Doğrudan yabancı sermaye stoku 63 milyar doları aştı
Merkez Bankası, Türkiye'deki doğrudan yabancı sermaye stokunu 2005 yılı sonu itibariyle 63.2 milyar dolar olarak hesapladı. Yabancı sermayenin sektörel dağılımı şöyle...
10.07.2006 10:31
ABONE OL
Merkez Bankası, Türkiye'nin uluslararası yatırım pozisyonu hesaplamaları kapsamında yabancıların Türkiye'de yaptıkları doğrudan yatırım stokunu da belli kriterlere göre seçtiği yabancı sermayeli şirketlerden yıl sonlarında anket yoluyla sağlanan ve sözkonusu şirketlerin defter ve piyasa değerlerini içeren bilgilerden yola çıkarak hesapladı. Stokla ilgili hesaplamalarda hisseleri İMKB'de işlem gören yabancı sermayeli şirketlerin İMKB'de oluşan piyasa değerleri, diğer firmaların ise defter değerlerinin İMKB tarafından yayınlanan ilgili sektöre ait piyasa değeri/defter değeri oranıyla çarpılmasıyla bulunan değer kullanıldı.
63.3 MİLYAR DOLARLIK STOK
Buna göre geçen yıl Türkiye'deki doğrudan yabancı sermaye stoku toplam 26 milyar 116 milyon dolarlık bir büyüme kaydetti. 2004 yılı sonunda 37 milyar 169 milyon dolar olan yabancı sermaye stoku geçen yıl 63 milyar 285 milyon dolara kadar yükseldi.
Bu artışın 8 milyar 427 milyon doları yabancıların geçen yıl Türkiye'ye özellikle bankacılık ve telekomünikasyon sektörlerine yaptıkları yeni yatırımlardan kaynaklanırken, 17 milyar 689 milyon dolarlık kısmı ise şirketlerin değerindeki artıştan oluştu.
Sektörel olarak geçen yıl 758 milyon dolarlık bir doğrudan yatırım girişi yaşanan sanayi sektöründeki doğrudan yabancı sermaye stoku 6 milyar 146 milyon dolarlık bir büyümeyle 26 milyar 696 milyon dolara çıktı. Geçen yıl 7 milyar 664 milyon dolarlık bir doğrudan yatırım girişi yaşanan hizmetler sektöründeki yabancı sermaye stoku ise toplam 19 milyar 865 milyon dolar büyüyerek 36 milyar 265 milyon dolara ulaştı. Net 5 milyon dolarlık doğrudan sermaye girişi yaşanan tarım sektöründe ise yabancı sermayeli şirketlerin değerinde 87 milyon dolarlık artış oldu.
EN FAZLA SERMAYE HABARLEŞMEDE
Alt sektörler itibariyle Türkiye'de en yüksek yabancı sermaye stokunun 14 milyar 53 milyon dolarla haberleşme sektöründe bulunuyor. Türk Telekom özelleştirmesi ve Turkcell'in ortaklık yapısındaki değişiklik sonucu geçen yıl 3 milyar 350 milyon dolarlık bir doğrudan yabancı sermaye girişi yaşanan haberleşme sektöründeki doğrudan yabancı sermaye stokunda toplam 6 milyar 485 milyon dolarlık artış oldu. Yabancıların 2005 yılında 3 milyar 970 milyon dolarlık doğrudan yatırım yaptığı finansal aracılık (bankacılık) sektöründeki yabancı doğrudan sermaye stoku ise 12 milyar 355 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.
Yabancıların üçüncü en fazla sermaye stoku bulundurdukları alt sektör ise 6 milyar 399 milyon dolarla otomotiv oldu. Geçen yıl sadece 44 milyar dolarlık bir doğrudan yatırım alabilen otomotiv sektöründe yabancıların sahip olduğu sermaye stoku ise 1 milyar 251 milyon dolarlık büyüme kaydetti.
Yabancıların 5 milyar 865 milyon dolarlık sermaye stoku bulunan toptan ve perakende ticaret sektörüne ise geçen yıl sadece 46 milyon dolarlık bir yabancı sermaye girişi yaşandı. Sektörde yabancılara ait varlıkların değerinde ise 2 milyar 797 milyon dolarlık büyüme kaydedildi.
KRİZDE DEĞER KAYBETTİ
Yabancı yatırımcıların Türkiye'de özsermaye ve yeniden yatırıma dönüştürdükleri karları da içeren söz konusu yatırım stokunun toplam tutarı 2000 yılında 19 milyar 209 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Ancak 2001 krizinde hem Türkiye'deki şirketlerin değerinde yaşanan azalma hem de döviz kurlarındaki artış doğrudan yabancı sermaye stokunun 18 milyar 47 milyon dolara kadar düşmesine yol açtı. 2002 yılında ise 16 milyar 259 milyon dolara kadar gerileyen yabancıların Türkiye'deki doğrudan yatırımlarının değeri, şirket değerlerinin yükselmeye başlamasıyla birlikte 2003 yılında 30 milyar 936 milyon dolara, 2004 yılında ise 37 milyar 169 milyon dolara yükseldi.
DALGALANMA NASIL ETKİLEDİ?
Türkiye ekonomisinde mayıs ayından itibaren başlayan dalgalanma Türkiye'deki yabancı sermaye stokunu da küçülttü. Hem şirket değerlerinde YTL cinsinden yaşanan azalma hem de döviz kurundaki artışın söz konusu stokun dolar cinsinden de önemli ölçüde değer kaybet
63.3 MİLYAR DOLARLIK STOK
Buna göre geçen yıl Türkiye'deki doğrudan yabancı sermaye stoku toplam 26 milyar 116 milyon dolarlık bir büyüme kaydetti. 2004 yılı sonunda 37 milyar 169 milyon dolar olan yabancı sermaye stoku geçen yıl 63 milyar 285 milyon dolara kadar yükseldi.
Bu artışın 8 milyar 427 milyon doları yabancıların geçen yıl Türkiye'ye özellikle bankacılık ve telekomünikasyon sektörlerine yaptıkları yeni yatırımlardan kaynaklanırken, 17 milyar 689 milyon dolarlık kısmı ise şirketlerin değerindeki artıştan oluştu.
Sektörel olarak geçen yıl 758 milyon dolarlık bir doğrudan yatırım girişi yaşanan sanayi sektöründeki doğrudan yabancı sermaye stoku 6 milyar 146 milyon dolarlık bir büyümeyle 26 milyar 696 milyon dolara çıktı. Geçen yıl 7 milyar 664 milyon dolarlık bir doğrudan yatırım girişi yaşanan hizmetler sektöründeki yabancı sermaye stoku ise toplam 19 milyar 865 milyon dolar büyüyerek 36 milyar 265 milyon dolara ulaştı. Net 5 milyon dolarlık doğrudan sermaye girişi yaşanan tarım sektöründe ise yabancı sermayeli şirketlerin değerinde 87 milyon dolarlık artış oldu.
EN FAZLA SERMAYE HABARLEŞMEDE
Alt sektörler itibariyle Türkiye'de en yüksek yabancı sermaye stokunun 14 milyar 53 milyon dolarla haberleşme sektöründe bulunuyor. Türk Telekom özelleştirmesi ve Turkcell'in ortaklık yapısındaki değişiklik sonucu geçen yıl 3 milyar 350 milyon dolarlık bir doğrudan yabancı sermaye girişi yaşanan haberleşme sektöründeki doğrudan yabancı sermaye stokunda toplam 6 milyar 485 milyon dolarlık artış oldu. Yabancıların 2005 yılında 3 milyar 970 milyon dolarlık doğrudan yatırım yaptığı finansal aracılık (bankacılık) sektöründeki yabancı doğrudan sermaye stoku ise 12 milyar 355 milyon dolar düzeyinde bulunuyor.
Yabancıların üçüncü en fazla sermaye stoku bulundurdukları alt sektör ise 6 milyar 399 milyon dolarla otomotiv oldu. Geçen yıl sadece 44 milyar dolarlık bir doğrudan yatırım alabilen otomotiv sektöründe yabancıların sahip olduğu sermaye stoku ise 1 milyar 251 milyon dolarlık büyüme kaydetti.
Yabancıların 5 milyar 865 milyon dolarlık sermaye stoku bulunan toptan ve perakende ticaret sektörüne ise geçen yıl sadece 46 milyon dolarlık bir yabancı sermaye girişi yaşandı. Sektörde yabancılara ait varlıkların değerinde ise 2 milyar 797 milyon dolarlık büyüme kaydedildi.
KRİZDE DEĞER KAYBETTİ
Yabancı yatırımcıların Türkiye'de özsermaye ve yeniden yatırıma dönüştürdükleri karları da içeren söz konusu yatırım stokunun toplam tutarı 2000 yılında 19 milyar 209 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu. Ancak 2001 krizinde hem Türkiye'deki şirketlerin değerinde yaşanan azalma hem de döviz kurlarındaki artış doğrudan yabancı sermaye stokunun 18 milyar 47 milyon dolara kadar düşmesine yol açtı. 2002 yılında ise 16 milyar 259 milyon dolara kadar gerileyen yabancıların Türkiye'deki doğrudan yatırımlarının değeri, şirket değerlerinin yükselmeye başlamasıyla birlikte 2003 yılında 30 milyar 936 milyon dolara, 2004 yılında ise 37 milyar 169 milyon dolara yükseldi.
DALGALANMA NASIL ETKİLEDİ?
Türkiye ekonomisinde mayıs ayından itibaren başlayan dalgalanma Türkiye'deki yabancı sermaye stokunu da küçülttü. Hem şirket değerlerinde YTL cinsinden yaşanan azalma hem de döviz kurundaki artışın söz konusu stokun dolar cinsinden de önemli ölçüde değer kaybet
