Cari açık 10 ayda yüzde 58'i artışla 17 milyar doları geçti

2005 yılı Ekim ayında ise cari açık, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 377,8 artışla 884 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamaya göre, cari açıkta en büyük paya sahip olan dış ticaret açığı, ödemeler dengesi tablosunda yer aldığı şekliyle, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 78,6 oranında artarak 2.475 milyon ABD dolarına ulaşmışken net turizm gelirleri, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18,1 oranında artarak 1 milyar 808 milyon dolara yükseldi

Böylece, 2004 yılı Ocak-Ekim döneminde 10 milyar 804 milyon dolar olarak gerçekleşen cari işlemler açığı, 2005 yılının aynı döneminde yüzde 58,4 artışla 17 milyar 114 milyon dolara ulaştı.

MB tarafından açıklama konu ile ilgili ayrıntılar ise şöyle sıralandı;

Dış Ticaret Dengesi

2005 yılı Ocak-Ekim dönemi verilerine göre dış ticaret dengesi, ödemeler dengesi gösterimi uyarınca bir önceki yılın aynı dönemine göre % 42,9 artışla 26.996 milyon ABD doları tutarında açık vermiştir. Bu gelişme, ihracat (FOB) gelirlerinin % 16,9 oranında artarak 59.438 milyon ABD doları olarak gerçekleşmesine rağmen, bavul ticaretinin % 10,6’lık düşüşle 2.909 milyon ABD doları ve altın dahil ithalat (CIF) harcamalarının % 21 oranında artarak 95.016 milyon ABD dolarına ulaşmasından kaynaklanmıştır.

Hizmetler Dengesi

Hizmetler kalemi, Ocak-Ekim 2005 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 14 oranında artarak 13.390 milyon ABD doları tutarında fazla vermiştir. Ekim ayı için kullanılan tahmini verilere göre Ocak-Ekim dönemi turizm gelirleri, bir önceki yılın aynı dönemine göre % 15,4 oranında artarak 16.594 milyon ABD dolarına ulaşmışken, turizm giderleri % 10,7 artarak 2.334 milyon ABD dolarına yükselmiştir. Bunun sonucunda, bir önceki yılın Ocak-Ekim döneminde 12.266 milyon ABD doları olan net turizm gelirleri, bu yılın aynı döneminde % 16,3 oranında artarak 14.260 milyon ABD dolarına yükselmiştir.

Hizmetler başlığının diğer önemli bir kalemi olan taşımacılık kalemi incelendiğinde ise gelirler, 2004 yılının Ocak-Ekim dönemine göre % 21,5 oranında artarken, taşımacılık kaleminin bir alt kalemi olan navlun giderlerinde ithalattaki artışa paralel olarak gözlenen % 23,9’luk artıştan dolayı taşımacılık giderleri % 21 oranında artmış; böylece net taşımacılık giderleri, 2005 yılı Ocak-Ekim döneminde 2004 yılının aynı dönemine göre % 19,4 oranında artarak 1.094 milyon ABD dolarına yükselmiştir.

Yatırım Geliri Dengesi

2004 yılının on aylık döneminde 4.594 milyon ABD doları net çıkışla sonuçlanan yatırım geliri kalemi, 2005 yılının aynı döneminde de 4.717 milyon ABD doları net ödemeyle sonuçlanmıştır. Bu yılın Ekim ayında yatırım geliri dengesi kaleminin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen net çıkışlar, sırasıyla 10 milyon, 1 milyon ve 317 milyon ABD doları olmuştur.

Bu yılın Ocak-Ekim döneminde uzun ve kısa vadeli kredilere ilişkin faiz giderleri, 2004 yılının aynı dönemine göre % 19,1 oranında artarak 4.059 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Cari Transferler

Bir önceki yılın Ocak-Ekim dönemiyle karşılaştırıldığında cari transferler, 2005 yılının aynı döneminde % 28,8 oranında artarak 1.209 milyon ABD doları olmuş; söz konusu dönemde, işçi gelirleri ve resmi transferlerden kaynaklanan girişler sırasıyla 685 milyon ve 524 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

2005 yılının Ocak-Ekim döneminde finans hesaplarında gerçekleşen net sermaye girişi, 2004 yılının aynı dönemine göre % 29,1 artarak 13.531 milyon ABD doları olmuştur. Bu dönemde gözlemlenen başlıca gelişmeler aşağıda özetlenmektedir.

Doğrudan Yatırımlar

Doğrudan yatırımlar kalemi altında, Türkiye’deki yabancı sermayeli şirketlerin yurtdışındaki ortaklarından kullandıkları kredileri ve yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye’de gerçekleştirdikleri gayrimenkul alımlarını da içeren yurtdışında yerleşik kişiler