Mortgage'da, tüketiciye iki iyi, bir kötü haber
Mortgage Yasa Tasarısı'nda yüksek faizli krediyi, düşük faizli kredi ile değiştirme, proje konuta da mortgage kredisi alma olanağı getiriliyor. En tartışılan yanı ise faiz ödemesinin vergiden düşülememesi...
Mortgage Yasa Tasarısı'nda, krediler karşılığı alınan ipoteklerin 'hızla paraya çevrilebilmesi' ve 'kötü niyetli' tüketiciye ağır cezalar öngörülüyor. Tasarı, (Konut Finansman Sistemine İlişkin Çeşitli Yasalarda Değişiklik yapılması Hakkında Yasa Tasarısı) TBMM'ye önceki gün sunuldu. 36 maddelik tasarının sunumunda, Türkiye'de tasarruf sahipleri ile konut kredisi kullanıcılarını eşleştirebilecek bir sistemi bulunmadığı, sistemin kurulmasıyla konut alıcılarının daha yaygın bir şekilde ve daha uygun koşullarda borçlanabilmesinin sağlanacağı ifade edildi.
Üç farklı faiz uygulaması olacak
Konut finansmanı kredilerinde (ve finansal kiralamada) faiz oranı sabit, değişken veya aynı kredi için hem sabit hem değişken belirlenebilecek. Oran sabit olarak belirlenirse, her iki tarafın rızası olmadan değiştirilemeyecek.
Değişken, endekse bağlı
Oran 'değişken' belirlenirse, dönemsel geri ödeme tutarı, başlangıçta sözleşmede belirlenen azami dönemsel geri ödeme tutarını aşamayacak ve genel kabul görmüş bir endeks baz alınacak.
Hem indirim hem ceza
Tüketici, borcunun tamamını veya bir kısmını vadesinden önce ödeyebilecek. Her iki durumda da finansman kuruluşu, önce ödenen taksitler için gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlü olacak.
Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede yer verilmek suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilebilecek.
Erken ödeme ücreti gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın yüzde ikisini geçemeyecek. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilemeyecek
Haksız itiraz edene ağır ceza öngörülüyor
1- Krediyi alan, bir sonraki ay ödemelere başlayacak
Mortgage sistemi ile konut alacak kişi, önce konutu bulacak. Arkasından bankaya gidecek. Banka, konutu ekspertizle inceleyecek ve krediyi açacak. Kredi verilmesi halinde, sözleşme yapılacak. Konut kredi karşılığı ipotek edilirken, kredi, konutun satıcısına ödenecek. Tüketici de 30 yıl gibi vadeler beklenen uygulama kapsamında aldığı kredinin ödemelerini, bir sonraki aydan itibaren başlatacak.
2- İtiraz için yüzde 40 ödeme Haksıza yüzde 20 ceza
Borca itiraz ve icranın ertelenmesi talebinin incelenmesi için borçlunun, takip konusu alacağın yüzde 40'ını yatırması gerekecek. Bu oran yüzde 15'ti. Oranın artırılması kötü niyetli girişimlerin önünün kesilmesini amaçlıyor. Borca itiraz edenin haksız bulunması durumunda yüzde 20 ceza uygulanacak.
3- Teminat olarak çek ve senet alınamayacak
Banka asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemeyecek. Ödemeler çek, senet gibi kıymetli evraka bağlanamayacak. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteme hakkına sahip olacak. Ayrıca, konut finansmanı kuruluşu kıymetli evrakın başkasına devri sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlü. Ancak konut finansmanı amacıyla ipotek alınmadığı hallerde kıymetli evrak teminat olarak kabul edilebilecek.
4- Temerrüt uygulamasına geçileceği bildirilecek
Borçlu temerrüde (ödeme güçlüğüne) düşerse, banka borçluya beş iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla bildirecek.
Banka, tüketici arka arkaya iki ödemede temerrüde düşerse, kalan borcun tümünün ödenmesini talep edebilecek.
