12 firmada daha ‘mukteza’ korkusu

Maliye"den görüş alarak bu uygulamaya giden firmalar “Benzer bir rapor bizim hakkımızda da yazılabilir. Oysa Maliye"nin görüşü bu konuda tek belirleyicidir. Nitekim bu konuda çelişkili görüşler ortaya çıkmasın diye Maliye, inceleme elemanlarına muktezalara uyma zorunluluğu getirdi” dedi

Üsküdar Vergi Dairesi"ne ulaşan Gelirler Kontrolörü Aykut Doğan"ın “iştirak hisselerinin satın alınmasına ilişkin finansman giderlerinin bilançoda gider yazılamayacağına ilişkin tespitini içeren inceleme raporuna dayandırılarak Petrol Ofisi"ne kesilen 3.3 milyon YTL"lik ceza, iş dünyasında yeni bir tartışma yarattı.

Maliye"nin müktezalarını dikkate alarak birleşme işlemlerinde kur farkı ve faiz giderlerini muhasebeleştirirken gider yazan 12 firma ”Bize de benzer bir ceza gelir mi?” diye hukukçulardan görüş almaya ve olası bir krize karşı hazırlık yapmaya başladı.

İTİRAZ EDER KAZANIRIZ
Türkiye"nin önde gelen 12 kuruluşunun benzer yöntemle kur farkı ve faiz giderlerini muhasebeleştirirken gider olarak yazdığı ve bu işlemi de Maliye"den mukteza (görüş) isteyerek “gelen olur yazısı” ile yaptıkları belirtiliyor.

Şirket yetkilileri bu yüzden olası bir ceza raporunun işleme konsa bile, yapılacak itirazla geri çekileceğinden de emin görünüyor. Vergi uzmanlarına konuyu incelettiren şirket patronları muktezaların bu konuda belirleyici olduğunu, Maliye"nin uygulamada bir karışıklık ve çelişki yaşanmaması için inceleme elemanlarına yönelik olarak “İç genelge, genel yazı, sirküler ve muktezalara uyma zorunluluğu” getirdiğine de dikkat çekiliyor.

Danıştay içtihatı da “Gider yazılır” diyor
Malİye"nİn muktezalarına rağmen salınması muhtemel vergi cezaları ile ilgili olarak, Petrol Ofisi ile benzer muhasebeleştirme yapan 12 şirket hukuk kararlarını da mercek altına aldı. Firmalar bugüne kadar yargıya intikal etmiş davalarda mükellefler lehine karar verildiğini, bunun da Danıştay içtihatlarına dayandırdırıldığına dikkat çekerek, “En kötü ihtimalle davalarımız mahkemeden döner” diyor. PO ile benzer uygulamayı yapan 12 firmanın örnek aldığı Danıştay Dördüncü Daire"nin 28.05.1996 tarihli kararı ise şöyle:

Karar No : 1996/2170: İlaç ithalatçısının, sonradan oluşan kur farklarının satılamayan stok mala yansıtmasına gerek yoktur. Bu kur farkları doğrudan gider yazılabilir.

İstemin Özeti: Davacı kurumun 1991 yılı işlemlerinin incelenmesi sonunda, ithal edilen emtia ile ilgili kur farklarının mal maliyetine eklenmesi gerektiği belirtilerek, düzenlenen inceleme raporuna göre ikmalen kurumlar vergisi salınmış, kaçakçılık cezası kesilmiştir. Vergi Mahkemesi"nin kararıyla, kur farklarının Vergi Usul Kanunu"nun 262. maddesinde yazılı maliyet bedeli tanımında açık olarak yer almadığı ayrıca olayda sözkonusu ithal emtia fiyatının Sağlık Bakanlığı"nca belirlendiği, muhasebedeki dönemsellik ilkesinin sonradan oluşan kur farkının satılmayan stok mala yansıtılmasıni gerektirmeyeceği, Danıştay içtihatlarıyla kur farklarının doğrudan gider yazılabileceğinin kabul edildiği gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılmasına karar verilmiştir.

Maliye"nin muktezasına uyma zorunluluğu var
Malİye Bakanlığı 27 Mart 2003 tarihinde, vergi incelemelerinde uygulamada yaşanan çelişkileri ortadan kaldırmak için tüm inceleme elemanlarına “Genel tebliğ, iç genelge, genel yazı, sirküler ve muktezalara uyma” zorunluluğu getirdi. Maliye"nin yazısı şöyle:

“Vergi incelemesi ile ilgili tanım, usul ve esaslar 213 sayılı Vergi Usul Kanunu"nun 134-141 maddelerinde açıklanmış bulunmaktadır. Uygulamada zaman zaman yazılan vergi inceleme raporları ile Bakanlık görüşlerinin çeliştiği durumlar ortaya çıkabilmekte ve bu durum mükellef, yargı organları ve idare nezdinde farklı algılama ve uygulamalara neden olabilmektedir. Kanunla usul ve esasları belirleme yetkisi Bakanlığımıza verilmiş konularda yayımlanan genel tebliğ, iç genelge, genel yazı, mukteza ve sirkülere aykırı işlem ve vergi inceleme raporu yazılmaması, ancak Maliye müfettişleri ve hesap uzmanlarınca belirtilen konularda farklı bir görüşe sahip olunması halinde “Görüş öneri raporu“ düzenlenerek ilgili kurul başkanlığı görüşü ile birlikte genel müdürlüğümüze intikal ettirilmesi uygun olacaktır.”

Jan Nahum: Yargıya başvururuz
PO, Üsküdar Vergi Dairesi tarafından kendilerine tebliğ edilen vergi/ceza ihbarnamesine göre 1 milyon 687 bin YTL ana para, 1 milyon 687 bin YTL de vergi ziyaı cezası olmak üzere 3.3 milyon YTL ceza salındığını İMKB"ye önceki akşam bildirmişti. Dün de ek yazıyla hazırlanan raporda Iş Doğan Petrol Yatırımları A.Ş"nin 2002 yılı hesap döneminden devreden zararının 17.2 milyon YTL olarak dikkate alınması, bunun dışında belirtilen zararın gider yazılamayacağı yönünde kendilerine görüş bildirildiği vurgulandı.

Petrol Ofisi CEO"su Jan Nahum, kendilerine ulaşan 3.3 milyon YTL"lik ceza raporunun dışında başka bir rapor ulaşmadığını, kısa dönemde bu rapordan başka bir rapor beklentisi de olmadığını söyledi. Nahum “Ek rapor gelir mi bilmem. Bilgimiz yok. Ancak gelirse biz bu vergi raporu konusunda her türlü hukuki mücadelemizi vereceğiz. Bu, konuyu bir üst mahkemeye taşımayı da kapsar. Ayrıca Sabah"ın haberinde de yasalara aykırı bir durum tespit edersek, bu konuda da hukuki adım atarız” dedi.

Mukteza: Kur farkını gidere intikal ettirin
Maliye"nin “İştirak hisselerinin satın alınması sırasında döviz cinsinden borçlanılan bedelin kur farkları” ile ilgili muktezalarının da farkın giderlere intikal ettirilmesi yönünde olduğu dikkati çekiyor. Maliye"nin bu konuda şirketlere giden çok sayıda özelgesi bulunuyor. Bakanlığı"nın bu konuda verdiği B07/31016241 sayılı muktezası şöyle:

“Yazınız ekinde yer alan .... sayılı muktezanızda ..... A.Ş tarafından başka bir şirkete ait hisselerin alınması sırasında iştirak hisse bedelinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak borçlanılması durumunda ödenen, yahut yıl sonunda borçların değerlemesinin yapıldığı tarihte ortaya çıkacak kur farklarının hisselerin alış bedeline dahil edilip edilmeyeceği hususunda, kur farklarının borcun fer"i değil asli unsuru olduğundan bahisle iştirak hisselerinin alış bedeline dahil edilebileceği yönünde görüş bildirdiğiniz anlaşılmıştır. Bilindiği gibi 213. sayılı Vergi Usul Kanunu"nun iktisadi işletmelere dahil kıymetleri değerlemeye ilişkin 2. bölümünün ”Menkul Kıymetler“ başlıklı 279. maddesinde ”Türk ve yabancı esham ve tahvilatı alış bedeli ile değerlenir “ hükmü yer almıştır. Buna göre, ödemeler veya dönem sonu değerlemeleri sırasında ortaya çıkan kur farklarının söz konusu iştirak hisselerinin elde edilme maliyetine eklenmeyip dönem giderlerine intikal ettirilmesi gerekmektedir.”

Vatan