Girdi maliyetlerinin yüksekliği yüzünden bir süre önce 800 kişinin çalıştığı sentetik iplik fabrikası Polylen'i kapatan Nergis Holding, Mısır'da açtığı Yeşim Tekstil için kapasite artırımına hazırlanıyor.
Amerika Birleşik Devletleri ile Nitelikli Sanayi Bölgesi Anlaşması (QIZ) sayesinde bu ülkeye gümrüksüz ihracat gerçekleştiren Mısır'da gelecek yıl fason üretime başlayacak olan Yeşim, bu ülkeden yılık 20-30 milyon dolarlık ihracat hedefliyor.
Nergis Holding'in konfeksiyon alanında faaliyet gösteren şirketi Yeşim Tekstil'in Genel Müdürü Şenol Şankaya, Referans'a şirketin yeni büyüme stratejilerini anlattı. Bu stratejilerden birini Türkiye çevresindeki ucuz işçiliği kullanmak olarak açıklayan Şenkaya, "Maliyetler yüzünden Uzakdoğu'ya kaptırılan ABD pazarındaki siparişleri tekrar kazanmaya çalışıyoruz. Mısır bunun için biçilmiş kaftan" dedi.
Yeşim olarak dört senedir üretimin yüzde 15'ini Bulgaristan, Moldova ve Romanya'da yaptıklarını söyleyen Şankaya, Türkiye'nin sanayi politikası eksikliğinden dolayı büyük fırsat kaçırdığını belirterek "Yeşim'in buradan yaptığı ihracat düşmeyecek ama sonuçta ek ihracatlar Mısır'dan yapılacak. Zaten bu ülkeyi yüksek maliyetler yüzünden iç piyasadan kaçan Türk sanayiciler kalkındıracak" diye konuştu.
İstihdama Mısır modeli
Mısır'da fabrika kurup, üretiminin yüzde 70'ini ihraç edenlere devletin serbest bölge avantajlarını sağladığını belirten Şankaya, bu uygulamanın Türkiye'de olması halinde istihdam sorununun çözüleceğini söyledi. Şankaya, "Bugün 300 dönüm üzerine kurulu Yeşim Tekstil'de 3 bin 500 kişi çalışıyor. Üretiminin yüzde 95'i ise ihracata gidiyor. Eğer Yeşim'i ve diğer firmaları Mısır'daki gibi serbest bölge statüsüne alırsanız, tüm binalar işçilerle dolar. Tekstil ve konfeksiyon ihracatı her yıl yüzde 15-20 büyür, 2 milyar dolarlık ihracat artışı sağlanır" diye konuştu.
Şankaya, 800 kişinin çalıştığı Polylen'i kapatma nedenlerini de maliyet artışlarına bağlayarak şöyle devam etti: "Nergis, Polylen ve Sifaş fabrikaları ile Türkiye'nin sentetik iplik ihtiyacının yaklaşık yüzde 35'ini karşılıyorduk. Son beş yıldır kurların geri gitmesi ile sıkıntılar başlamıştı. Yükselen maliyetlere, Uzakdoğu'dan giren çok ucuz hammadde de eklendi. KDV indiriminden kaynaklanan yüzde 10'luk farkın mahsup edilememesi ise üç yıldır para kazanmayan fabrikaların nakit akışına direkt etki yaptı. Biz de birini kapatıp, iki tanesinde verimli olalım dedik. Şimdi Polylen ile yüzde 8'lik pay gitti. İhracatta da 3-5 milyon dolarlık bir kayıp yaşanacak. Maliyetler düşerse yeniden üretim yapabiliriz" dedi.
Dolar 1.70 olursa 500 kişiyi işe alırız
Dövizde son bir buçuk aydır meydana gelen çıkışın geçmiş yıllarda kaybedilen siparişleri geri döndürdüğünü belirten Şankaya, kurlar böyle devam ettiği takdirde Yeşim olarak istihdamda da büyüyebileceklerini ifade etti. Şankaya, "Dolar 1.70'lerde olursa Yeşim olarak 500 kişiyi daha işe alırız. Sektörde konuştuğum pek çok arkadaşımdan aynı sözleri duyuyorum" dedi.
Son haftalarda yaşanan dövizdeki tırmanmaya karşı Merkez Bankası'nın müdahalesini ise aşırı bulduklarını belirten Şankaya, şunları söyledi:
"İhracatçının son üç yıldır en büyük sıkıntısı düşük döviz kuru. Eski Başkan Serdengeçti, 1.50'lerden 1.35'lere düşen dolara müdahale etmediği için bugünlere geldik. İhracatçının kârı ve sermayesi gitti. Aslında YTL'deki artış gerçek bir ekonomik gücün değeri olarak yansımadı. Merkez