Devler 'ÖTV kalksın' diyecek

Aralarında Koç Holding, Sabancı Holding, Zorlu ve Dinçkök Gruplarının şirketlerinin de bulunduğu elektrik üreticileri yarın Enerji Bakanı Hilmi Güler'le bir araya geliyor. Doğalgaz fiyatı artarken elektriğin fiyatı artmadığı için üretim yapamaz duruma geldiklerini öne sürerek Başbakan Tayyip Erdoğan'a bir mektupla durumu bildiren elektrik üreticileri son olarak İran'dan gelen gazın azalması üzerine kesintisiz tarife ile aldıkları gazın bir süre kesilmesi nedeniyle bir darbe daha yediler. 40-50 saati bulan kesinti nedeniyle müşterilerine elektrik vermedikleri için mağduriyetleri, olduğunu öne süren elektrik üreticileri bu sırada ortaya çıkan zararlarını da anlatan bir rapor ile Güler'in karşısına çıkmaya hazırlanıyorlar. Anımsanacağı üzere yaklaşık 1.5 ay önce elektrik üretiminde kritik aşamaya geldiklerini öne süren patronlar Başbakan Erdoğan'a bir mektup yazmışlardı. Mektupta otoprodüktör şirketlerinin hergün zarar yazdığına işaret edilerek, "Son yıllarda doğalgaz yüzde 50 zam gelirken, elektriğin fiyatı 3 yıldır artmamakta. Bugün yüzde 10'lar civarındaki kâr marjı ile bütün işçilik, amortisman, sigorta ve bakım giderlerini karşılamamız mümkün değil" demişlerdi. Son olarak gaz kesintisi nedeniyle de mağdur olduklarını öne süren elektrik üreticilerinin yarınki toplantıda, şirketlerin yüzde 4 oranındaki ÖTV oranın aşağıya çekilmesini hatta tamamen sıfırlanmasını isteyecekleri belirtiliyor. Doğalgazdan metreküp başına alınan ÖTV tutarı, 6 bin liradan 21 bin liraya yükseldiğine işaret eden şirketlerin ikinci olarak da elektrik üretiminde gerçek maliyetlerin fiyatlara yansıtılmasını talep edecekleri kaydediliyor.

İlk özel jeotermal santrali devrede

Türkiye'nin sıcak su ile elektrik üreten ilk özel sektör santrali Aydın'da deneme üretimine başladı. 2003 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'ndan (EPDK) lisans alan Menderes Geothermal Elektrik Üretim A.Ş, 20 gün içerisinde normal üretime geçecek. 15 milyon dolara mal olan ve kurulu gücü 7 bin 951 megavat olan santralde yıllık üretim miktarı ise 56 milyon kilovatsaat düzeyinde olacak. Aydın ili Sultanhisar ve Köşk ilçeleri içerisinde yer alan jeotermal sahasındaki kuyulardan elde edilen yaklaşık 170 derece sıcaklığındaki 600 ton/saat jeotermal akışkan kullanılarak elektrik üretecek olan santral sayesinde 30 bin ton petrol ürünü tasarrufu sağlanması bekleniyor. Konuyla ilgili olarak görüştüğümüz Menderes Geothermal yetkilileri yıllık 56 milyon kilovatsaat elektriğin Köşk ve Sultanhisar ilçelerinin bir yıllık enerji kullanımına denk geleceğini işaret ederek, çevre dostu ve temiz bir enerji kaynağını işletmeye almaktan mutluluk duyduklarını ifade ediyorlar. 33 ayda tamamlanan tesisin ana şirketi ise Gaziantep'te Muharrem Balat'a ait olan MB Şirketler Grubu. Milli Prodüktivite Merkezi'nin 2000'nin en verimli işadamı olarak ödüllendirdiği Balat'ın, inşaat-taahhüt işlerinin yanında tekstil, enerji, hazır beton, perlit ve seracılık yatırımları da bulunuyor.

Hazine garantisi olana fark ödenecek

Gazda yaşanan sıkıntı nedeniyle üretimleri yüzde 50 kısılan Yap-İşlet- Devret (YİD) ve Yapİşlet (Yİ) santrallerine ise yakıt çıktıktan sonra ortaya çıkan farkın ödenmesi söz konusu. Örneğin devlete yaklaşık 9 centten elektrik veren bir YİD Santrali'ne devlet 4,5-5 sentlik doğalgaz bedelini düştükten sonra kalan 4-4.5 sentin farkını üretim yapmadığı halde anlaşma gereği ödemek zorunda.

Hacer Gemici/Sabah