Karanlığın nedeni maç ve sıcak

Aralarında İzmir ve Antalya'nın da bulunduğu 12 ille İstanbul'un dört ilçesini cumartesiyi pazara bağlayan gece altı saatliğine karanlıkta bırakan elektrik kesintisinin arkasında, peş peşe gelen doğalgaz zamları sonrasında otoprodüktörlerin üretimlerini kısmasının yattığı ortaya çıktı. 17 milyon kişinin yaşadığı iller, Fransa-Brezilya maçı başladıktan sonra teker teker karanlığa gömüldü. Doğalgazla elektrik üretimi yapan otoprodüktör elektrik santralleri, 1.5 yılda yapılan yüzde 60 doğalgaz zammı sonucunda artan maliyetleri nedeniyle uzun zamandır saat 22.00'dan sonra şalter indiriyor. Şalter indirimi şundan kaynaklanıyor: Türkiye'de elektrik, üretim ve tüketim miktarına bağlı olarak 06.00-16.00, 16.00-22.00 ve 22.00-06.00 düzeninde üç ayrı zaman diliminde fiyatlandırılıyor. Elektrik, tüketimin düşük olduğu saatlerde daha ucuz, yüksek olduğu saatlerde ise daha pahalı tarifelerden fiyatlandırılıyor. Zamlar nedeniyle maliyetleri artan otoprodüktörler, 16.00- 22.00 arasında elektriği devlete kilowatt saati 112 bin liradan satıyor. Otoprodüktörler, saat 22.00'den sonra 55 bin liradan satacakları için maliyet karşılanmadığından üretimlerini durduruyorlar.

TRAFOLAR KALDIRAMADI
Yerel düzeyde elektrik gereksinimini karşılayan otoprodüklerin devre dışı kalmasıyla büyük tüketicilerin bulunduğu Bursa, İzmir ve İstanbul gibi illeri içinde yer aldığı bölgeler, Orta Anadolu ve Doğu Anadolu'daki santrallerden elektrik almaya başlıyor. Ancak cumartesi gecesi maç nedeniyle televizyonların başında toplanılması ve akşam olmasına rağmen aşırı sıcak elektrik tüketemi yüksek olan klimaların kullanımına zirve yaptırıyor. Belli bir taşıma kapasitesi bulunan iletim hatları, aşırı yüklenmeyle birlikte ısınıyor. Hatlar, zarar görüyor ve kopuyor. Trafo merkezlerinde başta Bursa'da olmak üzere teknik arızalar meydana geliyor. Enerji Bakanlığı Antalya'yı karanlıktan kurtarmak için özel sektör tarafından işletilen Oymapınar Santrali'nden devreye girmesini istedi. Oymapınar, elektrik fiyatları düşük olduğu için üretime yanaşmadı.

Şalter kapama saati değişsin

Enerji Bakanlığı yetkilileri, her doğalgaz zammının ardından tepkileri daha da yükselen otoprodüktörlerin kademe kademe üretimlerini düşürmesi sonrasında saat dilimlerinde değişiklik yapmak için girişimde bulunduklarını söyledi. Yetkililer, "Saat 22.00'de tüketim yüksek düzeyini koruduğu için bu saati 24.00'e çekmek istedik. Bu talep Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na iletildi. Hem EPDK, hem de TEDAŞ, bunu uygun görmedi" dedi. Yetkililer, bazı günlerde 4 bin 500 megawat otoprodüktör kapasitenin devre dışı kaldığına işaret ederek, "Doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki sorun aşılamadıkça sorun sürecek. Yaz ayı bu nedenle sıkıntılı geçecek" dedi.

Olcay Aydilek/Sabah