Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği bünyesindeki sanayi ve ticaret konseyleri Ankarada toplandı.
TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, "ülkemizde yaşanan bu daralan üretim ve tüketim problemini çözmeden, yeni yatırımların üzerine konuşmanın fazla bir anlamı yoktur.
Üstelik dış piyasaların daraldığı ve bu daralmanın devam ettiği bir ortamda, daha fazla üretip nereye satacağız. Dolayısıyla yeni yatırım teşvik sistemi, uzun vadeli bir bakış açısıyla doğru yolda atılmış adımdır. Ama bugün yaşanan sıkıntılara merhem değildir.
O halde, öncelik üretimin teşviki yoluyla, mevcut kapasitesinin işler hale getirilmesi olmalıdır" dedi.
Toplantıdan çıkan kararlar...
“Yatırımlarda Devlet Yardımları Düzenlemesi”yle ilgili görüşler
Yeni teşvik sistemi, sektörel ve bölgesel bir çerçeve ortaya koymaktadır ve eski teşvik sistemimize göre önemli bir ilerlemedir.
Mevcut taslaktaki bölgeler arasındaki sektörel dağılımın, sağlıklı ve güncel verilerle, yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Sektörel ve bölgesel düzeydeki eksikliklerin düzenleme yetkisine sahip Bakanlar Kurulu tarafından, uygulama aşamasında giderilmesini bekliyoruz.
Teşvik sisteminin sektörel/bölgesel odaklı yeniden tasarlanması fikri olumludur. Ancak, kapasite kullanım ve istihdam oranlarının fevkalade düştüğü, iç ve dış talebin birlikte ortadan kalktığı bir dönemde, zaten kullanılmayacak ilave kapasiteler oluşturmak yerine mevcut kapasitelerin kullanılmasını desteklemek daha doğru bir yaklaşım olacaktır..
Önümüzdeki dönemde; Yatırım'ın Teşviki yerine Üretim'in Teşviki ön plana çıkarılmalı
Yeni yatırım teşvik sisteminin geçerli olacağı 2009 ve 2010'da ilave yatırımların gerçekleşmesi çok zor gözükmektedir. Bu durumda küresel kriz ortamında mevcut ekonomik değerlerimizin korunması daha fazla önem kazanmıştır. Dolayısıyla bu teşvik sistemi bugünün ihtiyaçlarını doğrudan karşılamamaktadır. Mevcut işletmeleri ayakta tutacak tedbirlerin öncelikle ve acilen devreye sokulması gerekmektedir.
Bu çerçevede Türkiye, Yatırım Teşviki yerine mevcut üretim kapasitesini korumaya yönelik Üretim Teşvikini ön planda tutulması gereken bir dönemden geçmektedir
İç Pazarın Desteklenmesi
Dış pazarların daraldığı bir dönemde, iç pazarın canlandırılmasına yönelik somut adımlara öncelik verilmesi gerekmektedir.
Öncelikle, güven ortamının güçlendirilmesi için Orta Vadeli Program tamamlanmalıdır.
Düşük gelirlilerin alım gücünü arttırıcı tedbirler alınmalıdır (Örn: evlerde kullanılan LPG üzerindeki vergi oranları indirilmelidir)
Reel Sektöre Yönelik Tedbir Önerileri
Küresel krizin olağanüstü şartları içerisinde birtakım geçici önlemlerin alınmasını beklemekteyiz. Ekim 2008'den itibaren kriz nedeniyle ödeme güçlüğüne düşenlerin vergi, sigorta ve enerji borçları yeniden yapılandırılmalıdır. Yeniden yapılandırmalarda aranan teminat şartları hafifletilmelidir
Üretim teşvikleri kapsamında vergi düzenlemeleri gözden geçirilmelidir. Yüksek enflasyon döneminde uygulanmaya başlanan Peşin Vergi uygulamasından vazgeçilmelidir.
Sezonu başlayan ya da başlayacak sektörlere yönelik vergi indirimleri düşünülmelidir.
Leasing sözleşmelerindeki KDV oranı yılsonuna kadar yüzde 1'e indirilmelidir.
Devlet, firmalara olan borçlarını nakden ya da devlet iç borç senedi vasıtasıyla ödemeli ve/veya mahsup imkânı tanımalıdır.
Kamu alımlarında yerli üreticilerin desteklenmesi amacıyla getirilen yüzde 15'lik fiyat farkı düzenlemesi uygulamaya geçirilmelidir.
DMO'nun yerli malları satmaya ve İller Bankası'nın yerel yönetimlerin yerli mallarını satın almasına yönelik kredilendirmeye öncelik vermesi sağlanmalıdır.
Yeni Türk Ticaret Kanunu'nun yasalaşması beklenmeden şirketlerin tasfiyelerinin ve şirket birleşmelerinin kolaylaştırılması sağlanmalıdır.
İhracat pazarlarındaki hızlı daralma neticesinde ihracat taahhütlerinin gerçekleştirilmesi güçleşmiştir. İhracat taahhütlerinin kapatılmasında miktar ve değer olarak kolaylık sağlanmalıdır.
Bir yıldan az olmamak üzere süre uzatımı sağlanmalıdır. Fiyat düşüşleri gibi nedenlerle gerçekleştirilme imkânı olmayanların taahhütleri affedilmelidir.
Sektörel Tedbir Önerileri
Ekonominin lokomotif sektörlerinin başında gelen inşaat sektörünün desteklenmesi için uzun vadeli konut kredileri üzerindeki vergisel yükler kaldırılması ve uzun vadeli konut kredilerine erişim kolaylaştırılmalıdır.
İnşaat malzemelerinde KDV indirimleri başlatılmalıdır.
TOKİ'ye sağlanan imkânlar özel sektör firmalarına da sağlanmalı ve haksız rekabet engellenmelidir.
Turizm sektöründe ayakbastı parası gibi operasyonel giderler azaltılmalıdır.
Turizmde sektörde istihdamının korunması için ölü sezonda istihdam destekleri sağlanmalıdır.
Turizm tesisleri enerji desteği kapsamına alınmalıdır.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu'da turizm sektörü dâhil hizmet sektöründe vergi oranları yüzde 1'e indirilmelidir.
Yabancı şahıs ve yabancı ortaklı Türk şirketlerinin gayrimenkul edinimleri ile ilgili problemler çözülmelidir.
Perakende sektöründeki indirimler acilen kurala bağlanmalıdır.
Organize perakende sektörünü düzenleyecek kanun Meclise sunulmalıdır.
Akaryakıt piyasasında serbest piyasa ekonomisinin işleyişine dışarıdan müdahalelerden kaçınılmalıdır.
Sağlık sektöründe kuralsız kural değişiklikleri yoluyla yatırımların önü kesilmemeli ve mevcut yatırımcılar küstürülmemelidir.
Arıtma tesislerinde kullanılan enerji yeniden yüzde 50 indirimli olmalıdır.
Yenilenebilir Enerji Kanunu yeniden meclis gündemine getirilerek yatırımcıların önü açılmalıdır.
Finansmanla ilgili Tedbir Önerileri
Üretim ve İstihdam kapasitesinin korunması için şirketlerin çalışmaya devam etmesi şarttır. Şirketlerin ayakta kalabilmesi ise işletme sermayelerini korumalarını bağlıdır. İşletme sermayelerinin korunması için banka finansmanına erişim imkânlarının genişletilmesi sağlanmalıdır.
Mali sektöre olan borçlarının yeniden yapılandırılmasını sağlayacak yasal bir düzenleme hazırlanmalıdır.
Kredi Garanti Fonu'nun mali imkânlarını artıran düzenleme acilen devreye sokulmalıdır.
KOBİ'lere yönelik kredilerin uygun koşullarla sağlanması için kamu desteği verilmelidir.
Şirketleri kamuya olan borçları yeniden yapılandırılmalıdır.
Kamu alacaklarında uygulanan gecikme zammı düşürülmelidir
Tarım-Hayvancılık Sektörüne Yönelik Öneriler
Lisanslı depoculuk tarımsal ürün piyasalarının sağlıklı gelişimi için son derece önemlidir. Bu sebeple lisanslı depoculuk yatırımlarının bölgesel ayrım gözetilmeksizin mevcut tasarıdaki dördüncü bölge şartlarında tüm ülkede desteklenmesi sağlanmalıdır.
Depolama ücretleri desteklenmelidir.
Tarımsal havza destekleme projeleri son derece önemlidir. Ancak, tarımsal envanter çalışmaları bitirilmeden havza bazında destekleme projeleri uygulanmamalıdır. Bu havzaların belirlenmesinde TOBB'un görüşü mutlaka alınmalıdır .
Tarımsal destekleme uygulamaları kapsamında;
• Süt ürünlerinin ihracatının artması ve iç göçün engellenmesi için küçükbaş hayvancılığa verilen destekler genişletilmelidir,
• Bitkisel yağ açığının kapatılması için sulama yatırımları desteği arttırılmalıdır,
• Et ve Balık Kurumu'nun kendi alımlarının ve EBK'nın satışlarının İhale Kanunu'nda istisna kapsamına alınmasından kaynaklanan haksız rekabet giderilmelidir,
• Hayvancılıkta, TARET projesi kapsamında, 28 ilde kilo başına verilen destekler aynı bölgedeki özel sektör kuruluşlarına da yaygınlaştırılmalıdır.
Tarım ve hayvancılık ürünlerinde KDV oranları yüzde 1'e indirilmelidir.
KOSGEB desteklerine tarım ve hayvancılık eklenmelidir.
Tarım ürünlerinde sağlıklı üretim planlaması için ürün destekleme fiyatlarının ekim sezonundan önce açıklanmalıdır.