nun aldığı karara göre, bir grup, enerjide yüzde 25’inden fazlasını kontrol edemiyor.

Karar ikinci gelenleri zorlayacak

Bu sınır, İstanbul dağıtım ihalelerini alacak olan ikincileri zorlayacak. Ayrıca, ikinci ve üçüncü firmalar, Boğaziçi veya AYEDAŞ için yeni kredi aramak zorunda kalacaklar. Bu da, firmaların süresi içinde şirketleri devralmasını zorlayacak.

BOĞAZİÇİ ELEKTRİK: Karamehmet ve Kazancı, 2 milyar 990 milyon doları 31 Mayıs’a kadar yatırmazsa, ihaleyi AKSA Elektrik 2 milyar 751 milyon dolar ile kazanmış olacak. AKSA ayrıca Trakya, Vangölü ve Fırat Elektrik ihalelerini de kazandı. Boğaziçi’ni de AKSA alırsa, dört dağıtım bölgesindeki payı yüzde 20’yi geçecek. Kurul, yüzde 25’e kadar pazar payına onay veriyor. Ancak sayı itibariyle onayda sıkıntı yaşanabilir. Ayrıca Rekabet Kurulu onay verse bile kredi bulmada sıkıntı yaşanacağı tahmin ediliyor. AKSA yükümlülüklerine yerine getiremezse, Boğaziçi elektrik 2 milyar 496 milyon dolar bedelle Park Holding’e verilecek. Park Holding Akdeniz Bölgesi dağıtımını da kazandı. Park Holding, Boğaziçi’ni alırsa pazar payı kriterine takılmayacak. Kredi konusunda sıkıntı yaşanması bekleniyor. Ancak yine de Boğaziçi konusunda en şanslı Park grubu görülüyor.

AYEDAŞ: Karamehmet ve Kazancı’nın kazandığı bir diğer ihale olan AYEDAŞ’ın 1 milyar 813 milyon dolarlık bedelinin ay sonuna kadar yatırılması gerekiyor. Yatırılmazsa hak 1 milyar 812 milyon dolar bedelle Yıldızlar Holding’e devredilecek. Ancak bu durumda, Osmangazi, Gediz Elektrik, Toroslar ve AYEDAŞ’ın sahibi Yıldızlar Holding olacak. pazar payı ise Rekabet Kurulu’nun sınırının çok üzerine çıkıyor. Dolayısıyla, Yıldızlar’ın AYEDAŞ’ı alması mümkün görülmüyor. ÖYK kararına göre, Yıldızlar’ın şartları taşımaması halinde AYEDAŞ’ı Enerjisa şirketi alacak. Halen Başkent Elektrik’in işletmesini yürüten şirketin pazar payında bir sıkıntı yaşanmıyor. 

Siyasi baskı yok, ciddi ihtilaf var

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Başkent Doğalgaz Dağıtımın özelleştirilmesi ihalesinin iptaline ilişkin, “Bankalara, ‘kredi vermeyin’ diye bir siyasi baskı yok. Çünkü işin içinde 2 tane de özel banka var. Bu, sadece kamu bankalarının yaptığı bir iş değil” dedi. Babacan, TRT Türk kanalında katıldığı bir programda “Bu iki ortak, yola çıktıktan sonra ihaleyi alan firma ile daha sonra lisansı almaya çalışan firmanın yönetim yapısı o arada değişti, bozuldu, ortaklar birbiriyle ihtilafa düştü ve yargıya intikal etti. Bir hukuki boşluk doğdu. Dolayısıyla bu projeyi finanse etmek için hazırlanan bankalar ki bunlardan 2 tanesi kamu, 2 tanesi özel bankaydı. Bunlar bu hukuki boşluktan dolayı biraz çekindiler. Böylesine hukuki bir sorun yumağına dönüşmüş bir işe kredi vermek konusunda bankalar haklı olarak çekindiler” diye konuştu.

MMEKA’NIN ORTAĞI STARGATE

Kazancı zorlaştırıcı tutum sergiledi

BaŞkent Gaz ihalesini 1.2 milyar dolara kazanan ancak parayı ödemeyen MMEKA’nın ortağı konumundaki Stargate Gayrimenkul, Kazancı tarafının özelleştirme ihalesi ve sonrasında çalışmaların sonuçlandırılmasını zorlaştırıcı tutum sergilediğini savundu. Açıklamada “Sayın Kazancı tarafının işbirliğine açık olmayan menfi tutumu, ilgili bankalarla mutabık kalınan kredi paketinin uygulamaya geçirilmesini engellemiş, katılımcı bankalardan birinin karar sürecinin etkilenmesi dolayısıyla, kullanılacak krediler durdurulmuştur” denildi.

Hüseyin Özay/Star