Rekabetteki silahınız artık iş zekası olacak

Dünyanın en tanınmış danışmanları arasında yer alan Tom Davenport'un yaptığı araştırmanın sonuçlarına göre bugünlerde şirketlerin üst düzey yöneticilerinin gündemindeki en sıcak konu 'iş zekası uygulamaları'. Aralarında Capital One, Harrah's Entertainment, Dreyfus, Marriott, Procter&Gamble, Verizon ve New England Patriots'un da bulunduğu 25 uluslararası şirketin 44 üst düzey yöneticisi ile yapılan ankete göre şirket yöneticileri, küresel rekabetin baskısına karşı koymak ve rakipleriyle mücadele edebilmek için iş zekası uygulamalarını bir numaralı silah olarak görüyor. İş zekası programları sayesinde karar alma süreçlerini kurumsal yapının tamamına yaygınlaştırma konusunda ısrarcı olan CEO ve üst düzey yöneticiler, şirketlerini bu sistemleri kullanmaya yönlendiriyor.

Karar sürecini hızlandırıyor
Araştırmaya göre küresel pazarlarda söz sahibi olan şirketler, gerçek rakamlar ve veriler ışığında karar veriyor. Bir başka deyişle, şirketler karar vermeden önce, ellerindeki verileri inceliyor, yorumluyor ve geleceğini şekillendirecek adımları atıyor. Tom Davenport'un araştırmasına dahil olan şirketler, kurumsal çapta iş analitiği ve iş zekası için çok kapsamlı yapılanmalara gittiklerini söylüyor. Bir araya getirilmiş verilerin ötesine geçen iş zekası doğrultusunda geliştirilen uygulamalar, organizasyonların iş süreçlerine, becerilerine ve kültürlerine kadar taşınıyor. Davenport, doğruluğu kanıtlanmış analizlerle karar alma becerisinin, küresel ekonomide ölçülebilir bir rekabet avantajı olarak giderek sivrildiğini söylüyor. Buna göre uygun analitik teknolojilere yatırım yapmayı başaramayan şirketler, kanıt temelli temelli iş ortamında rekabet edemeyecekler ve aldıkları yanlış kararlar nedeniyle zaman içerisinde yok olacaklar. "İş zekası" kavramının prensibini anlamak için nasıl ortaya çıktığına ve geliştiğine dikkat etmek gerekiyor. Bilindiği gibi yakın zamana kadar geliştirilen yazılımlar, şirketlere önce veriye ulaşma ve bu verileri saklama hizmeti veriyordu. Ancak bir süre sonra veri ambarları taşmaya, ana belleklerde milyonlarca rakam, bilanço uçuşmaya başladı. Daha sonra geliştirilen ERP (üst yönetim) uygulamaları bu rakamları bir standarda kavuşturdu ancak bunları raporlama ve kullanılır hale getirme ihtiyacı da beraberinde geldi. İşte yazılım şirketleri bu gereksinime yanıt verecek 'iş zekası' uygulamaları ile bilginin yararlı hale gelmesini kolaylaştırdı. Şirketlerin küresel ve yerel pazarlarda rekabet edebilme ve operasyonel karlar elde etme gereksinimlerinin üzerine ekonomik krizler de eklenince mevcut olanı görmek, analiz etmek ve geleceği şekillendirmek için ihtiyaç duyulan altyapı 'iş zekası' uygulamalarını adres olarak gösterdi.

Şirketin röntgenini çekiyor
İş zekası veriye ulaşmak, filtrelemek, filtrelenmiş verinin kişiye özel yorumlanması ve karar verip hareket geçme aşamalarından oluşuyor. İş zekası araçları, verilerin anlamlı ve kullanılabilir bilgiye dönüştürülerek son kullanıcılara sunulmasını, çalışanlar arasında bilgi paylaşımını sağlıyor. Bu ürünler analitik fonksiyonaliteye de sahip. Örneğin bir şirketin bölgesel satışları, günlük satış trafiği, stok durumu, reklam ve satış kampanyalarına tüketici geri bildirimi gibi bilgileri analiz ederek bir nevi röntgen çekiyor. Kullanıcıların verilere serbest formda erişimini mümkün kılan bu araçlar, ham veriden bilgiye, anlamlı ve kullanılabilir bilgiye erişimlerini kolaylıkla sağlayabiliyor. İş zekası uygulamaları temelde kurum içinde veriden bilgi ve keşfe ulaşılması ve eylem planının belirlenmesi sürecini tanımlayan ve gerçekleştiren çözümlerden oluşuyor. Bu süreç genel durumu izleme (monitoring), raporlama ve analiz olmak üzere üçe ayrılıyor. Tepede özellikle üst düzey yönetimin kurumsal gelişmeyi izlemek amacıyla kullandığı kurumsal karne, ve performans gösterge paneli proaktif uyarı ve bilgilendirme sistemiyle destekleniyor.

10 milyar dolarlık pazar
Yaklaşık 10 yıldır ABD ve Avrupalı şirketlerin gündeminde olan iş zekası, 2000'li yıllarda Türkiye'de de kullanılmaya