Medine Duff'un haberi
ÜLKER'İN gıda sektöründeki arayışları bitmek bilmiyor. Grup son olarak kuruyemişi de bünyesine kattı.
Para Dergisi'nin haberine göre her yeni alana bir marka satın alarak giren Ülker, bu alışkanlığını yine bozmadı ve kuruyemişin önde gelen isimlerinden Eskişehirli Peyman'ı satın aldı.
Ülker'in bu piyasaya girmesi pazarda hemen bir hareketlilik başlattı. Pepsi Co. şirketlerinden FritoLay de sektörün bir diğer ünlü markası Malatya Pazarı'yla dağıtım konusunda anlaşma imzaladı. Bu ticari anlaşmanın bir süre sonra Pepsi'nin Malatya Pazarı'nı satın almasıyla sonuçlanacağı iddia ediliyor...
Belki bu yazdıklarımız, “Küçücük kuruyemiş pazarında bu kadar ciddi bir rekabet olabilir mi” sorusunu aklınıza getirebilir. Önce şunu söylemekte fayda var: Kültür olarak kuruyemişe düşkünlüğümüz bu alanda sanayileşmiş bir sektör yarattı. Bugün Tadım, Peyman, Malatya Pazarı gibi markaların başını çektiği sektörün toplam cirosu 1.5 milyar dolara ulaştı. Dondurma, çikolata, sakız, bisküvi gibi “makro snack” diye tabir edilen gruba giren ürünlerin oluşturduğu 3 milyar dolarlık pazarla karşılaştırdığımızda, kuruyemişin ne kadar önemli olduğu sanırız ortaya çıkacaktır.
Bir de pazarın büyüme hızı var. Pazar 'açık' ve 'kapalı' diye ikiye ayrılıyor. Halen açıkta satılan ürünler yüzde 80 gibi devasa bir pay oluşturuyor. Ancak kapalı denilen paketli ürün pazarı her yıl açıktan pay alarak ortalama yüzde 25 büyüyor. Sektörün bu cazibesini görenler de özellikle lokal bazda yatırım yapıyorlar.
TEKLİF ÜLKER'DEN GELDİ
Kuruyemiş sektöründe ambalajlı satışı ilk olarak Tadım başlattı. Tadım'ın bu kanalla hızla büyümesi sektörde faaliyet gösteren diğer üreticilerin gözünden kaçmadı ve onlar da markalaşma yolunu seçtiler. Bu isimlerden biri de Eskişehirli Peyman Kuruyemişleri.
1995 yılında Eskişehirli üç kuruyemiş firması 40 yıllık tecrübelerini birleştirerek Peyman Gıda'yı kurdu. Şirket kısa sürede büyüyerek Türkiye'nin birçok yerinde bölge müdürlükleri açtı. İlk zamanlar kuruyemişle birlikte lokum, cezerye ve helva ağırlıklı büyüyen Peyman, 2004'ten itibaren ambalajlı kuruyemişe yöneldi.
Peyman'ın fabrikası Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi'nde. 11 bin metrekare alan üzerinde kurulu fabrikanın kapalı alanı 7 bin metrekare. Bir süre önce ikinci bir fabrika için yine aynı bölgeden 50 bin metrekarelik alan alındı. Kapalı alanı 16 bin metrekare olacak olan fabrikanın inşaatı hızla sürüyor. Hatta 3 bin metrekaresi bitirilerek deneme üretimine başlandı.
Türkiye genelinde benzin istasyonundan perakende zincirine 22 bin noktada tüketiciye ulaşan Peyman'ın pazar payı şu anda yüzde 25'lerde. Yeni yatırımın devreye girmesiyle hedeflenen pay ise yüzde 40. Son bir yılda yüzde 100'lere yakın büyüme gösteren Peyman, temel olarak 21 çeşit ürünü paketliyor.
Tabii Peyman'ın bu dinamizmi, sektöre girmek için bir süredir araştırmalar yapan Ülker'in de dikkatini çekti. Teklifin Ülker'den geldiğini belirten Peyman Pazarlama Direktörü Ayhan Güneş, şu anda erken olduğunu belirterek detay vermekten kaçınıyor.
PEPSİ, MALATYA PAZARIYLA ISINACAK
Ülker'den sonra Pepsi Co. da bünyesindeki FritoLay ayağıyla kuruyemişçiliğe soyundu. Pepsi, kısa bir süre önce Malatya Pazarı'yla anlaşma yaptı. Buna göre, Malatya Pazarı markası altında bulunan bütün ürünlerin dağıtımı FritoLay tarafından yapılacak. Bu anlaşma, sektördeki iddialara göre Pepsi'nin 125 yıl önce kurulan Malatya Pazarı'nı satın alacağı anlamına geliyor. Yani Pepsi ilk adımda sektöre ısınma turu yapacak. Malatya Pazarı yetkilileri, FritoLay'le bir niyet anlaşmasını yaptıklarını belirterek şöyle konuşuyorlar:
“Şimdiye kadar dağıtımımızı kiralamış olduğumuz kendi araçlarımızla yapıyorduk. Bundan sonra FritoLay'le daha çok noktaya ulaşacağız. İlk etapta bir pilot bölge seçtik. Eğer Türkiye'de başarılı bir sonuç elde edersek FritoLay kanalıyla bütün dünyaya çıkacağız.”
Malatya Pazarı'nın Türkiye genelinde pek çok mağazası ve özel satış noktaları bulunuyor. İstanbul Zeytinburnu'nda 5 bin, Büyükçekmece'de de 15 bin metrekarelik olmak üzere olmak üzere iki fabrikası bulunan Malatya Pazarı'nın yeni pazarlama stratejilerinden biri de büyük alışveriş merkezlerinde stand açmak. Profilo ve Olivium'da iki tane açıldı. Sırada İstinye park var...
TADIM, GEBZE'DE FABRİKA KURACAK
Türkiye'de paketlenmiş kuruyemiş denince ilk akla gelen isim Tadım. 1971 yılında Gaziantepli Mehmet Tekinalp tarafından kurulan Tadım, üç kuşaktır sadece kuruyemiş işiyle uğraşıyor. Marka, ambalajlı kuruyemiş alanında liderliğini sürdürüyor. Tadım'ın Tuzla'daki 7 bin 500 metrekare açık, 15 bin metrekare de kapalı alana sahip tesislerinde, ambalajlı kuruyemiş ve kuru meyve üretiliyor. Şirketin Kırıkkale'de ayçiçeği çekirdeği, Gaziantep'te de antepfıstığı fabrikası var. Tadım, 23 farklı ürün çeşidini, farklı gramajlarda 90'a yakın paketle satışa sunuyor.
Tadım, ikinci fabrika için Gebze Organize Sanayi Bölgesi'nde 50 bin metrekarelik bir yer aldı. Fabrikanın ne kadar alanı olacağı, içeriğinde hangi üretim hatları olacağı henüz yeni projelendiriliyor. Tadım yeni tesisi 2010 yılına yetiştirmeyi hedefliyor. 230 aracıyla ülke genelinde 100 bin noktaya ulaşan şirketin yurtiçi satışları her yıl yüzde 25 büyüyor. Tadım ürünleri 22 ülkeye de ihraç ediliyor.
Sektörde Tadım hakkında da ortaklık söylentileri dolaşıyor. Tadım Kuruyemiş Genel Müdürü Abdurrahman Yuvalı da bunu doğrulayarak, özellikle yabancılardan ortaklık veya satın alma teklifleri aldıklarını belirtiyor. Ancak kendilerinde bir ortaklık veya el değişikliği düşüncesi olmadığını da ekliyor. Yuvalı, sektöre Ülker ve FritoLay gibi güçlü isimlerin girmesinin ise sektörde kalite ve profesyonelliği artıracağı görüşünde.
SEKTÖRE YENİ BİR KAN: “PAŞA”
Bu arada, bir taraftan da sektöre yeni markalar katılıyor. Euronut Gıda'nın “Paşa”sı da bunlardan biri. Şirketin İstanbul Selimpaşa'da bu yıl devreye giren fabrikası, 15 bin metrekare alan üzerine kurulu. 9 milyon euro'ya mal olan fabrika, mayıs ayında test üretimine başladı. Lansmanı henüz yapılmayan Paşa'yı dağıtmak isteyen aday çok. En çok adı geçen de Algida'ydı.
Euronut yetkilileri Algida'yla görüştüklerini ama anlaşamadıklarını belirtiyorlar. Ülke içindeki dağıtım şimdilik bölgesel distribütör kanalıyla yapılacak. Ulusal zincir mağazalara dağıtımı ise bizzat Euronut üstlenmiş durumda.
Bu arada Euronut'ın kurucusu Teoman Çokyapıcı'nın ilginç bir hikayesi var. Çokyapıcı bu işin tecrübesini yıllar önce Romanya'da kurduğu kuruyemiş fabrikasında edinmiş. Fiesta markasıyla Romanya pazarının liderlerindenken fabrikasını Avrupa'nın en büyük kuruyemiş üreticilerinden Hollandalı bir firmaya satmış...
Avrupalı da çekirdeği keşfetti!
Kuruyemiş deyince akla hemen çekirdek grubu geliyor. Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde tonlarca tüketilen ayçiçeği ve kabak çekirdeği, Avrupalının gıda listesine yeni yeni girmeye başladı. Özellikle anne adaylarına doktorlar tarafından tavsiye ediliyor. Ancak Avrupalılar çekirdeği daha çok büyük marketlerden ve “iç” olarak alıp tüketiyorlar. Oysa Tadım Genel Müdürü Abdurrahman Yuvalı, kuruyemişin kabuğu yerken çıkartılırsa vitamin değerlerinin daha yüksek olduğunu söylüyor. Ayrıca bu işin zevkinin çıtlatmada olduğunu vurguluyor:
“Çekirdek ihracatımız iç pazarda turizme paralel olarak artıyor. Çünkü buraya tatile gelenler çekirdek çıtlatmayı öğreniyor. Biz son zamanlarda özellikle Avrupa'dan e-mailler alıyoruz. 'Yanımızda çekirdek getirdik ama bitti. Burada ürünlerinizi nasıl temin edebiliriz? Bize çekirdek gönderin' diye sipariş veriyorlar.”
Sektörün tanınmış markaları
Tadım
Peyman
Malatya Pazarı
Çelik
Çıtçıt
Ekmekçioğlu
Emekçioğlu
Fiskobirlik
Lebsan
Merkez
Şenoz
Kaynak: Nielsen
***BİR DE PASTA VAR
Para Dergisi