İmzalar atıldı, şimdi ne olacak?

Nabucco'da tarihi imzanın atılmasının ardından, yol haritası da belirginleşiyor. Açık sezon süreci yoluyla taşıma kapasitesinin pazarlanmasına başlanacağı Nabucco'da, resmi finansal görüşmeler gerçekleştirecek. Detaylı mühendislik planları tamamlanacak. Türkiye'nin bu zamana kadar Doğalgaz Piyasası Kanunu'ndan kaynaklanan sebeplerden dolayı kuramadığı “Nabucco National Şirketi'ni” kurması gerekecek. Uluslararası Nabucco Company'nin hissedarı olacağı bu şirket, Türkiye'deki işletim faaliyetlerini üstlenecek.

Uluslararası Nabucco Şirketi yöneticileri, hükümetlerarası imzalanan Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Proesi'nin yol haritasını açıkladı.
Önümüzdeki dönemde açık sezon süreci yoluyla taşıma kapasitesinin pazarlanmasına başlanacağını söyleyen Nabucco Pipeline International Genel Müdürü Reinhard Mitschek, resmi finansal görüşmelerin İIB, EBRD ve IFC gibi finansal enstitülerle ve aynı zamanda ihracat finans enstitülerle yapılması gerektiğini belirtti. Mitschek, detaylı mühendislik planlarının tamamlanması ile çevresel ve sosyal etki değerlendirmesinin yapılacağını vurguladı.

Nabucco Projesi'nin Türkiye ekonomisini ve endüstrisini destekleyeceğini belirten Nabucco Pipeline International Genel Müdürü Reinhard Mitschek, Proje'nin Türkiye'ye katkılarını şu şekilde sıraladı: “Nabucco çerçevesinde 7.9 milyar euro'luk yatırım yapılacak. Türkiye'ye yapılacak yatırım için doğrudan 4.5 milyar euro aktarılacak. 2 milyon tondan fazla çelik yatırım için gerekecek. Botaş kar payından faydalanacak. Türkiye diğer ev sahibi ülkeler gibi Nabucco tarafından ödenen vergiden yararlanacak. Aynı zamanda üreten ülkelere de faydası bulunacak. Tedarik ve müşteri açısından çeşitlendirme olacak. Daha geniş ihracat portföyünden bahsedeceğiz. Herkes için daha fazla yatırım fırsatı ortaya koyacak. Çok fazla pozitif etki gerçekleştirecek.”

Nabucco Pipeline International Genel Müdürü Reinhard Mitschek, Hükümetlerarası Anlaşma'nın tamamlanmasının, projenin hayata geçirilmesi açısından önemli bir gelişme olduğunu söyledi. Boru hattının şimdi kalıcı bir yasal dayanağı bulunduğuna değinen Mitschek, tüm müşteriler için eşit ve şeffaf şartlarda gaz transitini garanti ettiğini vurgulayarak, Avrupa'ya doğalgaz köprüsü olan Nabucco Projesi'nde öncelikli olarak gazı Irak ve Azerbaycan'dan beklediklerini söyledi.

İkinci aşamada gazın Türkmenistan'dan gelmesini hedeflediklerini açıklayan Mitschek, “Yılda 8 milyar metreküple başlanacak 31 milyar metreküpe çıkması bekleniyor. Aşamalı bir artış öngörülüyor. Proje, 2014'teişlemeye başlayacak. Pazar araştırması gerçekleştirdik. Sonuçlar son derece ümit vaat ediyor. Beklenenden daha yüksek kapasite talebi oluştu. 65 milyar metreke kadar çıkılabilir. Biz Orta Asya ve Ortadoğu ile kısa sürede hattın dolabileceğini düşünüyoruz” dedi.

Hükümetlararası Anlaşma'nın istikrarlı hukuki tabanı oluşturduğunu kaydeden Mitschek, taraf devletlerin tam bir siyasi desteğin taahhüdünü verdiğini vurguladı. Sözleşmenin 50 yıl boyunca geçerli olacağını kaydeden Mitschek, “Gaz temini için eşit hukuki sonuçlar sunuyor. Bir sonraki aşamada ihtiyacımız olan şey, sürekli olarak otoritelerden hükümetlerden destek almak. Son onayları Macaristan ve Romanya'da gerçekleştireceğiz. Mühendislik ve çevresel etki değerlendirmesi için bu desteğe ihtiyaç duyuyoruz. Taşıma kapasitesi için de taşıma sözleşmeleri tamamlanmalı. Garantilerin finanse edilmesi için bir yapının oluşturulması gerekiyor” diye konuştu.

Taşıma sözleşmesine göre bir kesinti ve negatif bir gelişme olduğunda geri akım operasyonunun devreye sokulacağını söyleyen Mitschek, “İlki fiziksel bir ters akım. Avusturya'dan, Macaristan'a ve Bulgaristan'a yönelik ters akım olabilir. Doğalgaz alışverişi değiş tokuşu şeklinde olabilir. Nabucco, birçok potansiyel ve muhtemel giriş ve çıkış noktaları bulunan bir boru hattı sistemi” dedi.

Nabucco İdare Komitesi Başkanı Werner Auli, Hükümetlerarası Anlaşma, projenin siyasi ve yasal temellerinin kurulduğunu vurgulayarak, tüm transit ülkeler tarafından siyasi kararlılığın bu güçlü ifadesinin proje şirketine ilerlemek ve boru hattını başarıyla işletmek için gerekli güveni sağladığını söyledi. Auli, anlaşmanın önümüzdeki 50 yıl için kalıcı bir yasal çerçeve sağladığını ve boru hattı kapasitesinin yüzde 50'sinin proje ortakları için ayrılması ve geri kalan yüzde 50'sinin üçüncü parti yüklenicilere teklif edilmesinin kesin olarak kabul edildiğini kaydetti.

Auli, Nabucco Projesi'nde tedarikçilerin Azerbaycan ve Irak olduğunu vurgulayarak, “2020 yılında 31 milyar metreküp doğalgaz miktarına ulaşılacak. Bölgenin siyasi istikrara kavuşması halinde neden İran olmasın?” dedi. Tedarikçi ülkelerin neden anlaşmanın imzalandığı bugün burada olmadığının sorulması üzerine Auli, “Uzun dönemli sözleşmelerle satış yapılacak. Çeşitli pazarlama yapan şirketler Azerbaycan'la Türkmenistan'la sözleşme yapabilecek. Haklısınız bu ikisi birlikte olmalı” yanıtını verdi.

Türkiye'de Nabucco Şirketi'nin kurulmadığının hatırlatılıp, sürecin nasıl işleneceğinin sorulması üzerine Botaş Genel Müdürü Saltuk Düzyol, “4646 sayılı Doğalgaz Piyasası Kanunu'nun, Botaş'ın doğalgaz şirketlerine iştirakini etkiledi. O nedenle uzun süre şirketi kuramadık. Kendi mevuatımız yüzünden gecikti. Ancak ortaklarla farklı bir formül üzerinde çalıştık. Çok yakın sürede Nabucco National Company kurulacak. Nabucco İnternational Company'nin hissedarı olacak. Bu şirket Türkiye'deki İşletim faaliyetlerini yürütecek. BTC'deki sistemden farklı olacak. Bağımsız, ayrı bir şirket olacak” dedi.

Türkiye'nin yüzde 15 gaz alımıyla ilgili anlaşmada hangi noktaya gelindiğinin sorulması üzerine Botaş Genel Müdürü Saltuk Düzyol, “Proje destek anlaşması imzalanacak. Bu tür detaylar orada görüşülecek. Yüzde 15 geçmişte İtalya ve Yunanistan'la yapılan anlaşmaya girdi. Türkiye'nin pozisyonunda değişiklik yok. Bu talebe eşdeğer taleplere açığız. Masada bu talep görüşülüyor halen. Fedakarlık ve vazgeçme söz konusu değil. Tarafların kabul edeceği mekanizma üzerinde çalışmaya devam edeceğiz” dedi.