Asya'dan Türkiye'ye yeşil ışık

Bugün başlayan ve akşam saatlerinde sona eren zirvenin sonunda bir basın toplantısı düzenleyen Çin Dışişleri ve zirvedeki Çin heyetinin Sözcüsü Liu Jianchao ( Liu Ciençao), Cihan Haber Ajansının, Türkiye'nin zirveye karşı olumlu baktığı ve Çin'in ve örgütün buna nasıl yaklaştığı ile ilgili sorusuna verdiği cevapta, bunun spekülatif bir mesele olduğunu ve Türkiye'nin şu ana kadar ŞİÖ'ye gözlemci olarak katılma konusunda herhangi bir başvuruda bulunmadığını söyledi.

Türkiye'nin ŞİÖ' ye ilgisi ve önem göstermesini olumlu karşılıyoruz ve aramıza katılmasına hoş bakarız. ŞİÖ şeffaf bir kuruluştur.' diyen Liu, ' Bizler Türkiye gibi örgütün dışındaki diğer ülkelerle işbirliği ve koordinasyona hazırız. ŞİÖ üyeliği ve örgütün toplantılarına gözlemci olarak katılma örgüte üye ülkeler tarafından kabul edilebilir bir konudur.' diye konuştu. Rusya'daki aşırı milliyetçi Liberal Demokrat Parti'nin lideri ve parlamentonun alt kanadı Duma'nın Başkan Yardımcısı Vladimir Jirinovski kısa sure önce yaptığı açıklamada birliğe Türkiye'yi de katmak istediklerini ve böylelikle dünyadaki en güçlü uluslararası birlik olabileceklerini söylemişti.

Teşkilata ilgi duyan Başbakan Tayyip Erdoğan da ocak ayındaki görüşmesinde Rusya lideri Vladimir Putin'den "ŞİÖ ile işbirliği için destek" istemiş, Putin de teklifi 'çok olumlu' karşılamıştı. Kuruluşunun ilk yıllarında Türkiye'nin yaptığı 'gözlemci üyelik' başvurusu kabul edilmemişti.

ÖRGÜTÜN TARİHÇESİ

Örgüt ilk olarak Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya'nın bir başka ittifak arayışıyla kendini hissettirdi. Rusya, Avrupa Birliği'nin genişlemesi, NATO'nun doğu Avrupa'ya doğru genişlemesi, Türkiye'nin girişimi ile oluşan Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ile Avrasya'da oluşan ittifaklara yeni çareler arama yoluna gitti. Rusya ilk olarak bir dönem silahlı çatışmalara kadar keskinleşen sınır sorunları bulunduğu Çin ile girişimlere başladı. Çin'in de desteğiyle baş mimar konumundaki Rusya'nın istediği ilk adım 15 Haziran 1996'da Çin'in doğusundaki finans ve ticaret merkezi Shanghai ( Şanghay)'da atıldı. Aralarında Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın da yeraldığı beşli Şanghay Beşlisi adıyla kuruldu.

2001'de Özbekistan'ın katılımıyla ŞİÖ adını alan Şanghay Beşlisi ilk olarak sınır güvenliğinin sağlanmasını hedeflemişti. Ancak değişen dünya düzeni bu birlikteliğe yeni anlamlar yüklemiş ve örgüt şu an hem ABD hem de diğer devletler tarafından mercek altına alınmıştır. Örgüt, aşırı uçlar, bölücülük ve terörle mücadele işbirliğini derinleştirerek, bölgedeki güvenlik ve istikrarı birlikte korumaları konusunda ortak hareket etmekte.

Osman Erol/Pekin/Cihan