Özelleştirmede sıra elektrikte

Türkiye’nin dev firmaları Türk Telekom, Tüpraş ve Erdemir’in özelleştirilmesinin ardından gözler elektrik dağıtım ihalelerine çevrildi. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, kasım sonunda çıkmayı planladığı ihaleler için hazırlıklarını sürdürüyor. Türkiye, elektrik dağıtımında 21 bölgeye ayrılırken, yurtiçi ve yurtdışından büyük şirketlerin satışa yoğun ilgi gösterdiği belirtiliyor. Koç, Sabancı, Doğan, Zorlu, Ciner grupları başta olmak üzere büyük şirketler ihale süreci ile yakından ilgileniyor. Yabancı firmalarda ise Rus, Alman, İngiliz ve Kanadalılar öne çıkıyor. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı yetkililerinden edinilen bilgiye göre, Türkiye’nin elektrik dağıtımında özelleştirme yol haritası çalışmaları tamamlanma aşamasına geldi.

Özelleştirme İdaresi ve Türkiye Elektrik Dağıtım AŞ (TEDAŞ) işbirliği ile yapılan çalışmaya göre, devir ihaleleri birkaç ilin bir araya getirilmesiyle oluşturulan bölgeler şeklinde yapılacak. Bunun için Türkiye geneli dağıtımı için anonim şirket statüsünde toplam 20 bölgesel dağıtım şirketi oluşturuldu. Halen özel sektör tarafından elektrik dağıtımı yapılan Kayseri ile birlikte toplam 21 bölge, yakın illerin bir araya getirilmesi ile kuruldu. Dağıtım bölgelerine Çoruh, Toroslar, Uludağ, Dicle, Van Gölü, Fırat, Aras, Eram, Akdeniz, Yeşilırmak, Göksu gibi yöresel ve geleneksel isimler verildi. Her dağıtım bölgesi, ortalama 5-6 ilden oluşuyor. İstanbul, Boğaziçi (Batı yakası) ve Anadolu (Anadolu yakası) olmak üzere iki ayrı bölge olarak özelleştirme ihalesi yapılacak.

Özelleştirme İdaresi, elektrik dağıtımında belirlenen özelleştirme yol haritasına paralel yoğun bir şekilde çalışmaları sürdürüyor. İdare, kasım ayı sonuna kadar yapılacak işleri tamamlamaya çalışıyor. Öncelikle Meclis’in açılması ile birlikte 4628 sayılı yasada bazı değişiklikler yapılacak. Bundan sonra enerji fiyat eşitlemesi, Enerji Kurulu’na 5 yıl süre ile kullanılacak elektriğin fiyatlarının sunulması ve onaylanması gibi diğer işlemler gerçekleştirilecek. Kasım sonu itibarıyla da bir veya birkaç bölgenin dağıtım özelleştirme duyurusu yapılacak. Aynı anda en fazla 6 bölge için ihale duyurusuna çıkılabilecek. Elektrik dağıtımının özelleştirilmesiyle elektrik fiyatlarında rekabet ortamı oluşacağı, kayıp-kaçağın azalacağı, şebekelerin yenilenmesi ve toprak altına alınması gibi birçok yeniliğin geleceği belirtiliyor. Bazı kesimlerse tekelleşmeye sebep olacağı gerekçesiyle elektriğin kamusal hizmet olarak kalması gerektiği görüşünü dile getiriyor.

Elektrik dağıtımının özelleştirilmesi için daha önce de ihaleye çıkılmıştı. İhalelere Doğan, Çukurova, Tekfen, Barmek, Fiba, İhlas, Süzer grupları, Ceylan İnşaat gibi büyük holdingler ile Ankara Sanayi Odası gibi ticaret ve sanayi odaları ilgi göstermişti. Ancak Enerji Bakanlığı tarafından yapılan elektrik dağıtım ihaleleri Danıştay tarafından iptal edilmişti. Bunun üzerine TEDAŞ, Yüksek Planlama Kurulu’nun 17 Mart 2004 tarih ve 2004/3 sayılı ‘Elektrik Enerjisi Sektörü Reformu ve Özelleştirme Stratejisi Belgesi’ne ilişkin kararı ile özelleştirme program ve kapsamına alındı. Yeni süreçte Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nca yürütülen çalışmalar, ‘TEDAŞ’ın satış, kiralama, işletme hakkı devri ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar yöntemlerinden biri veya birkaçının birlikte ve/veya ayrı ayrı uygulanması suretiyle özelleştirilmesi’ ve çalışmaların 2006 sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor. Dünya Bankası ve Avrupa Birliği de Türkiye enerji sektörünün serbest rekabet ortamına açılmasını ve bunun için de öncelikle elektrik dağıtımının özelleştirilmesine hız verilmesini istiyor.

27 milyon elektrik abonesi var

Özelleştirme kapsamına alınan TEDAŞ’ın halen 27 milyon abonesi var. Bu rakamın 295 bini sanayi, 22 milyonu mesken ve 3 milyon 200 bini ticar