AVM ve hastanelerde borsa dersi verecek

Yerli yatırımcının borsa konusunda yeterince bilgili olmadığını savunan Erkan, önemli uyarılarda bulundu

Hisse senedinin garantili bir yatırım olmadığını belirten İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkanı Hüseyin Erkan, küçük yatırımcılara seslenerek  'Aman elinizdeki avucunuzdaki her şeyi lütfen hisse senedine yatırmayın. Eşinizin, dostunuzun lafıyla hisse senedi almayın' diye uyardı. 2.5 yılı aşan başkanlık görevi sürecinde yatırımcılardan 'Başkan elimdeki avucumdaki her şeyi yatırdım. Şirket battı. Bana paramı verin' şeklinde çok sayıda mektup aldığını dile getiren Erkan, 'Hisse senedi getiri açısından en yüksek getiriyi getirebilir ancak çok profesyonel olmak lazım. Şirketleri yakından izlemek, bilanço okuyabilmek gerekiyor. Bunlara hazır olan  hisse senedine yatırım yapsın' dedi.

Yerli yatırımcının borsada ağırlığının az olmasını da 'bilgisizlik' le açıklayan Erkan, şu anda 1 milyon civarında olan yatırımcı sayısını ilk aşamada 7 milyona çıkarmayı hedefliyor. Bu hedefe ulaşmak için alışveriş merkezleri, hastaneler, havaalanlarındaki digiboardlar aracılığıyla eğitim ve tanıtım çalışmalarına ağırlık vermeye hazırlanan Erkan, ayrıca İstinye'deki İMKB binasını da halkın ziyaretine açacak.

Konumu gereği borsaya yatırım konusunda kısıtlamalara tabi olan Erkan, 'Ciddi birikimim yok ama olanı da yatırım fonlarında tutuyorum. Onların getirileri de kısıtlı. O konuda muzdaribim aslında! Elimde avucumdaki sınırlı parayı bile yönetebilmekten aciz durumdayız!' diye dert yanıyor.

AVM VE HASTANELERDE BORSA DERSİ VERECEK

l İMKB'nin yeniden yapılandırılmasına ilişkin çalışmalar hangi
aşamada?
İMKB binasında çok ciddi değişiklikler yapıyoruz. Buradaki amacımız; hem işlem salonlarımızı modernize etmek hem de medyayı daha çok içimize alarak tüm Türkiye'ye daha iyi görüntüler, video, grafik rakam tarzı bilgileri de verebilmek. Salonlarımızdan bir tanesini medya merkezi haline getiriyoruz. Aynı zamanda orası bir ziyaretçi galerisi de olacak. Yani halkı da artık borsaya almak istiyoruz. Burada çok izole kaldık. Bireysel yatırımcı, okullar, isteyen her grup borsayı gelip gezebilecek. Çoğu zaman turistler bile gelmek istiyor. Ziyaretçiler için ufak bir müze de düşünüyoruz. İnteraktif bazı ekranlar olacak. Yatırımcı  istediği konu ile ilgili bilgi alabilecek. Digiboardlarla Türkiye'nin her yerinde olacağız. Halka arz, genel piyasa bilgileri veya bazı öğütler verilecek. Alışveriş merkezleri, hastaneler, dinlenme odaları, havaalanı bekleme salonlarında büyük ekranlarda bu bilgileri aktarmak istiyoruz. Birkaç  aya bu çalışmalar başlayacak.

12 EYLÜL'DEN SONRA HALKA ARZLAR HIZLANIR

l Halka arzlara ilgi nasıl? Bu yıl borsaya kaç yeni yatırımcı geldi?
2010'da yaklaşık 30 bin civarında yeni yatırımcı piyasaya girdi. Yeni halka arzların da etkisi oldu. Bu yıl 14 şirket hisse senedi halka arz edildi. Ayrıca 2 tane borsa yatırım fonu halka arz edildi. 6 tane tahvil bono ihracı gerçekleşti. Şu anda bir iki tanesi daha geliyor. Oydan yoksun pay hisse senedi geldi. Toplam neredeyse 2 milyar lira civarında bir rakam piyasadan şirketlere aktı. 2010 yılını 30-35 şirketle bitirmeyi planlıyoruz. Ciddi sayıda şirket ilgileniyor. SPK halka açılmayı daha da kolaylaştırdı. Onlar kolaylaştırınca bizde kendi mevzuatımızda değişiklikler yaptık. Bu da şirketleri borsaya yönlendiriyor.  Ama asıl referandumdan sonra halka arzların ivme kazanmasını bekliyoruz.

ALTI AYDA 751 MİLYON DOLARLIK YABANCI GİRİŞİ

l Bu yıl halka açılan şirketlerin çoğu küçük ve orta ölçekli... Büyük şirketler neden borsaya gelmiyor?
Büyük şirketlerin halka açılması biraz da yabancı sermayenin iştahının artmasına bağlı. Bazı büyük şirketler yeterli yatırımcı bulamayız korkusuyla halka açılma planlarını erteledi.

l Ne kadar yabancı girişi oldu?
 Bugüne kadar halka açılan 14 şirketimize daha fazla yerli sermaye ilgi gösterdi. O da güzel bir gelişme.  2010 yılının ilk 6 ayında İMKB'de işlem gören hisse senetlerine 751 milyon dolar yabancı porföy yatırımı geldi.

Eş, dost tavsiyesiyle hisse senedi seçimi doğru değil
- Küçük yatırımcı hisse senedi seçiminde dikkatli olsun. Eşinizin, dostunuzun veya gazetedeki bazı söylentilere istinaden hisse senedi lütfen almayın. Hisse senedi ciddi bir yatırım, ciddi bir analiz gerektirir. Bunları yapamıyor ve takip edemiyosanız yatırım fonları vasıtasıyla piyasaya girin.
- Elinizdeki avucunuzdaki her şeyi lütfen hisse senedine yatırmayın. İMKB veya herhangi bir kurum, şirketin kendisi de dahil olmak üzere hisse  senedine herhangi bir garanti veremez. Hisse senedi garantili bir yatırım değil. Devlet tahvili bile devletin kendi garantisi altında ama zaman zaman ülkeler bile zor duruma giriyor. 
- Getiri açısından en yüksek getiriyi getirebilir ancak çok profesyonel olmak lazım. Şirketleri yakından izlemek, bilanço okuyabilmek gerekiyor. Yatırımcı eğer bunlara kendini hazır hissediyorsa  hisse senedine yatırım yapsın. Yoksa bir aracı kurumun, portföy yönetim şirketinin yardımıyla onlara sorup danışarak yatırımlarını gerçekleştirsin.
- Hisse senedi, tahvil, bono, mevduat, döviz ve gayrimenkul gibi yatırım araçlarını düşünerek geniş bir yelpazeye yatırım yapın. Bütün yumurtaları aynı sepete koyarsanız belki ciddi karlar elde edebilirsiniz ama zararı da çok büyük olabilir.

'Başkan bana yardım edin paramı geri verin'

l 2.5 yılı aşan başkanlığınız sürecinde yatırımcılardan gelen ilginç
mektuplar var mı?
Var çok geliyor. 'Sayın Başkan benim başka gelirim yok. Elimdeki avucumdaki her şeyi yatırdım. Çoluk çocuğumun riski
buna bağlıydı. Şirket battı.
Bana yardım edin, benim paramı verir misiniz' gibi yazılar çok
geliyor bana.

Yatırım konusunda çok mustaribim!

l Peki, Hüseyin Erkan olarak siz birikimlerinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Ben borsada yatırım yapamam, kısıtlamalarım var. Ciddi birikimlerimiz oluşmuyor zaten, olsa aileden gelen birikimlerimiz vardır. Onu da mümkün olduğunca yatırım fonlarında tutuyorum. B tipi, hazine bonoları olan yatırım fonları... Onların getirileri de o kadar kısıtlı ki.. Bir para kazandığımız da yok zaten. O konuda mustaribim aslında! Elimde avucumdaki sınırlı parayı bile yönetebilmekten aciz durumdayız, yapabileceğimiz de bir şey yok zaten.

Referandum sonrası piyasalarda 2 olasılık bulunuyor

l Referandumun ertesinde piyasalara ilişkin beklentileriniz?
Siyasetten çok ciddi bir şekilde ayrıştık. Ama referandum sonuçlarına göre yatırımcı eğilimleri farklı yönlere gidebilir. Önceden kestirmek mümkün değil. Bir belirsizlik var şu anda. Referandumda ne çıkacak korkusuyla bir iki aydır işlem hacimlerinde de bir daralma gördük. Herkes beklemede. Referandum ertesinde ya çok daha iyi bir performans ya bir kar realizasyonu gelebilir diye düşünüyorum. Çünkü 1.5 yıldır yükselen bir piyasayız. Bunun beklentisi içerisindeyiz.

Borsazedelerin sorununu ancak BDDK, SPK çözer

l Kapatılan şirketlerin hisse senetlerini elinde bulunduran yatırımcıların mağduriyetleri ne zaman  çözülecek?
Bizi aşan bir konu. Bu BDDK ve SPK'nın yapabileceği bir şey zaten. Devletin bu konuda adım atması gerekiyor. Çok kolay çözülebilecek bir konu da değil. Hakim ortak dediğimiz zaman hakim ortağın adına yazılı olanlar var, hakim  ortağın kontrolünde olan kendi adına yazılı olmayan hisseler var. Bunları ayırt etmekte TMSF zamanında çok zorlandı. Ama bir şekilde çözülmesi gerekir. Hepimiz destekliyoruz.

İMKB'nin ajandasında hangi projeler bulunuyor?
- Emir iptali: Eskiden emir iptali mümkün değildi. Önümüzdeki aylarda emir iptalini getireceğiz. Gün içerisinde çok değişik haberler çıkabiliyor. Piyasa zaman içerisinde oynak olabiliyor. Orada iptal etme ihtiyacı doğunca yapamıyor. O zaman gereksiz yere alıp satmış oluyor.

-  Fiyat adımları daraltılacak: Bizde bazen yüzde 1'ler 2'lere kadar varan fiyat adımlarımız var. Bunu ilk aşamada 1 kuruşa, yeni yazılımla birlikte 1 kuruşun da altına indirmeyi planlıyoruz. Bu da piyasadaki oynaklığı, dalgalanmaları azaltacak.

-  Taraflar gösterilmeyecek: Şu anda satan ve alan aracı kurumu gösteriyoruz. Biz açıkçası bunun piyasaya zarar verdiğini düşünüyoruz.  Piyasada satan ve alan aracı kurumu göstermek asimetrik bir bilgi dağılımına yol açıyor. Maniple edilebilen bilgi haline gelebiliyor. Sonra 'yabancı aldı, sattı' tarzı hikayeler çıkıyor. Yeni sistemde aracı kuruluş bilgisi verilmeyecek. Zaten dünyada veren tek borsa biz varız.

- İşlem sistemi hızlanacak: Şu anda 20 milisaniye olan bir emrin gelmesi, eşleşmesi ve geri dönüşü süresini 1 milisaniyenin altına indireceğiz. Aynı zamanda Türkiye'nin ortak işlem platformunu ortaya çıkartmak istiyoruz.

-  İMKB'nin özelleştirilmesi: 2003'den beri hükümetin gündeminde. İlk önce İMKB'nin anonim şirkete dönüştürülmesi gerekiyor. Arkasından bu sermaye yapısı özelleştirilebilsin. Bugüne kadar çok ciddi adımlar atılamadı.

6 milyon kişiyi borsaya çekecek

l Yatırımcı profili nasıl?
Çok güncel bir datamız yok. Yerli yatırımcı 1 milyon 30 bin. Bu da ülke nüfusuna göre yüzde 1.5. Çok düşük bir rakam. Gelişmekte olan ülkelerin çoğunda bu oran yüzde 25-30'lara, gelişmiş ülkelerde yüzde 40-50'lere çıkıyor. Bizim hedefimiz ilk aşamada yüzde 10'u yakalamak. 1 milyondan 7 milyona kadar artırabilirsek arkası çok daha hızlı gelir.

l Neden yabancıların ağırlığı daha fazla? Yerli yatırımcının borsaya daha az güven duymasının nedenleri neler sizce?
Olay güvenle değil, bilgisizlikle alakalı. Tasarruf yok diyemezsiniz ciddi oranda tasarruf var. Biraz daha meraklı olan, hisse senedi nasıl alınıp satılır, fiyatlaması nasıl yapılır gibi bilgilere yakın olan yatırımcılar ancak geliyor.

Ayfer Arslan/Akşam