Yunanlılar için tatlı rekabet

Yunanistan'ın Ege adalarından günübirlik turlarla Türkiye'ye gelen Yunanlı turistler hızla bölgenin geçim kaynağı olmaya başladı. Turistlerin ihtiyaçlarının yanı sıra toptan alışveriş yapması ve bavul ticaretine başlaması üzerine Ayvalık, Akçay, Burhaniye ve Dikili arasında başlayan yarış tüm hızıyla sürüyor. İlçelerin belediye başkanları kısa vadede günübirlik turlarla gelenlerden en fazla müşteriyi çekmek ücretsiz araç, bedava seyahat gibi promosyonlar yaparken orta vadede ise herkes hedefini belirlemiş durumda.

Bu ilçelerin bazıları yaş sebze meyve, bazıları taş, bazıları da turizme yönelerek geleceklerini kurtarma planları yapıyor.
Ege'nin Yunanlı kapma konusundaki rekabeti hızla sürerken ilçelerin pazar günleri de birbirleriyle çakışmayacak şekilde ayarlanmış. Akçay'da cuma, Ayvalık'ta perşembe, Edremit'te çarşamba, Burhaniye'de pazartesi ve Dikili'de salı günü pazar kuruluyor.

Ayvalık açık ara önde
Ancak bu yarışta Yunanlı müşteriye yaklaşık 8-9 yıldır hizmet veren Ayvalık açık ara önde. Ayvalık'a yaz mevsiminde pazar düzenlenen perşembe günleri ortalama 1000 kişi geliyor. Sayı bazan 1200-1300 kişiye ulaşıyor ve Ayvalık'ın Yunanlı müşterileri esnafa göre pazara geldiklerinde 1 milyon avroya yakın para bırakıyor. Yunanlı müşteriler Ayvalık'tan iğneden ipliğe, inşaat malzemesinden zeytinyağı fabrikasının makinesine kadar her şeyi alıyor. Esnaf gerektiğinde Yunanlı müşterilerine taksit yapıyor. Ancak bugüne kadar 'batan para' sıfır. Yani Yunanlılar güvenilir müşteri. Kendileri gelemeseler bile taksit tutarını gelen bir tanıdıklarıyla gönderiyorlarmış. Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Rahmi Gencer, ilçe esnafının uzun süredir Yunanlı müşterilerle çalıştığını belirterek şunları söyledi: "Bu ilişkiler sekiz dokuz yılda ancak kuruldu. Bizim iki büyük avantajımız var. Birincisi Ayvalık'ta hemen hemen her esnafın Yunanca konuşabilmesi.
İkincisi ise esnafımız avroyla alışveriş yapmayı biliyor. Paranın üstünü YTL vereyim demiyor kimse. Bunlar büyük avantaj ve Ayvalık'ın yerini kimse alamaz."

Dikili, taş bile satıyor
Körfezde komşuyla olan bavul ticaretinden pay almaya çalışan bir diğer ilçe ise İzmir'in Dikili'si oldu. Dikili Belediye Başkanvekili Salim Çelebi, diğer ilçelerdeki gibi hedef belirleyenler arasında. Dikili'nin hedefinin jeotermal turizm ve ihracat olduğunu sözlerine ekleyen Çelebi, ilçeden Yunanistan'a taş bile gönderdiklerini vurguluyor. Çelebi, komşularla ilgili şunları söyledi:

"Yunanlılara daha çok sebze meyve ve yiyecek maddesi satıyoruz. Kozak bölgemizden yerlere döşenen doğal taşları gönderiyoruz. Midilli-Pire ve Dikili arasında haftada iki kez TIR seferleri yapılıyor. İlçede TIR parkı da oluşturuluyor. Dikili kısa bir süre sonra bölgenin ihracat merkezi haline gelebilir. Jeotermal enerji üstünlüğümüzle turizm alanında da öne geçebiliriz. Özellikle kaplıca turizminin gelişmesi için yatırımcıları bekliyoruz. İlçemizde gümrük kapısının olması bizim için çok önemli bir avantaj."

'Komşunun ihtiyacı Türkiye'den'
Yunanlıları kapma savaşında önemli bir cephe tutan Akçay'ın Belediye Başkanı Cahit İnceoğlu, asıl hedeflerinin 2007 olduğunu söyledi. 1999'da kapanan gümrük kapısının geçen yıl temmuz ayında tekrar açıldığını dile getiren İnceoğlu, ilçede denizin ortasına gümrük binası ve büyük teknelerin yanaşacağı bir iskele yapma hazırlığında olduklarını söyledi.

Bu proje için AB fonlarından 700 bin avro hibe temin edildiğini de dile getiren İnceoğlu, "Geçen dönemde tekne turları düzenledik. Şu anda turlara ara verildi. İlçemizin pazarı cuma olduğu için komşu Ayvalık'a gelenler cuma günü bizim pazara da geliyor. Midilli Adası'ndaki Petra kentiyle kardeş olduk. Onlar da iskele yapacak ve karşılıklı seferler başlayacak" dedi. İnceoğlu'nun dile getirdiği tekne turu Marmaris'ten kilaranan ve Akçay ile Midilli arasında gidip gelen bir hızlı feribot tarafından yapılmış. Belki de geçen yıl ilk uygulama olduğu için istenen elde edilememiş. Türkiye'nin Yunanistan'dan ucuz olduğunu belirten İnceoğlu şunları söyledi: "Yiyecek ve giyeceği Türkiye'den temin etmek istiyorlar. İşadamlarımız Midilli'ye zeytinyağı, inşaat malzemesi, beyaz eşya pazarlıyor. Araçların da karşıya geçme ihtimali olacak. Midilli Adası'na yaz aylarında günde 40-50 uçak inip kalkıyor. Bir amacımız da turistlerin bu turlarla Türkiye'ye getirilmesi. Yunanlıların Midilli üzerinden İstanbul'a geçmeleri de projemiz içinde. Yunan adalarından gelenlerin bölgeye önemli bir katkı sağladıkları ortada."

Burhaniye'nin hedefi sebze-meyve ihracatı
Burhaniye Belediye Başkanı Fikret Akova ise, bavul ticaretinin önemini anlattıktan sonra hedefi yaş sebze meyve ihracatı olarak belirliyor. Bunun için laboratuvar kurulması gerektiğini kaydeden Akova, "Yunanlılar sebze yemeklerini çok seviyor. Bizden aldıklarını Yunanistan'ın iç kısımlarına gönderdiklerini öğrendik. Bu da ihracat potansiyelinin çok iyi olduğunu ortaya koyuyor. Şimdilik günübirlik bavul ticareti için gelenler bile haftada bir pazartesi kurulan pazarı canlandırıyor. Günübirlik turlar için pazartesi günü araçlarla gelecek olanları Ayvalık'tan alıp ilçeye getiriyoruz. Akşam pazar bittiğinde ise Ayvalık'a geri götürüyoruz" diye konuştu. İlçeye her pazar kurulduğu gün ortalama 500 kişi geldiğini vurgulayan Akova, kültürel projelere de önem verdiklerini kaydedip konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Bir kazak, bir gömlek değil, toplu alışveriş yapıyorlar. Bu bile ilçe ekonomisini önemli oranda etkiliyor. Bunu daha üst seviyelere çıkarmak gerekiyor. Bunun için esnafımızla konuştuk. Fiyatları avro olarak etiketlendirdiler. Ve ellerinde avro üzerinde para üstü verecek kadar bozuk paraları da var. Kendilerine fiyatları düşük tutmalarını önerdik. Burhaniye'de gümrük oluşturmaya çalışıyoruz. Eğer bu isteğimizi sonuçlandırabilirsek adalardan gelecek komşular direkt olarak Burhaniye'ye gelecek."

'Ayvalık isyanda'
Ayvalık esnafı ise Burhaniye'nin yaptığını 'müşteri kaçırma operasyonu' olarak niteliyor. Burhaniye Belediyesi'nin esnaftan topladığı parayla pazartesi günü Midilli-Ayvalık arasında sefer yapan geminin mazot parasını karşıladığını belirterek şunları söylüyor:

'Yunanlıları ya Körfez Birlik'in minibüslerine ya da belediye otobüslerine dolduruyorlar. Polis eskortuyla Burhaniye'ye götürüyorlar. Ancak buna rağmen son üç haftanın bilançosu pek parlak değil. İlk hafta Burhaniye pazarına 500, ikinci hafta 175, üçüncü hafta ise 80 kişi götürebildiler. Sayı gittikçe azaldı. Ayvalık'ın bu alanda bariz üstünlüğü var."

Adil Küçük/Radikal