Sudan enerji üretmek için 543 teklif

Elektrik üretmek için kullandığı doğalgazı, kriz yüzünden kesilen Türk sanayicisi, hem daha ucuz hem de yerli kaynaktan üretim yapmak için baraj projelerine el attı. Enerji piyasasının özel sektör yatırımlarına açılması çerçevesinde hidroelektrik santral kurup işletme lisansı verilmeye başlanmasıyla birlikte, Devlet Su İşleri'nin yapımını sürdürdüğü barajların da şirketlere devri gündemde. Enerji Piyasası Üst Kurulu'nun onayıyla DSİ ile 'su kullanma anlaşması' yapacak şirketler, 5 yıl içinde 623 hidroelektrik santralın şalterini kaldıracak. Halen yapımı süren ya da proje halindeki 608 HES için bin 318 şirket başvuru yaptı. Geçen yıl 650 megavat (MW) gücündeki 23 santralın ihalesini gerçekleşti. 160 proje ile ilgili başvuruların değerlendirilmesi sürüyor.

Uzmanlar, söz konusu projelerin devreye girmesiyle hidroelektrik gücünün 12 bin 900 MW'den 23 bin 800 MW'ye çıkarılabileceğini belirtiyor. Mevcut durumda doğalgaz, barajlar, kömür ve linyitten 38 bin 900 megavat gücünde enerji üretiliyor. Mevcut baraj inşaatlarının yeterli hızda yapılmadığını düşünen DSİ'nin genel müdürü Veysel Eroğlu, 13 Şubat'ta yatırımcı firma yetkilileriyle Ankara'da bir araya geliyor. Eroğlu, şirketlerden yapım işlerini hızlandırmalarını isteyecek. DSİ yeterli kaynak bulunmadığı için yapımını geciktirmek istemediği 0,50-200 MW arasındaki 41'i inşaat halinde olan 608 projesini su kullanım sözleşmesiyle özel sektöre devretmeye hazırlanıyor. Konuyla ilgili Zaman'a yaptığı değerlendirmede, su kullanım sözleşmesi ile özel sektör yatırımlarına kapı açacaklarını kaydeden Genel Müdür Eroğlu, “Bu sayede sektörde rekabet ortamının tesis edilmesine katkıda bulunacağız. Sanayicimizin daha ucuz enerjiye kavuşmasına yardımcı olacağız. Ayrıca özel sektörün yatırımları daha kısa sürede tamamlayacağı unutulmamalı. Elektrik enerjisinin kırsal kesimlere daha kolay ve kesintisiz ulaşması da sağlanmış olacak.” değerlendirmesinde bulundu. DSİ’nin projelendirdiği küçük ve orta büyüklükteki 194 hidroelektrik santralı için 775 şirket müracaat etti. Tüzel kişilerin geliştirdiği 427 projeye ise

543 teklif geldi. İki milyar dolarlık lisans verildi

Türkiye, yıllık 107,3 milyar ton tüketilebilir suya sahip. Bunun ancak yüzde 36,6'sı kullanılabilirken, enerjiye dönüştürmede ise yetersiz kalınıyor. Sudan üretilebilecek elektrik miktarı yıllık 125 milyar kilovatsaati bulurken, bunun ancak 44,4 milyarı gerçekleştirilebiliyor. Resmî verilere göre 2005'te elektrik üretimi içinde suyun payı yüzde 24,5'te kaldı. Aynı zamanda doğalgazın payı yüzde 43,7 ile ilk sırada yer alırken, yerli linyit ve taşkömürü ise yüzde 20 ile son sırada kaldı. Uzmanlar, su potansiyelinin tamamından faydalanılması durumunda, elektrik üretiminin dörtte üçünden fazlasının karşılanabileceğini ifade ediyor. EPDK verilerine göre de özel sektör, lisansını aldığı 20 barajın yapımına başladı. 19 baraj ise yatırım aşamasında bulunuyor. Hidroelektrik santral projeleri için geçen yıl yaklaşık yatırım tutarı 2 milyar doları bulan toplam 986 bin megavat kurulu gücünde 69 üretim tesisine lisans verildi. Bu santrallardan üretilecek elektrik miktarının yıllık 8 milyar kilovatsaati bulması bekleniyor. Kurum, su kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak için yapılan 204 adet ve 2 bin 875 MW kurulu gücündeki başvurunun incelemesini de sürdürüyor. DSİ’nin HES projelerini almak için başvuran firmalardan Çalık Enerji’nin santrallardan sorumlu müdürü Teoman Alptürk, santralın her bir megavatlık kurulu gücü büyüklüğünün 1,5 milyon dolara mâl olacağını tahmin ettiklerini söyledi. Alptürk, yıllık üretilen enerji miktarına göre de santralın kendini amorti edeceğini kaydederek, “10 megavatlık bir santral en az 15 milyon dolara mâl oluyor. Talip olduğumuz Pozantı-Göktaşı Baraj ve HES inşaatının lisans hakkını aldığımızda 5,5 yılda yapmayı amaçlıyoruz. Büyük nehirler üzerine yapılan projelerin büyük bölümünü