Yahya Bostan, Çırağan notlarını yazdı: Barış masasında psikolojik savaş
Rus ve Ukraynalı heyetlerin barış görüşmelerinin ikinci turu İstanbul Çırağan Sarayı'nda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlığında gerçekleşti. Gazeteci Yahya Bostan, ikinci görüşmeyi yorumladı.
03.06.2025 10:29 • Güncelleme: 03.06.2025 10:39
16px
32px
Yahya Bostan'ın Yeni Şafak'ta yayınlanan yazısı şu şekilde:
Rusya Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Şoygu’nun dediği gibi… “İstanbul, müzakerelerle ilgili ana platform haline geliyor.” İstanbul merkez haline geldikçe, Türk gazeteciler için gelişmeleri derinlemesine takip/analiz etme imkanı doğuyor.
Yaşananlar ve daha sonra Batı basınına yansıyan haberler, 16 Mayıs’ta gerçekleşen ilk tur müzakerelerle ilgili yazdıklarımızı (Bakınız; Putin İstanbul’da Elini Gösterdi, 20 Mayıs) doğrular nitelikteydi. Önceki gün yaşanan önemli bir gelişme de 30 Mayıs tarihli, “Savaşı Rus Topraklarına Taşıyacaklar” başlıklı yazımızı, dumanı üstünde tüterken teyit etti.
Ukrayna’nın, İstanbul’daki ikinci tur görüşmelere bir gün kala gerçekleştirdiği drone saldırısından bahsediyorum. Sofistike bir operasyondur. Kimi 4 bin kilometre içeride yer alan dört askeri üs hedef alınmıştır. Hem savaş tarihi açısından hem de Rusya bakımından bir kırılmayı ifade eder.
ASİMETRİK SALDIRININ ÜÇ SONUCU
Ayrıntıları gazete sayfalarında okudunuz. Bu yüzden detaya girmeyeceğim. Ancak bu gelişmenin devam eden savaşla ilgili üç sonucunu mutlaka vurgulamam gerekiyor. Bir. Saldırı, kamikaze drone yüklü TIR’ların askeri üslere yaklaşması ve (117 adet) FPV dronun bu TIR’lardan kalkarak üsleri hedef almasıyla gerçekleşti. Ortada Ruslar için büyük bir istihbarat zaafı var.
İki. Ruslar, üslerde bekleyen 40’tan fazla ağır bombardıman ve savaş uçağını (TU-95, TU-22M3, A-50) kaybetti. Bilenler diyor ki… Bu FPV droneların maliyeti 120 bin dolar dolayında. Rusların kaybı ise 2 milyar dolar civarında, kimine göre daha fazla. Asimetriye bakar mısınız?
ZELENSKİ MASAYI DENGELEDİ
Üç. Ukrayna’nın bu saldırısı, Çırağan Sarayı’nda kurulan müzakere masasında Kiev’in el yükseltmek için yaptığı bir hamledir. Rusya da benzer bir girişimde bulunmuştu. İlk tur müzakerelerin ardından, Ruslar Kiev’i drone saldırılarıyla (298 drone, 69 füze) hedef almıştı. Ukrayna, önceki gün gerçekleştirdiği drone saldırısıyla Moskova’nın bu hamlesine yanıt verdi. Hatırlarsanız… Almanya Başbakanı Merz, Avrupa füzelerinin savaşta kullanımıyla ilgili mesafe kısıtlamasını kaldırmıştı. Zelenski bu saldırıyı, Avrupa füze ve imkanlarını kullanmadan yaptı. Yani uzun menzilli Avrupa füzelerini daha sonraki aşamalar için sakladı. O halde üçüncü sonuç şudur: Zelenski, İstanbul’da kurulan barış masasında elini güçlendirdi ve şartları -psikolojik olarak da- dengeledi. Taraflar masaya bu konjonktürde oturdular.
UKRAYNA ÇOCUKLARINI İSTİYOR
Dışişleri Bakanı Fidan, ilk tur görüşmelerin ardından Moskova-Kiev arasında mekik dokudu. Moskova’da Putin, Kiev’de Zelenski ile bir araya geldi. Fidan, “Sayın Erdoğan’ın ev sahipliğinde, Trump, Putin ve Zelenski’nin bir araya gelmesiyle İstanbul’da yapılan görüşmelerin taçlanması mümkün olabilir diye değerlendiriyoruz“ ifadelerini kullanmıştı. Buraya bir mim koyalım.
Şöyle özetleyelim: Bir. En az 30 günlük ateşkes. İki. Tam kapsamlı esir değişimi… Üç. Rusya’ya götürülen (sayıları 20 bini bulan) Ukraynalı çocukların (Kimliklerinin değiştirildiği, aileleriyle irtibatlarının kesildiği ileri sürülüyor) iadesi… Dört. Ukrayna’ya askeri kısıtlama getirilmemesi (Rusya ilk turda bunu şart olarak ileri sürmüştü)… Beş. Moskova tarafından ele geçirilen Ukrayna toprakları üzerinde Rusya’nın egemenliğinin uluslararası olarak tanınmaması ve Ukrayna’ya tazminat ödenmesi (Rusya ilk turda bu toprakların Rusya’ya ait olduğunun kabul edilmesini ve tazminat taleplerinden vaz geçilmesini istemişti)… Altı. Son olarak Zelenski ile Putin arasında bir görüşme ile barış anlaşmasının imzalanması…
ÇIRAĞAN’DAKİ FOTOĞRAFIN ANLATTIKLARI
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli Çırağan görüşmelerinin ardından “Görüşmeler olumsuz sonuçlanmadı” açıklaması yaptı (Diplomatik bir dildir. “Başarıyla sonuçlandı” vurgusu yerine bu ifadenin kullanılması ihtiyattır.) Zelenski, “Yeni bir esir takası hazırlığındayız” dedi.
Bu yazı gazeteye gönderilirken toplantının çıktılarıyla ilgili Rus tarafından henüz bir açıklama gelmemişti. Dolayısıyla Moskova’nın bu taleplere ne yanıt vereceğini ilerleyen süreçte göreceğiz. Ama ben, görüşmenin içeriğine ilişkin önemli işaretler veren bir fotoğraf üzerinde durmak istiyorum.
16 Mayıs’ta yapılan ilk tur müzakerelerde Dışişleri Bakanı Fidan’ın yanı sıra toplantıya MİT Başkanı Kalın da katılmıştı. Dün yapılan ikinci tur görüşmelerde ise Türk heyetinde Fidan ve Kalın’ın yanı sıra Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da yer aldı. Gürak’ın hemen sağında Genelkurmay Plan Prensipler Başkanı Tümamiral Alper Yeniel oturuyordu.
Genelkurmay Başkanı’nın müzakerelerde yer alması dikkat çekicidir. Plan Prensipler Başkanlığı’nın da askeri konularda tüm stratejik planlamaları yapmak gibi önemli bir misyonu vardır. Bu yüzden Türk heyetindeki bu revizyonun üzerinde durmak gerekir.
Deniyor ki… “Ukrayna tarafı da Savunma Bakanı düzeyinde katıldı, bu katılımlar protokol gereğidir.” Ama bence dahası var… Masa fotoğrafına bakınca… “O masada olası barış durumunda Karadeniz’in güvenliği ve Ukrayna’da garantörlük meselesi de konuşuldu” diye düşündüm. Analizim doğruysa barış sonrası süreç konuşulmaya başlanmış demektir. Yani? İlerleme vardır, barışa bir adım daha yaklaşılmıştır. Yanılıyor muyum? Yakında anlaşılır.
patronlardunyasi.com
