BAT'ı uzaylı görüp, kaçtılar

Ercan İnan'ın haberi

Türkİye'de özelleştirmelere, nasıl bir model uygulanırsa uygulansın istisnasız sonuna kadar karşı çıkan işçilerin “devlet baba” mantığı ile hareket ettiğini gösteren son örnek Tekel'in, British American Tobacco tarafından satın alınma işlemi oldu.

Tekel'e 1 milyar 720 milyon dolar veren British American Tobacco (BAT), tüm işçilere güvence vermesine üstelik maaşlarda çok önemli iyileştirmeler yapmasına rağmen, işçilerin yüzde 75'e yakını daha düşük maaşla devletin başka kurumlarına gitmeyi tercih etti. BAT Türkiye Kurumsal İlişkiler Direktörü ve Yönetim Kurulu Üyesi Tuna Turagay, 24 Haziran 2008'de tamamlanan devir sonrası yaşananları değerlendirirken, işçilerin tavrını BAT yöneticilerinin hayretle izlediğini, işçilerin fabrikalarda kalmamasına çok şaşırdıklarını söyledi.

Turagay, devir sonrası işçilere verdikleri taahhütleri ve yaşananları şöyle aktardı: “Herkese yüzde 10 zam önerildi. 6 aylık maaş tutarında ikramiye verildi. İstanbul fabrikasından Samsun ve Tokat fabrikalarına gideceklere 15'er bin YTL taşınma parası, ayrıca 1 yıl boyunca da ayda bin YTL kira yardımı önerildi. Her işçiye ihtiyaç duyulduğu, işçi çıkarılmayacağı söylendi. Ancak yine de işçilerin büyük bölümü çok daha düşük maaşla devletin başka kurumlarına geçmeyi tercih etti.”

BAT'ı uzaylı görüyorlar

Turagay, bir işçi ile yaşadıkları diyaloğun da işçilerin devletin koruyucu kollayıcı tavrına önemli bir örnek olacağını belirterek şunu aktardı: “Bir işçi vardı. Bizimle sözleşmeyi imzaladı. Ancak ertesi gün geldiğinde 'Eşimle ve annemle konuştum. Devlette kalmamı istiyorlar. Performansın düşük olursa seni atarlar diyorlar' dedi ve imzasını geri çekti. Bir makinanın başında 20 yıl geçiren, o makina ile artık bütünleşen işçiler bile gitti.”

Turagay zor dönemi atlattıklarını, sistemi kurduklarını, dışarıdan 1.200'e yakın yeni işçi takviyesi yaparak fabrikaları işler hale getirdiklerini söyledi. Turagay, BAT çalışanı olmayı kabul edenlerin değişimi farkettiklerini, çalışırken kaza geçiren ve parmağı kopan bir işçinin helikopterle İstanbul'a taşınmasını ise hayretle izlediklerini belirtti. Turagay, “Kalanlar şimdi BAT'ı uzaylı gibi görüyor. Daha önce hiç tanık olmadıkları bir sistem olduğunu söylüyorlar ve kaldıkları için çok mutlular” dedi.

 Tekel sigaralarının tadı değiştirilmez

Tuna Turagay 140 yıllık geçmişi olan Tekel tadını değiştirmeyi kesinlikle düşünmediklerini sadece ambalajda değişiklikler yapacaklarını söyledi. Turagay, “Mevcut harmanı değiştirmeyi düşünmüyoruz. Bu fabrikaların ve 14 markanın Türk çiftçisine olan katkısı devam edecek” dedi. Turagay, Tekel 2000-2001 ve Samsun sigaralarını ihraç etmeyi düşündüklerini de sözlerine ekleyerek ilk denemeyi free shoplarda yapacaklarını belirtti.

Yasağın kapsamını polis tam bilmiyor

Tuna Turagay sigara yasağının kademe kademe yapılması halinde başarı şansının daha yüksek olabileceğini, sigara içme yasağının uygulanmasında ise bilgisizlikten kaynaklanan aksamalar yaşandığını söyledi.

Turagay uçaklardaki yasak sürecini hatırlatarak “Önce ön bölümde sigara yasağı uygulandı. Sigara içenler arka koltuklara oturtuldu. Sonra tamamen yasaklandı. Böyle olmalıydı. İlk önce kapalı alanlarda yasak denebilirdi. Yasak kademe kademe genişletilebilirdi” dedi. Turagay, kendi özel aracıyla seyir halindeyken bir polisin sigara içtiği için kendisine ceza kesmeye çalıştığını da örnek olarak verdi ve “Uygulama tam bilinmiyor. Birinin bunu anlayabilmesi için kafayı takıp çalışması lazım. Sonuçta bu yasağın uygulanması veya uygulanmaması devletin itibarıdır” diye konuştu.

110 milyar adet sigara tüketilen pazarda 3-4 milyon adetin lafı olmaz

Sİgara yasağının başladığı 19 Mayıs'tan sonra pazarda küçük bir daralma yaşandığını, aylık tüketimde 500 milyon adede yakın bir düşüş olduğunu kaydeden Tuna Turagay, yasağın pazarda önemli bir kayıp yaratmayacağını savundu. Turagay “Türkiye çok büyük bir pazar. Dünyanın sekizinci büyük pazarı. Yabancılar için çok önemli bir potansiyeli var. 110 milyar adet, pakete vurursak 5.5 milyar paketlik bir yıllık tüketim. Tüketimde 3-4 milyon adetlik bir gerilemenin önemsizliği ortada. Bu yasak biz üreticileri etkilemez” diye konuştu.

Yetişkin nüfusta sigara içme oranının yüzde 38'i bulduğuna dikkat çeken Turagay, yasakla birlikte sigarayı bırakmayı deneyen pek çok içicinin 6-7 aylık bir periyottan sonra sigaraya yeniden başladığına da dikkat çekti.

Turagay, bu yüzden yaz aylarında sigara tüketiminde görülen azalmayı önemsemediklerini vurguladı ve “Yasakla birlikte bunu sigarayı bırakmak için bir fırsat görenlerin büyük bölümünün bir süre sonra yeniden sigaraya başlayacağını biliyoruz. Bu dünyanın her yerinde böyle oldu” dedi.

Vatan