Otomobil
Fikri Türkel yazdı
Yerli otomobil faydalı olabilir ama...
Otomobil deyince hibriti, elektrikliyi öğrendik ama bioelektrikli olanını yeni öğrendim.
Dünyanın tanınmış otomobil tasarımcısı Murat Günak ile hem yeni nesil otomobilleri hem de yerli otomobil konusunu konuştuk.
Konuya girmeden önce, dünyanın neyi tartıştığına dair bir gelişmeyi aktarmak istiyorum.
Norman Foster, dünyada en çok konuşulan mimarlardan biri. Londra'nın merkezindeki klasik görüntüsünü ortadan kaldıran en ilginç binalar da ona ait. Kendisine "Sir" ünvanı verilmiş olmasına rağmen bir ara İngiltere'ye küsmüş, Almanya'da yaşamaya başlamıştı.
Londra'daki ünlü burgulu yumurta şeklindeki bina, Hong Kong Havalimanı, New York'taki Hearst Kulesi de onun imzası.
En çok tartışılan yeni projesi ise, Londra Bisiklet Otobanı. 200 milyon poundluk yeni hava ray şeklindeki otobanı sadece bisikletliler kullanabilecek. Resimdeki proje bittiğinde böyle olması düşünülüyor.
Bisiklet deyip geçmemek gerekiyor. Hollanda Eindhoven'da benzeri bir bisiklet yolu yapıldı ve otoban kavşaklarının üzerinden rahatlıkla bisikletler geçebilecek halde.
Niye bisiklet?
Bioelektrikli araçları anlatan en güzel ürün o olduğu için.
Yerli otomobil deyince, bildiğimiz otomobiller akla geliyor. Murat Günak da buna özellikle vurgu yapıyor. Otomobiller ilk icat edildiğinde at arabalarıyla kıyas ediliyordu. Bu yüzden "beygir gücü" tabiri de buradan çıktı.
Önemli olan ulaşım diyor, Günak. Haliyle günümüz şartlarında ulaşımı daha kolay sağlıyacak bir araç üzerine düşünmemiz gerekiyor. Bunu da en iyi bioelektrikli araçlar karşılıyor.
Londra'daki Foster projesi bu açıdan ufuk açacak nitelikte.
Almanya'da kayıtlı 60 milyon kayıtlı bisiklet var. Geçen yıl 500 bin adet elektrikli bisiklet satıldı. Yani Londra için düşünülen bisiklet yolu ileride her büyükşehir için zorunlu hale gelecek.
Bir de obezitenin birincil sorun olmaya başladığı bir dünyada bisikletler sağlık için de tercih edilen araçlardan olacak.
Durumu anlamak için yeni bir gelişmeyi daha sizinle paylaşmak istiyorum. 80'li yıllarda 18 yaşında ehliyet alma oranı ABD'de yüzde 85 iken şimdi yüzde 55'lere düştü. Bunun temel anlamı otomobil kullanmak statü kazanmanın temel yollarından biri olmaktan çıktı.
Benzeri düşüş Avrupa'da da görülüyor. Lüks restoranların önüne lüks aracınızla geldiğinizde eski ilgi artık gösterilmiyor.
Eğer bir ürün, statü özelliğini kaybetmişse alternatif arayışlar da hızlanacaktır.
Murat Günak'ın söyledikleri, anlattıkları niye önemli?
Günak, baştasarımcı olarak Ford, Mercedes, Peugeot, Volkswagen markalarına üretimler yaptı. Şimdi de kızının adı olan Mia ile elektrikli araç üretmek için Fransa'da şirket kurdu.
Şirketin Fransız yerel ortağı var. İlk ürünler ortaya çıkınca Çin ve Koreliler hisseleri aldılar ve büyük volümlü üretim konusunda atağa geçmeye karar verdiler. Ancak Fransızların altın hissesi vardı ve elektrikli araçlar konusunda dünyadaki talep canlanınca bütün hisseleri geri aldılar.
Bu yıl 3 bin 500 araç satıldı ve proje üzerinde yeni yatırımlar söz konusu olabilir.
Eczacıbaşı Holding'in davetlisi olarak "İnovasyon Buluşmalarına" gelen Murat Günak, burada tasarım üzerine bir konferans verdi. Özgürlük teması üzerine duran Günak, Türkiye'de genç tasarımcılar olduğunu ancak yaratıcılık konusunda tutuk olduklarını belirtti.
İki Almanya'yı birleştiren duvara atıfta bulunan Günak, beyinlerdeki duvarları yıkmadan inovasyonunun olamayacağına inanıyor.
Konferans sonrası sohbetimiz yukarıdaki konular ve yerli otomobil üzerine oldu. Türk basınında yerli otomobili kendisinin tasarlayacağına dair bilgiler yer almıştı.
Sorum üzerine, konuyu açıklığa kavuşturdu. Evet, Günak ile yerli otomobil konusunda görüşme yapılmış. Ancak şimdilik detaylı bilgi vermek istemiyor.
Ona göre yerli otomobil fikri ütopik değil.
Yurtdışından Türkiye'ye bakınca bazı şeyler beni üzüyor diyen Günak, "Düşünüyorum ki Türkiye için kuvvetli bir imaj markası yerli otomobil projesi faydalı olabilir. Çünkü Türkiye'de know how var. İnovasyon ve güçlü şirketler de bulunuyor. Almanya'da kimse Eczacıbaşı gibi bir şirket kültürüne sahip, inovasyon ekipleri bir şirketi tahmin edemez." şeklinde yorumda bulundu.
Türkiye'nin tasarlayacağı aracın önce yurtiçinde piyasa bulması gerektiğini de belirten Günak, Asya'da lider olabileceğimizi de hatırlattı.
Günak, yerli bir araç modeli olması gerektiğini ancak dünyadaki yeni trentleri de göz önünde bulundurulması gerektiğini ve gelecekte bio elektrikli araçların önemli bir volüm oluşturacağı inancı taşıdığını söyledi.
Bakalım yerli araç konusunda nasıl bir açılım göstereceğiz.