Büyük İskender’in Bitlis’i yeniden canlanıyor

Yasemin Salih/Para Dergisi

Rivayet odur ki Büyük İskender, Hindistan seferi sırasında uğramış Bitlis'e. Sularını şifalı bulduğu bu bölge için komutanlarından Bedlis'e “Buraya öyle bir kale yapılsın ki ben bile fethedemeyeyim” emrini vermiş. Sonrasında Bitlis, İpekyolu sayesinde Avrupa ülkelerinin elçi göndereceği kadar önemli bir şehir haline gelmiş...

Ne var ki, İpekyolu'yla ünlenen Bitlis, bu yolun önemini yitirmesiyle hızlı bir çöküş yaşamış. Sarp coğrafyası Cumhuriyet döneminde de gelişimine izin vermemiş. Şehir sürekli göç vermiş, sürekli gerilemiş...

Nihayet şimdi, yıllar önce ekonomik ve sosyal şartlar yüzünden göç eden ve Türkiye'nin tanınmış işadamları haline gelen Bitlisliler, memleketlerini yeniden kalkındırmak için kolları sıvadı. Bu amaçla 20 yıl önce kurulan Bitlis Eğitim Vakfı'na neredeyse cüzdanında biraz fazla para olan bütün Bitlisliler üye. Her yıl çok sayıda Bitlisli çocuğa eğitim imkanı sunuyor BETAV. Öyle ki, Türk Eğitim Vakfı'ndan sonra Türkiye'nin en çok eğitim imkanı sağlayan sivil toplum kuruluşu olduklarını iddia ediyorlar...

Peki kimler var bu kadirşinas Bitlisliler arasında? Eren Holding'in patronu Ahmet Eren listenin başını çekiyor. Eren, Bitlis'e eğitim anlamında çok büyük katkılar sağlamış bir isim. Önümüzdeki dönemde yatırımlarını daha da artıracağı konuşuluyor. Eren'den başka, Limak İnşaat'ın patronu Nihat Özdemir, Gencerler Grup Yönetim Kurulu Başkanı Sadullah Gencerler ve Cemil Özgür de öne çıkan diğer işadamları. Kürüm ve Haşemoğlu aileleri de Bitlis'in kalkınması için kesenin ağzını açanlar arasında...

Fenerbahçe İkinci Başkanı Nihat Özdemir, geçen yıllarda sözünü verdiği fabrikanın temellerini geçenlerde attı. Çimento değirmeni ve paketleme fabrikası, 2008'in mayısında üretime başlayacak. İlk etapta 100 işçinin çalışacağı fabrika, bittiğinde 2 bin kişiye istihdam sağlayacak. Limak Bitlis Çimento Fabrikası adını alacak bu yatırımın tutarı 50 milyon YTL olarak açıklanmıştı.

BİLİŞİM KÖYÜ PROJESİ
Bitlisli işadamlarından Sadullah Gencer, ilin gelişimi için öncelikli konunun eğitim olduğuna inanıyor. Bu yüzden de okul yapımına odaklanmış durumda. Halen ilde beş okulun yapımı sürüyor. Projesi bitmiş, inşaat sürecini bekleyenler de var.

Sadullah Gencer de geçen yıl Ahlat'ta bir Anadolu Lisesi yaptırmış. Sadullah Gencer'in Bitlis'le ilgili de bir projesi var: “Bitlis coğrafyası nedeniyle lojistik imkanları olmayan bir il. Bu nedenle ilin gelişimi için klasik ticaret yolları pek uygun görünmüyor. Ürettiğinizi pazarlama imkanınız yok. Bu elverişsiz ortamda, lojistiğe ihtiyacı olmayan bir büyüme aracı gerekiyor. Bu da ancak bilişim olabilir.”

Bu düşüncelerle Bitlis'te bir bilişim köyü projesi oluşturmuş Gencer. Bu projeyi de Milli Eğitim Bakanı, Bitlis Valisi ve diğer işadamlarına açmış. Her yönden destek gören proje, Sanayi Bakanlığı'na fizibilitesi yapılmak üzere gönderilmiş.

Sadullah Gencer, “Bitlis'te genç nüfus çok yoğun. Osmanlı Bitlis'te eğittiği gençleri Mısır'a Şam'a gönderiyormuş. Biz neden yapmayalım. Burada gençleri eğitip, kurulacak bir teknokentte istihdam edebiliriz” diyor.
Bilişim köyünün içinde bir de çağrı merkezi oluşturulması planlanıyor. Bu merkezden bölgeye Türkçe, İngilizce, Arapça ve Kürtçe dillerinde hizmet verilecek.

Bilişim köyünde, çağrı merkezi ve teknokentin yanı sıra donanım işletmeciliği, yazılım merkezleri de bulunacak. Sadullah Gencer, proje için bir Bilişim Anadolu Lisesi'nin de hazırlıklarını başlattı. Bu okullarla Bitlis'in bölgenin teknoloji konusunda bir insan kaynağı deryası olması hedefleniyor. Gencer, “Öyle ki Türkiye'nin her yerinden ailelerin, teknoloji alanında yetişmesi için çocuklarını Bitlis'e göndermelerini hayal ediyoruz. Burası Ortadoğu'nun bilişim merkezi olacak” diyor.

EREN ÜNİVERSİTESİ
Bitlislilerin “Bir aile, bir şehre ancak bu kadar destek verebilir” sözleriyle katkılarını anlattığı Eren ailesi, yaptırdığı okullardan sonra bir de üniversite kurmaya hazırlanıyor. Eren Üniversitesi, Van Gölü'ne yakın Rahva Ovası'nda 2 bin dönümlük bir eğitim alanına kurulacak.

Proje çalışmaları uzun süre önce tamamlanan üniversitenin temelleri aslında bu yıl atılacaktı. Ancak belediyeyle söz konusu arazinin imar durumu hakkında küçük bir sorun yaşandığı, bu sorun giderilir giderilmez temelin atılacağı belirtiliyor. Eren Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Eren, bu alanın mera olduğunu, iki yıl önce imar işlemleri için belli bir bedel ödediklerini belirtiyor. Ancak arazi içinde birkaç parça özel mülk bulunuyor. Mülk sahiplerine, arazi dışından farklı yerler gösterilmiş. Eren, bu işlem de tamamlandığında, iki yıl içinde binanın tamamlanacağını söylüyor.

Eren Üniversitesi'nde açılacak bilişim ve teknoloji bölümleri bilişim köyüne kalifiye eleman yetiştirecek. Üniversite, özel değil devlet üniversitesi statüsünde olacak. Eren ailesinin adı ise bölge halkının isteğiyle verilmiş.
Ahmet Eren de diğer hemşerileri gibi Bitlis'in mevcut coğrafyasında büyümesinin mümkün olmadığını düşünüyor. Rahva'ya doğru yayılan ve 30 yıl içinde Tatvan'la birleşecek eski Bitlis'in ulaşım sorununa da çare bulmuşlar. Eren, midibüs ve minibüs satın alıp bağışlayacaklarını, bu araçlarla yeni ve eski Bitlis arasında yolcu seferleri yapılacağını belirtiyor.
Ahmet Eren'e göre, Bitlis sanayiden çok eğitim ve turizmle büyüyebilir. Ama bunun için önce altyapısının hazır olması gerekiyor. Eren, “Daha önce başlattığımız sanayi atağı bu nedenle başarılı olmadı. Anladık ki önce gençleri eğitmemiz lazım” diyor.

Eren, altyapı çalışmaları bittiğinde bölgedeki yerel sermayenin oteller inşa edeceğini, ardından da Bitlis'in tıpkı Mardin gibi TV dizileriyle tanıtılabileceğini vurguluyor.

VAN GÖLÜ'NE BAKAN BİTLİS
Sadullah Gencer, Bitlis'in tarihte 500 binlik nüfusa ulaştığını, şimdi tekrar eski hareketli günlerine dönmesi için bulunduğu coğrafyanın uygun olmadığını vurguluyor. “Yeni Bitlis için coğrafya arıyoruz” diyen Gencer, en uygun alanın Van Gölü'ne uzanan Rahva Ovası olduğuna karar verdiklerini belirtiyor.
Tatvan'ın Bitlis'e kıyasla ekonomik ve sosyal açıdan daha gelişmiş olduğunu hatırlatan Gencer, Rahva Ovası'na doğru yayılan Bitlis'in Tatvan'la yakınlaşacağını belirtiyor ve şöyle ekliyor: “Nemrut'un eteklerinde, eski mimarisiyle Van Gölü'ne bakan bir Bitlis hayal ediyoruz.”

Bu arada, inşaat alanında faaliyet gösteren Cemil Özgür Grubu'nun Yönetim Kurulu Başkanı Cemil Özgür'ün de bölgeye endüstri meslek lisesi ve meslek atölyeleri yaptığını belirtelim...
Rahva Ovası'na bir de küçük bir havaalanı kurulması için çalışmalar başlatılmış.

Rahva Ovası'na kurulacak “modern Bitlis”e TOKİ de destek veriyor. Geçen yıl 400 konut yapan TOKİ, bu yıl 300 yeni konutun temellerini atacak. Bu konutlar, şehrin ekonomik gücüne göre orta ve alt gelir grubuna hitap ediyor.

Valilikten kış turizmine 7 milyon YTL

Bitlis'in hızla kalkınması için valilik de kolları sıvamış durumda. Bitlis Valisi Mevlüt Atbaş, Bitlis'in zengin tarihi ve 8 ay süren kışıyla ciddi bir turizm potansiyeli taşıdığını belirtiyor. Ahlat, Adilcevaz gibi tarihi ilçelerin turizm için değerlendirilebileceğini düşünüyor. İldeki göçe de değinen Atbaş, 2000 yılındaki nüfus sayımından bu yana 100 bin kişinin Bitlis'ten göç ettiğini, yaklaşık 200 bin kişilik nüfusun üçte ikisinin gençlerden oluştuğunu vurguluyor.

Bitlis'te geçim tarım ve hayvancılığa dayanıyor. Bölgede kendiliğinden gelişen bir organik tarım üretimi söz konusu. Daha doğrusu coğrafya büyük bir organik tarla. Domates, patates, kavun ve karpuz yetiştiren Bitlisliler, bölgeye satıyor. Bitlis İl Özel İdaresi, Nemrut Dağı eteklerinde, modern bir kayak tesisi kurdu. Vali Atbaş, tesise bugüne kadar 5 milyon YTL yatırıldığını, çevre düzenlemeleriyle birlikte yatırımın 7 milyon YTL'ye çıkacağını söylüyor. Tesis tamamlanınca, işletmesi için özel sektörle görüşülecek. Şu anda Kayak Federasyonu'yla görüştüklerini belirten Vali Atbaş, “Nemrut eteklerinde de turizme yönelik imar planları yaptık. Yatırımcı bekliyoruz” diyor.