Maliye'den oto bayilerine gözaltı

Otomobil satışlarının hız kazandığı 2005 yılı başlarından itibaren faaliyet konuları arasına ‘kiralama’ yetkisini de ekleten 12-13 otomobil bayisinin bu yolla haksız kazanç elde ettiği tespit edildi. Bayilerin, geçen bir buçuk yıllık sürede ‘kiralama’ amacıyla kendi üzerlerine ruhsatlandırdıkları 10 bin civarındaki otomobili, tüketiciye sıfır kilometre araç olarak sattığı ortaya çıktı. Bu yolla devletten 200 milyon yeni lira tutarında vergi kaçırıldığı tahmin ediliyor. İlgili kanuna aykırı olan bu uygulama bayilerin haksız kazanç sağlamasına yol açarken, bu işlemi yapmayan diğer şirketlerin de rekabet gücünü azaltıyor.

Bayiler, kurdukları kiralama şirketine otomobili kendileri sağladığı için KDV ve Gelir Vergisi mahsuplaşması hakkı doğuyor. Ancak, bu işlemin yapılabilmesi otomobilin en az altı ay kiraya verildiğinin faturayla ispatlanmasına bağlı. Aksi halde vergiden düşme gerçekleşmiyor. Edinilen bilgiye göre, kiralama yetkisi olan bazı bayilerin, bu amaçla kullanılması gereken araçları sattıkları duyumunu alan Maliye, müfettişlerini konuyu araştırmakla görevlendirdi. Adının açıklanmasını istemeyen bir otomotiv şirketi yöneticisi, lüks modelleriyle tanınan bayilik ve aynı zamanda distribütörlük yapan bir firmanın bu yolla geçen yıl 300 aracı elinden çıkardığını söylüyor. Söz konusu firma, araçları 10 bin Euro daha ucuza müşteriye satmış. Aynı yönetici, “Rakipleri de bundan haberdar. Ancak kimse kimseyi ihbar eden konumunda olmak istemiyor. Bu distribütör bayinin sadece bu tür bir işlemden 30 milyon Euro’ya yakın kârı olduğunu tahmin ediyorum.” tespitinde bulunuyor. Bir başka yönetici ise sistemin çalışması ile ilgili şu bilgileri veriyor:

“Yaklaşık 3 yıl önce çıkan kanuna göre faaliyet konusu araç kiralamak olan şirketler bu maksatla alınan aracın KDV’sini takip eden ay içinde KDV borçlarından mahsup edebiliyor. Aracın tüm bedelini de yıl sonunda Gelir Vergisi’ne mahsup ettirip yüzde 40’ını vergiden düşebiliyor. Bu söz konusu bayiler bu fırsatı görünce bayi yetkisinin altına kiralama yetkisini de ekletti. Böylece bayide yapılan satışlardan, servis ve yedek parça hizmetinden kazanılan kârdan doğan KDV borcunu kiralama şirketinden doğan KDV alacağıyla örtüp alacaklı duruma bile geçiyor. Sene sonunda ödemesi gereken Gelir Vergisi’nden de aracın bedelini masraf gösterip düşüyor. Yani bayideki faaliyetlerden dolayı devlete olan KDV ve Gelir Vergisi borçlarını kiralama şirketi kanalıyla ‘mahsup’ ediyorlar.”

Memduh Taşlıcalı/Zaman