Yabancı yatırımcı neden kaçtı?

Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı ve Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Erdem Başçı, Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) üyeleri ile Ziraat Bankası lokalinde düzenlenen sohbet toplantısında bir araya geldiler. Erdem Başçı toplantıda yaptığı konuşmada, performans kriterleri arasında yer alan Merkez Bankası para tabanının enflasyon hedeflemesinden sonra performans kriteri olmaktan çıkığını hatırlatarak, onun yerine hesap verilebilirlikle paralel enflasyon için istişari bir çerçeve getirildiğini söyledi.

Aralık ayında belirsizlik aralığıyla ilgili olarak açıkladıkları dış banta ek olarak artı-eksi 1 puanı kapsayan iç bant kavramı kullanılmaya başlandığını söyleyen Başçı, mekanizmayı şöyle anlattı: 'Hükümete bir mektup yazdık geçtiğimiz günlerde, aynı mektup niyet mektubunun eki olarak icra direktörleri kurulu toplantısına sunuldu. Eğer Haziran ayı itibariyle enflasyon 10,1 civarında değil de 8 olsaydı 7,5'i aşmış olacaktık, IMF uzmanlarıyla sadece istişare edecektik. Yazılı bir şeye gerek kalmayacaktı. Dış bant aşıldığında hükümete sunulan mektup IMF'ye de gönderiliyor.'

Sabit kur rejiminin sakıncalarının daha önce görüldüğünü, sermaye hareketlerine açıldığı zaman bu piyasa hareketlerinin gözlenmesinin normal olduğunu anlatan Erdem Başçı, şöyle devam etti: 'Cari açığın finansmanıyla kurlar arasında bir denge var. Finansman kuvvetliyse YTL değer kazanır, zayıfsa değer kaybeder. Herkes bunu bilsin, hesabını kitabını buna göre yapsın, kur riski üstlenenin üzerindedir diyebilir Merkez Bankası. Sermaye hareketleri serbestse, hem dövizi, hem faizleri aynı anda kontrol edemiyorsunuz. Edemeyince ne yapacaksınız. Risklerin fazla olduğunu özel sektöre, Hazineye söyleyeceksiniz. Herkes ayağını denk aldıysa çok fazla reel etkisi olmuyor. Cari açığın yapısı önemli, uzun vadeli finansmanda risk az. Başka yapabileceğimiz bir şey yok.'

YABANCI YATIRIMCILAR NEDEN KAÇTI?

Yabancı yatırımcıların Türk piyasalarından çıkmasını da değerlendiren Başçı, türev ürünlerine stopajın bulunmadığını, ama diğer ürünlerde bulunduğunu hatırlattı. Konacaksa her ürüne stopaj konması gerektiğini vurgulayan Başçı, şunları anlattı:

'Para piyasasında yabancıların girdiği kanal oydu çünkü. Hükümet birini seçecekti, ikisinden de stopajı kaldırmayı seçti. Dolayısıyla bu daha uzun vadeye yönlendirecektir, yabancı yatırımcıları. Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması ile bir şey değişmiyor ama işlem maliyeti oluyor. Ne kadar etkiler Türkiye'deki uzun vadeli enstrümanlara girişi konusunda büyük ihtimalle tahminler yanıldı. Çok etkiledi. Hazinenin 5 yıllık varlıklara talep hızla kesildi. Bir yıl süreli ürünlere vergi konmayacak dendiği için bankacılık sistemi kanalıyla swap'larla kısa vadeli para piyasasına giriş oldu. Bu arzulanan bir şey değil. Bu fark edildikten sonra bunun geri çevrilmesi doğrudur. Belki tümüne stopaj olmasa kısa vadeye kayış olmayacaktı ama, toplam portföy yatırımlarını etkileyecekti. Stopajların sıfırlanması bizce de doğru olmuştur.'