İstanbul Finans Merkezi'nde gerçekleştirilen tanıtım ve imza törenine, paydaş kurumlardan İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC), İstanbul Ticaret Odası Tahkim ve Arabuluculuk Merkezi (İTOTAM), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Enerji Uyuşmazlıkları Tahkim Merkezi (EDAC) temsilcileri katıldı.
Tanıtılarak kabul edilen kılavuz ilkeler, Türkiye'nin uluslararası tahkimde güven, şeffaflık ve hesap verebilirlik standartlarını yükseltmeyi ve ülkenin yatırımcı dostu hukuki altyapısını güçlendirmeyi amaçlıyor.
Bu kapsamda, tahkim yargılamalarında hakemlerin bağımsızlığı, tarafsızlığı ve öngörülebilirliği konularında ortak standartların oluşturulması hedefleniyor.
"TAHKİM SİSTEMİMİZ YABANCI YATIRIMCININ TERCİHİNİ ETKİLEYECEKTİR"
Yargıtay Birinci Başkanvekili ve Hukuk Genel Kurulu Başkanı Adem Albayrak, törenin açılışında yaptığı konuşmada, kılavuz ilkelerin ciddi emek ve mesai sonrasında belirlendiğini anlatarak, bu ilkeler belirlenirken uluslararası metinlerin göz önünde bulundurulduğunu söyledi.
Bu metinlerin sadece tercümeden ibaret olmadığını vurgulayan Albayrak, ilkeler belirlenirken Türk insanının niteliklerinin, özelliklerinin veya davranış modellerinin de dikkate alındığını belirtti.
Albayrak, ilkelerin temel amacının güvenin ve şeffaflığın tam şekilde sağlanması olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:
"Çok önemli bir ilke belirlemesi oldu bu. Bu ilkeler, aslında Türkiye'deki hakemliğin, tahkimin gidişini belirleyecek. Belki de ileri aşamada Türkiye'nin ekonomisine de yön verecek bir öneme sahip. O kadar önemli bir iş yapıyoruz ki şu anda biz, eğer bu işin sonuçları umduğumuz, düşündüğümüz gibi olursa Türkiye'de tahkim çok önemli bir yere, geldiğinden daha önemli bir yere gidecek. İkincisi, ekonomimizde ileri etki anlamında Türk ekonomisine de büyük bir katkı sağlayacağını düşünüyorum. Bu anlamda hepimizin şu anda yaptığı önemli bir görev ve hatta biraz abartırsam kutsal bir görev bile diyebiliriz."
Bu kapsamda belirledikleri "tek taraflı iletişim yasağı" ilkesinin önemine dikkati çeken Albayrak, "Eğer 'Hakemliği tarafsız yapıyorum.' dersiniz ama kişisel ilişki kurarsanız, bu iletişimi kurduğunuz andan itibaren tarafsız kalsanız bile tarafsız görüntünüzü kaybedersiniz. O yüzden biz tek taraflı iletişim yasağı şeklinde ifade edilen bir ilke koyduk." dedi.
Albayrak, yargının tahkime bakışının önemine değinerek, "Tahkim bir yere gelecekse yargı organlarının tahkime, tabiri caizse, sıcak bakması gerekir. Soğuk bakarsa veya yorumları tahkim dostu değil de tahkim karşıtlığı yaparsa, yargının karşı olduğu bir yerde bir kurumu çok ileri götürmek, belki bir yere kadar götüreceğiz ama en ileriye götürmek, hedeflenen ölçüye götürmek veya ideale götürmek çok mümkün olmayabilir. Tahkim ülkemizde kabul edilmiş, uygulanması istenilen bir kurum olduğuna göre yargı da yorumunu bunun üzerinden yapması gerekir. Benim şahsi görüşüm de bu yönde. Genelde yargının bakışı da bu yönde." diye konuştu.
Toplantının, Türk tahkimini ileriye götüreceğini düşündüğünü kaydeden Albayrak, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Türk ekonomisinin daha iyi duruma gelmesini sağlayıcı, yatırım yapanların hiç kaygı taşımadan buradaki tahkim sistemini görerek, belki de yatırımda burayı tercih etmesini sağlayacak etkiler bile yapacağını düşünüyorum veya amacın o olduğunu biliyorum. Ben bu toplantının hayırlı olacağını düşünüyorum. Sonuçlarının etkili bir şekilde takip edileceğini düşünüyorum. Tabii ki bu toplantıda paydaşlara bakılırsa da arkada bir iradenin de olduğu gözüküyor. Hem yargısal hem de idari anlamda bir irade var."
"İLKELER BAĞIMSIZLIĞININ ETİK TEMELLER ÜZERİNDE GÜÇLENDİRİLMESİNİ AMAÇLIYOR"
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi Başkanı Doç. Dr. Seracettin Göktaş da yargı erkinin bağımsızlığı ve tarafsızlığının demokratik bir hukuk devletinin temel dayanaklarından ve en önemli güvencelerinden biri olduğunu ifade ederek, bunun somut şekilde hayata geçirilmesinin yalnızca anayasal ve yasal düzenlemelerle değil, hakimlerin ve savcıların takip etmeleri gereken etik ilkelere uygun davranmalarıyla mümkün olduğunu söyledi.
Etik ilkelerin sadece mesleki kurallar bütünü değil, yargı görevinin onuruna yaraşır bir yaşam biçiminin ifadesi olduğunu dile getiren Göktaş, "Hakemlerin bağımsız ve tarafsız olması adil bir yargılama için gerekli olduğu gibi, tahkim yargılamasında güvenin tesis edilmesi bakımından da son derece önemlidir." dedi.
Göktaş, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 417. maddesinde tarafsızlık ve bağımsızlığından şüphe duyulmasını gerektiren bir durumun varlığı halinde hakeme tarafları bilgilendirme yükümlülüğü getirildiğini anımsatarak, bu yükümlülüğün tahkim yargılaması bakımından büyük öneme sahip olduğunu belirtti.
Yargılamanın icrasında ve adaletin gerçekleştirilmesinde şeffaflığın görünürlüğünün ve gerçekliğinin vazgeçilmez öneme sahip olduğunu belirten Göktaş, şöyle devam etti:
"Kılavuz ilkeleri, yargılama süreci için gerekli olan şeffaflığın gerçekleştirilmesini ve bildirim yükümlülüğünün etkili biçimde uygulanmasını büyük ölçüde sağlayacaktır. Bildirim yükümlülüğünün şeffaflık ilkesi çerçevesinde yerine getirilmesi, hakemin tarafsızlık ve bağımsızlık yükümlülüğüne riayet etmesine, yargılamanın adil bir şekilde sonuçlanmasına ve toplumun hakem yargılamasına olan güveninin artmasına son derece önemli katkılar sunacaktır. Bu kılavuz ilkeler, hakemlerin bağımsızlığının etik temeller üzerinde güçlendirilmesini amaçlamaktadır. Hakemler bakımından yol gösterici olacak bu kılavuz, adil yargılama, şeffaflık, tarafsızlık, yetkinlik gibi temel ilkelerin gözle görülür hale gelmesinde önemli bir yere sahip olacaktır."
"ULUSLARARASI TAHKİMDE ENTELEKTÜEL KAPASİTEMİZİN ARTACAĞI ANLAMINA GELİYOR"
İbn Haldun Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Atilla Arkan ise Türkiye'nin uluslararası arenadaki gelişmesine paralel olarak uluslararası tahkime de ihtiyacının arttığını belirterek, tahkime başvurunun da Türk tarafında sayısal olarak arttığını söyledi.
Arkan, Türk taraflarının menfaatlerinin savunulmasının ülkenin gücü ve geleceğin inşası olduğunu kaydederek, yapılan çalışmayla uluslararası hukukta ve tahkimde entelektüel kapasitenin artacağı anlattı.
Üniversitenin hukuk fakültesinde yapay zeka hukuku ve uluslararası tahkimin önemli odak noktalarından olduğunu aktaran Arkan, "Ülkemizin bu alandaki ihtiyacına binaen İstanbul Üniversitesi'yle beraber uluslararası tahkim alanında bir yüksek lisans programını da konuşmuştuk. Dolayısıyla inşallah önümüzdeki yıllardan itibaren ülkemizin bu alandaki kapasitesini daha da artırmayı özellikle de İngilizce uluslararası tahkim alanında iddialı bir şekilde ülkemizi üst sıralara çıkarmayı hedefliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Konuşmaların ardından İbn Haldun Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Tahkim Akademisi Koordinasyon Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ali Yeşilırmak, kılavuz ilkelerin gelişim sürecini, uluslararası referans çerçevesini ve Türkiye tahkim ekosistemine getireceği yenilikleri detaylı bir sunumla anlattı.
Sunumun ardından, paydaş kurumlardan ISTAC, İTOTAM, TOBB ve EDAC temsilcilerinin katılımıyla ilkelerin imza töreni yapıldı.
patronlardunyasi.com