İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) hazırladığı Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması'na göre, Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ (TÜPRAŞ), üretimden satışlarda 484,2 milyar lirayla en büyük sanayi kuruluşu olma ünvanını korudu.
TÜPRAŞ ZİRVEDE
Araştırmaya göre, TÜPRAŞ üretimden satışlarda 484,2 milyar lirayla listede ilk sırayı alırken, 2022'de üçüncü sırada olan Ford Otomotiv 238 milyar lirayla ikinciliğe yükseldi. Geçen yıl ikinci sırada bulunan Star Rafineri ise 226,8 milyar liralık üretimden satışla 3'üncü oldu.
ALTINCILAR LİSTEYE DAMGA VURDU
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) 142,5 milyar liralık üretimden satışla 4'üncü sırada yer alırken, geçen yıl 7'nci sırada bulunan Toyota Otomotiv 127,4 milyar lirayla 5'inci sıraya yükseldi. Oyak-Renault ise üç basamak yükselerek 107,2 milyar lirayla 6'ncı sıraya çıktı.
Arçelik 99,9 milyar lirayla 7'nci olurken, Mercedes-Benz Türk AŞ ise 94,2 milyar lirayla 15'inci sıradan 8'inci sıraya yükseldi.
2022'de 44'üncü sırada olan Gramaltın Kıymetli Madenler Rafineri San. Tic. AŞ 89,9 milyar lira ile 9'uncu sıraya çıktı.
Geçen yılki listeye göre 5 basamak gerileyen Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları TAŞ, bu yıl 79,5 milyar ile listede 10'uncu sırada yer aldı.
ÖNCEKİ YILA GÖRE GERİLEME VAR
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, üretimden satışların 2023 yılında yüzde 421 artarak 6 trilyon 375 milyar liraya çıktığını belirtti. Ancak, bu büyümenin zayıflayan küresel talep, 6 Şubat'ta yaşanan deprem felaketleri ve seçimler sonrasında ekonomi politikalarında yaşanan değişim nedeniyle önceki yıla göre gerilediğini ifade etti.
Bahçıvan, İSO 500'ün ihracatının 2022 yılına göre yüzde 29 düşüşle 951 milyar dolara gerilediğini, Türkiye sanayi ihracatının ise binde 2 düşüşle 2.456 milyar dolara gerilediğini belirtti. Ayrıca, İSO 500 kuruluşlarının karlılığının da 2023 yılında zayıf kaldığını, faaliyet karının yüzde 397 artarak 937 milyar liraya çıktığını ancak karlılık oranının yüzde 12,8'den yüzde 12,5'e gerilediğini söyledi.
Finansman giderlerinin 2023 yılında yüzde 925 artarak 533 milyar liraya yükseldiğini belirten Bahçıvan, sanayicilerin elde ettiği karın yarısından fazlasını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldığını vurguladı.
Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500'ün aktif toplamının yüzde 126 artarak 88 trilyon liraya çıktığını ifade eden Bahçıvan, bu artışın büyük kısmının enflasyon düzeltmesinden kaynaklandığını söyledi.
Sonuç olarak, İSO 500 araştırması, sanayi sektörünün 2023 yılında zorlu küresel ve yerel ekonomik koşullara rağmen büyümeye devam ettiğini, ancak karlılık ve ihracatta zayıflık yaşadığını ortaya koydu.
ARAŞTIRMANIN ANA BULGULARI
Üretimden Satışlarda Artış: 2023 yılında üretimden satışlar yüzde 42,1 artarak 4 trilyon 485 milyar liradan 6 trilyon 375 milyar liraya çıktı.
Reel Değişim: Üretimden satışlarda reel olarak yüzde 13,8 gerileme görüldü.
İhracat: İSO 500'ün ihracatı yüzde 2,9 düşüşle 95,1 milyar dolara geriledi. Türkiye sanayi ihracatı ise binde 2 düşüşle 245,6 milyar dolara indi.
Karlılık: İSO 500'ün faaliyet karı yüzde 39,7 artarak 937 milyar liraya çıktı. Ancak faaliyet karlılığı oranı yüzde 12,8'den yüzde 12,5'e geriledi.
Finansman Giderleri: Finansman giderleri yüzde 92,5 artarak 533 milyar liraya yükseldi.
Enflasyon Düzeltmesi: Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500'ün aktif toplamı yüzde 126 artarak 8,8 trilyon liraya çıktı. Özkaynaklar yüzde 245 artarak 4,8 trilyon liraya ulaştı. Enlfasyon düzeltmesinin etkisi ise 2,8 trilyon dolar oldu.
Mali Borçlar: Mali borçlar yüzde 54 artışla 1,3 trilyon liradan 2 trilyon liraya çıktı.
Halka Açık Şirketler: İSO 500 içinde halka açık kuruluşların sayısı 2023'te 85'e yükseldi. Geçen yıl İSO500'deki 12 şirket halka açıldı.
Yabancı Sermaye Payı: Yabancı sermaye paylı kuruluşların sayısı 2023 yılında 8 adet artışla 116'ya çıktı.
İstihdam: İSO 500'ün istihdamı yüzde 1,9 artarak yaklaşık 804 bin kişiye ulaştı. Ödenen maaş ve ücretlerdeki artış ise yüzde 120 civarında gerçekleşti.
İSO 500'ün aktif toplamı 8,8 trilyon liraya çıktı
Enflasyon düzeltmesi sonrası İSO 500'ün aktif toplamının yüzde 126 artarak 8,8 trilyon liraya çıktığını ifade eden Bahçıvan, bu artışın büyük kısmının enflasyon düzeltmesinden kaynaklandığını söyledi.
Sonuç olarak, İSO 500 araştırması, sanayi sektörünün 2023 yılında zorlu küresel ve yerel ekonomik koşullara rağmen büyümeye devam ettiğini, ancak karlılık ve ihracatta zayıflık yaşadığını ortaya koydu.
YARATILAN KATMA DEĞERE GÖRE İLK ÜÇ KURULUŞ
Üretici fiyatlarıyla ilk kuruluş 150 milyar 308 milyon 439 bin 881 TL ile Tüpraş oldu. İkinci sırada ise ismini açıklamak istemeyen bir kuruluş yer aldı. Üçüncü sırada 79 milyar 986 milyon 580 bin 198 TL ile Star Rafineri oldu.
EN FAZLA KAR EDEN İLK ÜÇ KURULUŞ
Dönem karı ile ilk kuruluş 53 milyar 848 milyon 248 bin 297 TL ile Tüpraş oldu. İkinci sırada 32 milyar 17 milyon 901 bin 771 TL ile Ford Otomotiv oldu. Üçüncü, ismini açıklamak istemeyen kuruluş oldu.
EN FAZLA İHRACAT YAPAN İLK ÜÇ KURULUŞ
İhracata göre ilk sırada Ford Otomotiv, ikinci sırada Tüpraş ve üçüncü sırada Toyota Otomotiv yer aldı.
TOGG İLK KEZ İSO 500'DE
İSO'nun Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması açıklandı. Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu San. ve Tic. A.Ş., ilk kez girdiği listede 42. sırada yer buldu
2023 yılında piyasaya sürülen Türkiye'nin yerli elektrikli otomobili Togg, İSO 500 listesine dahil oldu. İstanbul Sanayi Odası'nın Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2023 Araştırması'nda Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu San. ve Tic. A.Ş., 42. sırada yer aldı. Şirketin net satışı 24 milyar 345 milyon 916 bin 198 TL olarak gerçekleşti.
16 ŞİRKET DAHA İLK KEZ İSO 500'E GİRDİ
TOGG'un dışında 16 şirket daha ilk kez İSO 500 listesine dahil oldu.
Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. 142. sıradan, Vatan Kablo Metal Endüstri ve Ticaret A.Ş. 172. sıradan, Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat San. Tic. A.Ş. 236. sıradan, Acacia Maden İşletmeleri A.Ş. 257. sıradan, Tarım Kredi Süt Ürünleri A.Ş. 287. sıradan, Çelikler Orhaneli Tunçbilek Elektrik Üretim A.Ş. 292. sıradan, Crown Bevcan Türkiye Ambalaj San. ve Tic. Ltd. Şti. 293. sıradan, Elif Plastik Ambalaj San. ve Tic. A.Ş. 352. sıradan, Sunar Mısır Entegre Tesisleri San. ve Tic. A.Ş. 360. sıradan, Esen Plastik San. ve Tic. A.Ş. 409. sıradan, Korel Elektronik San. ve Tic. A.Ş. 423. sıradan, İlhan Demir Çelik ve Boru Profil Endüstrisi A.Ş. 425. sıradan, Batısöke Söke Çimento Sanayii T.A.Ş. 453. sıradan, Tarımkredi Yağ San. ve Tic. A.Ş. 476. sıradan, Özseç Beton Madencilik İnşaat San. Tic. A.Ş. 493. sıradan, Halavet Gıda San. ve Tic. A.Ş. 498. sıradan listeye giriş yaptı.
patronlardunyasi.com
patronlardunyasi.com