Konut arzı kısa vadede alarm veriyor

Posta’dan Meltem Kara’nın haberine göre, inşaat sektöründe, yatırım iştahı kesildi.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı yapı izin istatistiklerine göre, bu yılın ilk çeyreğinde belediyeler tarafından yapı ruhsatı verilen bina sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 21.3, daire sayısı yüzde 18.7 ve yüzölçüm yüzde 24.7 azaldı. Bu dönemde yapı ruhsatı verilen bina sayısı 22 bin 502, daire sayısı 143 bin 626 ve yüzölçüm de 27 milyon metrekare oldu. 27 milyon metrekarenin 14.8 milyon metrekaresi konutlardan oluştu.

FİYATLAR ARTABİLİR

Söz konusu gerileme, inşaat sektöründe yeni yatırımların azalması anlamına geliyor. 2024’ün son çeyreğinde yapı izinleri artış gösterse de bu iştah yeni yılda sürmedi. Yüksek faizler, finansmana erişim sorunları, arsa maliyetleri ve artan inşaat maliyetleri karşısında sektör yeni yatırımlara sıcak bakmıyor. Bu durum, kısa vadede arz sorununu gündeme getirebilir. Konut arzındaki gerileme, talebin canlandığı bu dönemde fiyatları yukarı yönlü tetikleyebilir.

İSKAN DA AZALDI

Bu dönemde iskan da düşüşe geçti. Belediyeler tarafından yapı kullanma izin belgesi verilen bina sayısı bir önceki yılın ilk çeyreğine göre yüzde 28, daire sayısı yüzde 25.8 ve yüzölçüm yüzde 31 azaldı. 20 bin 614 bina, 130 bin 143 daire ve 25.2 milyon metrekare için iskan alındı. Bu 25.2 milyon metrekarenin 14.1 milyon metrekaresi konut, 5.9 milyon metrekaresi konut dışı ve 5.1 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti. 2023 yılında toplam 861 bin 53, 2024 yılında ise toplam 766 bin 103 daire için ruhsat alındı.

İSTANBUL’UN İHTİYACI KADAR

Yılın ilk çeyreğinde ruhsat verilen 144 bin konut, yeterli bir sayı olarak görülmüyor. KONUTDER’in, PwC Türkiye’ye hazırlattığı İstanbul’un Gelecek 10 Yıllık Konut İhtiyacının Tespiti’ne yönelik rapora göre İstanbul’un yıllık ihtiyacı 122 bin konut. Buna göre, ilk çeyrekteki ruhsat alınan konut sayısı yalnızca İstanbul’un ihtiyacına karşılık geliyor. 2025–2034 yıllarına yönelik projeksiyon yapan araştırmaya göre İstanbul’a 10 yılda 1 milyon 220 bin yeni konutun kazandırılması gerekiyor.

MALİYETLER ETKİLEDİ

Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik, verilere yönelik yaptığı değerlendirmede, 2024’ün ilk çeyreği ile 2025’in ilk çeyreği arasındaki düşüşün ana sebebinin inşaat maliyetlerinin ciddi bir şekilde artmasıyla dairelere ekonomik olarak ulaşımın zorlaşması olduğunu söyledi. Şişik, “Faizlerin çok yüksek olması bu konuda en önemli faktörlerin başında geliyor” dedi.

MÜSTAKİL DE AZALDI

Binaların kullanma amacına göre en yüksek yüzölçüm payını her zaman ‘iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar’ yani apartmanlar alıyor. Onu sanayi yapıları ve ofisler izliyor. Pandemiden sonra ise ikinci sıraya müstakil konutlar yerleşmişti. Ancak azalan taleple müstakil evlerin payı da düşüş gösterdi. Geçtiğimiz yıllarda yüzde 9’u aşan payı, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.8 olarak hesaplandı. Ruhsat verilen müstakil yapı sayısı 7 bin 473’e, toplam yüzölçümü ise yaklaşık 1.5 milyon metrekareye geriledi.

patronlardunyasi.com