SSK ve BAĞ-KUR emeklileri bu oranda, memurlar ve memur emeklileri ise yüzde 15,57 zam alacak. Kesintisiz düşüş süreci 13 aya ulaşan yıllık enflasyon haziran sonu itibarıyla yüzde 35,05’le son 42 ayın en düşük düzeyini gördü. Bu ayki kira artışlarına baz oluşturan on iki aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon da yüzde 43,23 oldu.
AYLIK ORAN BEKLENTİNİN DE ALTINDA
Merkez Bankası’nın Piyasa Katılımcıları anketinde mayıs için öngörülen aylık enflasyon öngörülerinin uygun ortalaması yüzde 1,61 ile düşük çıkmıştı. TÜİK’in açıkladığı aylık enflasyon bu düşük beklentinin de altında çıktı.
TÜİK ile bağımsız veri izleme kuruluşu Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) açıkladığı aylık enflasyon oranları arasındaki makas ise devam etti. ENAG, haziran aylık enflasyon oranını yüzde 3,05, yıllık enflasyonu da yüzde 68,68 açıklamıştı. İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) Tüketici Fiyat Endeksi’ne göre ise İstanbul’da aylık enflasyon yüzde 1,77 ve yıllık 44,38 olarak belirlenmişti.
YILLIK ENFLASYON 13 AYDIR DÜŞÜYOR
TÜİK’e göre TÜFE bazında yıllık enflasyon Mayıs 2024’te yüzde 75,45’e kadar çıktıktan sonra düşüşe geçmişti. Geçen yıl eylülde yüzde 50’nin, bu yıl şubatta yüzde 40’ın altına inen yıllık enflasyon, nisanda yüzde 37,86’ya, mayısta da yüzde 35,41’e inmişti. Bu yıl haziranda aylık TÜFE artışının geçen yılın aynı ayında yüzde 1,64 olan orandan 0,27 puan daha düşük gelmesi sonucu baz etkisiyle düşmeye devam eden yıllık enflasyonda kesintisiz düşüş süreci on üç aya ulaştı. Haziran 2025 itibarıyla yüzde 35,05 olan yıllık enflasyon, Aralık 2021’deki yüzde 36,08’den sonraki (son 42 ay) dönemin en düşük düzeyini görmüş oldu.
Yıllık enflasyonda kesintisiz düşüş yaşanan on üç aylık dönemdeki kümülatif gerileme 40,40 puan ve son bir yıldaki (Haziran 2024-Haziran 2025) düşüş de 36,55 puana ulaştı.
GIDA VE GİYİM AŞAĞI ÇEKTİ
TÜFE’de yüzde 24,97 ile en büyük ağırlığa sahip olan gıda grubunda önceki aya göre yaşanan yüzde 0,27’lik düşüş, manşet enflasyonu 0,07 puan; endekste yüzde 7,16 ağırlığı bulunan giyim ve ayakkabı grubundaki yüzde 0,27’lik düşüş de 0,02 puan aşağı çekti.
Haziranda TÜFE kapsamındaki harcama grupları içinde en yüksek fiyat artışı yüzde 4,48’le giyim ve ayakkabıda yaşandı. Bunu yüzde 2,62 ile konut, yüzde 2,38’le ulaştırma, yüzde 2,10’la lokanta ve oteller, yüzde 2,01’le ev eşyası, yüzde 1,73’le çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 1,83’le haberleşme, yüzde 1,44’le eğlence ve kültür, yüzde 0,66 ile sağlık, yüzde 0,14’le alkollü içecekler ve tütün izledi. Haziranda aylık enflasyona 0,43 puanla en fazla katkı endekste yüzde 15,22 ağırlığa sahip olan konuttan geldi. Aylık enflasyona katkıda bu harcama grubunu 0,36 puanla ulaştırma, 0,18 puanla lokanta ve oteller, 0,15 puanla ev eşyası izledi. Buna göre aylık enflasyon büyük oranda bu dört alandan kaynaklandı.
YILLIKTA EN YÜKSEK ARTIŞ EĞİTİM VE KONUTTA
Dünya'dan Naki Bakır'ın haberine göre, yıllık bazda ise en yüksek artış yüzde 73,33’le eğitimde gerçekleşti, bunu yüzde 65,54’le konut, yüzde 38,70’le sağlık, yüzde 36,21’le çeşitli mal ve hizmetler izledi. Son bir yılda lokanta ve otellerde yüzde 35,59, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 30,20, ev eşyasında yüzde 30,19, alkollü içkiler ve tütünde yüzde 27,96, ulaştırmada yüzde 27,72, eğlence ve kültürde yüzde 27,53, haberleşmede yüzde 18,43 artış yaşandı. Giyim ve ayakkabı ise yıllık bazda yüzde 14,47 ile en düşük artışın yaşandığı harcama grubu oldu.
Yıllık enflasyona en büyük katkı da 9,22 puanla konut, 7,60 puanla gıda ve alkolsüz içecekler ve 4,51 puanla ulaştırma olmak üzere üç harcama grubundan geldi. Yıllık bazdaki katkıda bunları 3,13 puanla lokanta ve oteller, 2,39 puanla ev eşyası, 1,56 puanla sağlık izledi. Son bir yılda en yüksek artış yaşanan harcama grubu olan eğitimin endeksteki yüzde 2,31’lik ağırlığı dolayısıyla yıllık enflasyona katkısı ise 1,53 puanda kaldı. Giyim ve ayakkabı ile eğlence ve kültür ise 0,93’er puanla yıllık enflasyona en az katkı yapan harcama grupları olarak belirlendi.
TEMMUZ KİRA ARTIŞ TAVANI YÜZDE 43,23
Temmuz ayında yenilenecek konut ve işyeri kira sözleşmelerinde geçerli olacak artış üst sınırı da belli oldu. TÜFE’de haziran sonu itibarıyla on iki aylık ortalamalara göre yüzde 43,23 olan enflasyon, bu ayki kira artışlarında üst sınır olarak esas alınacak, kira artışları bu oranı geçemeyecek. Konutlarda kira zam tavanını yüzde 25 olarak belirleyen yasanın süresinin geçen yıl temmuzda sona ermesi ile uygulamada enflasyonun baz alındığı eski sisteme geri dönülmüştü.
O tarihten bu yana kira artışı üst sınırı olarak, bir önceki ay sonu itibarıyla gerçekleşen on iki aylık TÜFE enflasyon oranı baz alınıyor. Söz konusu üst sınır geçen ay yüzde 45,80 olarak uygulanmıştı. Yıllık enflasyonda son bir yılda 37 puana yaklaşan düşüşe karşılık, kira artış tavanı olarak esas alınan on iki aylık ortalamalara göre yıllık enflasyon oranında aynı dönemdeki düşüş 21,84 puanda kaldı.
ZAM ŞAMPİYONU KARA YOLU TAŞIMACILIĞI
Tüketici fiyatları bazında haziranda en yüksek fiyat artışı yüzde 23,57 ile kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığında gerçekleşti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kara yolu ile şehirlerarası yolcu taşımacılığındaki fiyat artışını, yüzde 13,02 ile kahvaltılık tahıl ürünleri ve yüzde 8,7 ile şans oyunları izledi.
Haziranda fiyatı en çok artış gösteren diğer ürünler arasında, yüzde 7,09 ile otel, pansiyon ve benzeri yerlerde konaklama hizmetleri, yüzde 6,77 ile okul öncesi eğitim ve ilköğretim, yüzde 6,24 ile orta öğretim ve yüzde 5,86 ile elektrikli küçük ev aletleri yer aldı. Geçen ay en fazla fiyat düşüşü, yüzde 14,52 ile patateste gerçekleşti. Bunu yüzde 13,75 ile yumurta, yüzde 4,23 ile taze sebzeler, yüzde 4,03 ile tavuk eti, yüzde 2,65 ile bilgisayar ve ekipmanları takip etti.
BEDELLİ ASKERLİK 280 BİN TL OLUYOR
Memur maaşlarına gelen zamla birlikte bedelli askerlik ücretine de yüzde 15,57 oranında zam yapılacak. Böylece halihazırda 243 bin 13 TL olan bedelli askerlik ücretinin 280 bin 850 TL’ye yükselmesi bekleniyor. Bu tutar, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın ‘memur aylık katsayısı’ değişikliğini Resmi Gazete’de yayınlaması ile birlikte resmileşecek. Bedelli askerlik ücreti tutarı Milli Savunma Bakanlığı tarafından duyurulacak.
ALKOL, SİGARA VE BENZİNE ÖTV ZAMMI GELİYOR
Haziran ayı enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından, Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kapsamında akaryakıt, alkollü içecekler ve tütün ürünlerinde fiyat artışına da gidilecek. İlk 6 aylık Yİ-ÜFE doğrultusunda yapılan otomatik artış oranı yüzde 15,71 olarak belirlendi. TÜİK’in açıkladığı yüzde 15,71’lik altı aylık enflasyon rakamına göre belirlenen ÖTV oranındaki artış ile sigaradaki paket başına uygulanan Maktu Vergi tutarı 10,50 TL’den 12,1495 TL’ye, Asgari Maktu Vergi tutarı 36,63 TL’den 42,378 TL’ye çıkarıldı.
Böylece sigaraya 8-10 lira arasında zam yapılması bekleniyor. Akaryakıt ürünleri için uygulanacak yeni ÖTV tutarlarının bugünden itibaren devreye girecek. Litre başına 11,9819 TL olan benzinin ve 11,2327 TL olan motorinin maktu ÖTV’si yüzde 15,71 oranında artırıldığında, KDV etkisiyle birlikte pompa fiyatlarına benzinde yaklaşık 2,26 TL, motorinde ise 2,12 TL zam yansıyacak. Böylece ÖTV’nin toplam pompa fiyatı içindeki payı yeniden yüzde 30’un üzerine çıkacak. Alkollü içeceklerde de benzer bir güncelleme öngörülüyor. Örneğin, 1 litre rakının ÖTV’si mevcutta 1.365,72 TL seviyesindeyken, yüzde 15,71’lik artışla bu tutarın yaklaşık 214 TL yükselerek 1.579 TL’ye çıkması bekleniyor.
MEMUR VE MEMUR EMEKLİSİNİN MAAŞLARI YÜZDE 15,57 ORANINDA ARTACAK
Yılın ilk altı ayındaki gerçekleşme ile birlikte memur maaşları ve emekli aylıklarında yapılacak artışlar da belli oldu. Her yıl ocak ve temmuz başında izleyen altı aylık dönemde geçerli olmak üzere bir önceki altı ayda gerçekleşen TÜFE artışı kadar zam alan SSK ve BAĞ-KUR emeklilerinin aylıklarına, yüzde 16,67’lik ocak-haziran enflasyonu oranında artış uygulanacak. Buna göre halen 15 bin TL alan bir işçi ya da esnaf emeklisinin aylığında 2 bin 500 TL, 20 bin TL alan emeklinin aylığında 3 bin 334 TL; 30 bin TL almakta olanın aylığında 5 bin TL artış yaşanacak.
2025’in ilk yarısı için toplu sözleşmeyle yüzde 6 zam almış olan memurlar ve memur emeklileri için ilk altı ayda gerçekleşen enflasyon dolayısıyla 10,07 yüzde puanlık enflasyon farkı doğdu. Bu fark, temmuzda verilecek yüzde 5’lik ikinci yarı toplu sözleşme zammının üzerine eklenecek ve memur maaşları ile memur emeklisi aylıkları temmuz başında geçerli olmak üzere yüzde 15,57 artacak.
ÜFE’DE AYLIK ARTIŞ YÜZDE 2,46
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) mayısta aylık yüzde 2,46, ocak-haziran döneminde yüzde 15,71, yıllık yüzde 24,45 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 28,34 artış gösterdi. ÜFE kapsamında aylık bazda; sanayinin dört sektöründe artışlar madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 0,71 ve imalatta yüzde 1,84 olurken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 9,94 ve su temininde yüzde 6,50 ile yüksek düzeylerde gerçekleşti. Yıllık bazda ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 25,66, imalatta yüzde 23,79, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 28,79 ve su temininde yüzde 61,04 artış bulunuyor.
On üç aydır kesintisiz düşüş yaşanan TÜFE’de, ilk altı aydaki gerçekleşme dikkate alındığında, Merkez Bankası’nın yılın tümünde ortalamada yüzde 24 öngördüğü enflasyon hedefinin tutması hala zor gözükse de bu düzeyin görece yakınsandığı görülüyor. Söz konusu hedefin tutabilmesi için kalan altı ayda kümülatif enflasyonun yüzde 6,27 ve buna göre aylık ortalama enflasyonun yüzde 1,02 olması gerekiyor. İkinci altı aylık dönemdeki kümülatif enflasyonun yüzde 10,58 olması ve buna göre aylık ortalama enflasyonun yüzde 1,69’u geçmemesi durumunda da yıllık enflasyon tahmin aralığının üst sınırı olan yüzde 29’luk bandın altında kalacak.
patronlardunyasi.com