Şokun ardından neler yaşanabilir
Piyasalar küresel anlamda ‘Kara Pazartesi’ye uyandı. Japonya’da Nikkei Endeksi yüzde 12’lik düşüşle 198’7’den bu yana en sert düşüşünü yaptı. Yine Güney Kore Borsası yüzde 12 ile rekor düşüşe imza attı. Bitcoin de 49 bin dolara kadar geriledi ve bir ara günlük kayıplar yüzde 13’ü aştı.
Tüm dünya borsalarında yaşanan bu çöküş Borsa İstanbul’da da etkili oldu. Borsa İstanbul güne başlar başlamaz devre kesti ve güne yüzde 6.72’lik düşüşle giriş yaptı. Daha sonra ikinci kez devre kesen Borsa İstanbul’da kayıplar yüzde 7’yi aştı. İkinci devre kesmesinin ardından işlemler saat 10.55’te yeniden başladı ve gün içi 9733 puana kadar inen endeks tekrar 10 bin puanın üzerine çıktı.
Şimdi ilk şokun ardından piyasalarda yaşanan bu büyük çalkantının nedenlerine tek tek bakalım…
1- Piyasalarda bugün yaşanan dalgalanmanın fragmanını geçen Cuma günü yaşadık. ABD’dfe istihdam artışının temmuzda beklentilerin altında kalması ve işsizlik oranının 3 yılın zirvesine çıkması piyasalarda resesyon yani ekonomik durgunluk endişelerini körükledi.
2- ABD’de kötü gelen ekonomik verilerin ardından Fed’in faiz indirimlerinde geç kaldığı eleştirileri tavan yaptı.
3- ABD’de kasım ayında yapılacak başkanlık seçimlerine yönelik gelişmeler piyasalar tarafından yakından izleniyor. Yarış ilk olarak Biden-Trump arasında başladı. Trump’a yönelik suikast girişimi sonrasında Trump farkı açmıştı. Trump verdiği mesajlar nedeniyle hem kripto hem de hisse yatırımcısı tarafından seviliyor. Ancak Biden’ın yarıştan çekilmesi ve yerine Harris’in aday olması ve anketlerde Trump’ın geriye düşmesi riskli varlıklarda satışlara neden oldu.
4- Ortadoğu’da tansiyon İsrail’in Hamas Lideri’ni İran’da öldürmesiyle yeniden yükseldi. İran peş peşe İsrail’e yanıt vereceğine yönelik açıklamalar yapması bölgede savaşın genişleyeceği beklentilerini artırdı.
5- Japonya Merkez Bankası’nın sürpriz faiz artırımı carry trade işlemlerini olumsuz etkiledi. Çünkü Japonya’da düşük faizle borçlanan yatırımcılar, yüksek faiz veren diğer ülke varlıklarına yatırım yapıyordu. Bu da küresel anlamda risk iştahını artırıyordu. Japonya’da faizlerin yükselmesi bu tür işlemlerin maliyetlerini artırınca carry trade sekteye uğradı.
İşte tüm bu gelişmeler birleşince son zamanlarda ciddi oranda prim yapan borsalarda stres boşalmasına neden oldu ve büyük düşüşler tüm dünyaya yayıldı.
Geldiğimiz nokta itibarıyla ekonomik gerekçeler borsalarda bu denli sert düşüşe neden olabilecek boyutta değil. Başka bir şey olmalı! Geriye İsrail-İran gerginliği ile daha büyük bir savaş cephesinin açılma ihtimali kalıyor. Bu tür bir beklenti, piyasalarda bugün yaşanan çöküntüyü açıklayabilir. Yoksa ABD’de kötü gelen veriler, Fed’in beklentilerden fazla faiz indirimi beklentilerini de destekleyebilir ve bu da borsaları olumlu etkileyebilir.
Peki yatırımcı bu ortamda ne yapmalı? Öncelikle panikle aceleci işlemlerden uzak durulmalı. Piyasalardaki bu toz bulutu illaki ortadan kalkacak. Şunu düşünün, en son pandemi diye bir gerçekle yüzleştik. O dönemlerde borsalar hatta hava yolu hisseleri çakılmıştı. Geçen haftaya kadar borsalar tarihi zirvelerine yakın işlem görüyordu. Yani kötü günler unutuluyor ama sabırlı olmak şart. Borsa İstanbul özelinde bakarsak yeni alımlar için endeksin 10.850 puanın üzerine çıkması beklenmeli. Alt tarafta da 9.450 puan desteği önemli. Şu aşamada işlem yapmadan dışarıdan gelişmeleri takip etmek en doğru seçenek olarak görülüyor.
patronlardunyasi.com