2025’te patronlar için 7 maddelik rehber: Yüksek faiz, kur riski ve fırsat yatırımlarında stratejik ipuçları
Küresel belirsizlikler, yüksek faiz ve enflasyon, 2025’te işletmelerin finansal yönetim anlayışını değiştiriyor. Nakit akışından kur riskine, yatırım planından maliyet kontrolüne kadar 7 kritik başlıkta patronlara hem risk hem de fırsat tüyoları sunuluyor.
Dünya gazetesinden Şevket Sayılgan konuyla ilgili "2025’te bir işletmenin finansal yönetimi: riskler, fırsatlar ve stratejik yol haritası" başlıklı yazı kaleme aldı. İşte Sayılgan'ın yazısının tamamı:
2025 yazı itibarıyla küresel ve yerel ekonomi, işletmeler için hem risklerle hem de fırsatlarla dolu bir tablo sunuyor.
Türkiye’de yıllık TÜFE %33,52 seviyesinde, politika faizi %43, kurda kontrollü ancak yukarı yönlü bir trend var. Küresel cephede ABD seçim belirsizliği, Çin ekonomisindeki yavaşlama, jeopolitik gerilimler ve enerji fiyatlarında dalgalanmalar şirketlerin finansal kararlarını doğrudan etkiliyor. Bu koşullarda bir işletmenin finansal yönetimi, “kâr odaklı” olmaktan çok “risk kontrollü sürdürülebilirlik” anlayışına evrilmek zorunda.
1-N akit akış yönetimi: Hayatta kalmanın temeli
2025’te yüksek faiz ve sıkı kredi koşulları, nakit akışını en kritik başarı faktörü haline getirdi.
-Tahsilat sürelerini kısaltmak: Müşteri sözleşmelerine erken ödeme indirimleri eklemek.
-Nakit bütçelemesi: Haftalık bazda güncellenen nakit akış projeksiyonları oluşturmak.
-Acil likidite tamponu: En az 2-3 aylık sabit giderleri karşılayacak nakit rezervi bulundurmak.
-Risk: Uzayan tahsilat süreleri ve beklenmedik maliyet artışları, işletmeyi hızlıca nakit krizine sokabilir.
-Fırsat: Güçlü nakit pozisyonu, kriz dönemlerinde fırsat alımlarını mümkün kılar.
2- Borç ve kredi yönetimi: “Ucuz para” dönemi bitmiş durumda
Faiz oranları yüksek olduğu için yeni borçlanmalarda maliyet yönetimi kritik.
-Kısa vadeli borçları azaltmak: Faiz yükü yüksek olan kredilerden çıkmak.
-Kur riski taşıyan borçlarda hedge: Döviz borçlarının doğal korunma yöntemleriyle (gelir-gider eşleştirme) yönetilmesi.
-Yatırım kredilerinde seçicilik: Yalnızca kısa sürede geri dönüş sağlayacak projelere finansman sağlamak.
-Risk: Faizlerde hızlı indirim beklentisiyle uzun vadeli düşük faizli borç alınmazsa, fırsat kaçabilir.
-Fırsat: Sağlam bilanço ile finansman arayışında rekabet avantajı elde edilebilir.
3-S tok ve envanter yönetimi: Sermayeyi hapseden tuzak
2025’te enflasyon hâlâ yüksek ancak talep tarafında yavaşlama var. Bu nedenle stok yönetimi kritik:
-Talep bazlı stoklama: Fazla stok, finansmanı bloke eder ve değer kaybı riski taşır.
-ABC analizi: En çok satış getiren ürünleri önceliklendirmek.
-Hızlı eritme kampanyaları: Stok devir hızını artırmak için dönemsel kampanyalar yapmak.
-Risk: Yanlış talep tahmini, hem stok maliyetlerini hem de elde kalma riskini yükseltir.
-Fırsat: Doğru stok yönetimi, nakit akışını iyileştirir ve fiyat esnekliği sağlar.
4 Yatırım yönetimi: Bekle-gör stratejisinden akıllı hamlelere
Yüksek faiz ve belirsizlik ortamında büyük ölçekli yatırımlar yerine “kademeli ve modüler” yatırımlar öne çıkıyor.
-Dijitalleşme yatırımları: E-ticaret, otomasyon ve veri analitiği gibi verimliliği artıracak projeler.
-Enerji verimliliği: Kendi enerjisini üreten işletmeler maliyet avantajı yakalar.
-Yeni pazar denemeleri: İhracatta niş pazarlar (Afrika, Orta Asya, Körfez ülkeleri).
-Risk: Yanlış zamanlama veya düşük getiri potansiyeli olan yatırım, yüksek faiz ortamında büyük zarar yaratır.
-Fırsat: Kriz dönemlerinde yapılan stratejik yatırımlar, ekonomik toparlanmada çarpan etkisi yaratır.
5- Maliyet ve kârlılık analizi: Cerrah hassasiyeti
2025’te işletmelerin her gider kalemini mikro düzeyde takip etmesi gerekiyor.
-Maliyet muhasebesi: Ürün bazlı brüt kâr marjlarının düzenli ölçümü.
-Verimlilik KPI’ları: Üretim ve hizmette çalışan başına verimlilik takibi.
-Gereksiz harcamaların elenmesi: Lüks tüketim, gereksiz kira veya düşük getirili pazarlama bütçeleri.
-Risk: Maliyet artışları fiyatlara yansıtılamazsa kâr marjı erir.
-Fırsat: Verimlilik artışı, fiyat artışı yapmadan kârlılığı korur.
6-Döviz ve kur riski yönetimi
Kurun yılsonunda 41-42 TL bandına çıkması bekleniyor.
-Doğal hedge: Döviz gelirleriyle döviz giderlerini eşleştirmek.
-Vadeli işlemler: İhracat veya ithalat sözleşmelerinde forward/futures kullanmak.
-Kur sepeti bazlı planlama: Yalnızca USD değil, Euro ve diğer önemli para birimlerini dikkate almak.
-Risk: Kuru yanlış tahmin etmek hem maliyet hem de fiyat rekabetini bozar.Fırsat: Doğru kur yönetimi, ihracatçıya rekabet avantajı sağlar.
7-S tratejik karar alma kültürü
2025’te finansal yönetim yalnızca CFO’nun işi değil; tüm yönetim ekibi mali riskleri anlamalı.
-Finansal farkındalık eğitimleri: Satış, operasyon ve pazarlama birimlerinin finansal etkileri anlaması.
-Senaryo çalışmaları: İyimser, kötümser ve baz senaryolar için aksiyon planları.
-Hızlı karar mekanizmaları: Ani piyasa değişimlerine hızlı yanıt verecek yetki devri.
Savunma + atak dengesi
Bugün işletmeler, “savunma” tarafında nakit, borç ve risk yönetimini; “atak” tarafında ise fırsat yatırımlarını ve pazar genişlemesini aynı anda yürütmeli. Yüksek faiz ve enflasyon ortamı kısa vadede temkin gerektirirken, orta vadede yapılacak akıllı yatırımlar şirketi rakiplerinden öne çıkarabilir.
Finansal yönetimde 2025’in parolası net: “Nakit kraldır, risk kontrolü şarttır, fırsatlar ise cesaretle ama hesapla değerlendirilmelidir.”
Son söz: “İnsan soyunun gerçek ahlaki sınavı , onun merhametine bırakılmışlara davranışında gizlidir” Milan Kundera
“Toprak ne kadar zengin olursa olsun ekilmedikçe mahsul vermez, Kafalar da öyle, ekilmeyen kafalar da fikir üretmez” Seneca
patronlardunyasi.com
