Gayrimenkulde Dubai kriterleri!

Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yayımladığı yeni tebliğ Dubai Şeyhi El Maktum ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) kuracağı (İstanbul GYO) gayrimenkul yatırım ortaklığının (GYO) önünü açtı. Mevzuat değişikliği bekleyen yabancı ortaklı tek GYO, İstanbul GYO olduğundan, SPK'nın mevzuat değişikliği özellikle bu şirketi ilgilendiriyor.

Geçtiğimiz günlerde yürürlüğe giren tebliğin getirdiği en önemli değişikliklerden biri GYO'lardaki yabancı hisse oranı ile ilgili sınırlamanın kaldırılması oldu. Eski mevzuat, GYO hisselerinin dağılımında çoğunluğun Türk vatandaşlarına ait olmasını zorunlu tutuyordu. Böylece ortak kurulacak GYO'da Dubaililerin yüzde 80'e kadar hisse sahibi olmalarının önündeki engel kalktı.

İkinci önemli değişiklik sermaye konulması ile ilgili. 1998 tarihli SPK tebliğinde toplam sermayenin yüzde 25'inin nakit olarak konulması zorunluydu. Yeni düzenlemeyle 5 milyon YTL nakit sermaye yeterli. Bu koşul, İstanbul GYO'ya ortak olmak için milyar dolarlık projeler açıklayan Dubaililerin önceden büyük bir sermaye getirme zorunluluğunu kaldırdı.

Sınırlar genişletildi
Üçüncü önemli değişiklik GYO'ların Türkiye sınırları dışında yatırım yapma olanağının genişletilmesi oldu. GYO'lar yeni mevzuata göre yabancı gayrimenkullere ve gayrimenkule dayalı sermaye piyasası araçlarına portföy değerinin en çok 49'u oranında yatırım yapabilecek.
Önceden bu sınır yüzde 10'du. Bu madde ile Dubali ortağın İstanbul GYO'ya, ülkesindeki gayrimenkullerini aynı sermaye olarak koyma, bunları Türkiye'de de pazarlama gibi faaliyetleri kolaylaşmış oldu.

Halka açılma süresi 5 yıl oldu
SPK'nın GYO'larla ilgili yaptığı değişikliklerin diğer önemli unsurları şöyle:

GYO'lar, yap-işlet-devret (YİD) projeleri kapsamında kurulan şirketlere ortak olabilecek.
Önceki mevzuatta, ticaret ve sicil kaydı yapıldıktan sonra GYO'ların bir yıl içerisinde halka açılması zorunluydu. Yeni mevzuatta bu süre '5 yıla kadar' çıkarıldı.

GYO'ların asgari başlangıç sermayesi 1 milyon YTL'den 7,2 milyon YTL'ye çıkartıldı. Başlangıç sermayesinin 50 milyon YTL'den az olması halinde, sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin en az yüzde 10'unun nakit karşılığı çıkarılması zorunlu.

Şeyh doğrudan değil, şirket kurarak alabiliyor
Yabancı bir ülke vatandaşının Türkiye'de gayrimenkul sahibi olabilmesi için o ülke ile Türkiye arasında anlaşma olması, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının da o ülkede gayrimenkul alabilmeleri gerekiyor. Türkiye ile Dubai'nin bağlı olduğu Birleşik Arap Emirlikleri arasında bunu sağlayacak bir karşılıklılık anlaşması yok.
Ancak 2644 Sayılı Tapu Kanunu'na göre; karşılıklılık ilkesi bulunan ve bulunmayan ülkelerin vatandaşları, Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu kapsamında Türkiye'de kurulu şirketleri aracılığı ile taşınmaz alımı, satımı ve diğer işlemleri yapabiliyor. Bu nedenle Birleşik Arap Emirlikleri ile Türkiye arasında karşılıklık ilkesi olmamasına rağmen, Dubai Şeyhi El Maktum'un hakim hissedarı olduğu Dubai Sama Holding, Türkiye merkezli bir şirket kurararak, Türkiye'de gayrimenkul sahibi olabiliyor.

Tebernüş Kireçci/Milliyet