Çin’den, Avrupa’ya doğru hareket eden bir gemi, ticaretin gidişatını değiştirecek bir rota izliyor. Kutuptaki buzlar eriyince açılan yeni su yolu, mesafeyi 2 bin 400 mil, süreyi ise 15 gün kısaltıyor
Çin’in Yong Sheng gemisi tarih yazmak üzere... Yong Sheng, Çin’den Avrupa’ya ulaşım için diğer gemilerin izlediği güney rotasından farklı olarak Kuzey Kutbu üzerinden yeni bir rota takip eden ilk konteyner taşıyıcı gemisi. Bu yeni güzergâh ile yolculuk süresi iki hafta kısalacak. Çin’in kuzeydoğusundaki Dalian şehrinden 8 ağustosta ayrılan geminin Bering Boğazı’ndan geçerek 11 eylülde Hollanda’nın Rotterdam şehrine varması planlanıyor.
Normalde Süveyş Kanalı ve Akdeniz üzerinden 48 günde tamamlanan yolculuk, böylece yaklaşık 35 günde tamamlanmış olacak. 8 bin 100 deniz mili uzunluğundaki bu yeni rota Şanghay’dan Rotterdam’a gitmek için gemilerin takip ettiği normal Süveyş Kanalı rotasından yaklaşık 2 bin 400 deniz mili daha kısa.
Bu yılın başında Yong Shen gemisinin yapacağı bu seyahat duyurulduğunda Cosco şirketi, “Kuzey rotası yolculuk süresini 12 ila 15 gün düşürebilir. Bu denizcilik sektörü için Altın Su Yolu gibi” demişti. Çin devlet medyası ise yaklaşık 5 bin 470 kilometrelik Kuzey Denizi Rotası’nın (NSR) Çin - Avrupa arasındaki gemi ulaşımı için “en ekonomik çözüm” olduğu üzerinde duruyor.
GEMİCİLER TEMKİNLİ
Gemiciler ise bu yeni rotanın potansiyelini kabul etseler de ticari olarak yeterli olup olmadığının anlaşılması için yıllara ihtiyaç olduğu üzerinde duruyorlar. Avrupa ile ticaret için gemileri bazı Çinli şirketler tarafından kiralanan bir gemi şirketi sahibi yaptığı yorumda, “Bu yeni güzergâh ile ilgili hâlâ birçok belirsizlik var. Seyahat yapılabilecek zaman aralığı kısa ve eğer buzullar beklenmedik bir gelişmeye neden olursa maliyetiniz bir buz kırıcı gemi bulmaya çalışacağınızdan oldukça yükselebilir” diyor.
Kopenhag merkezli SeaIntel Maritime Analysis Müdürü Lars Jensen ise şirketlerin nakliyat masraflarını azaltmak için artan bir şekilde daha büyük gemilere yatırım yaptıklarını bu büyük gemilerin ise Kuzey Kutbu’ndaki sularda seyir etmeye ise uygun olmadığını söyledi. Jensen, her ne kadar Kuzey Kutbu rotası daha kısa olsa da o bölgede seyredebilecek daha küçük gemilere oranla büyük gemilerin çok daha az yakıt tüketiyor olmasının kutup rotasının cazibesini azaltabileceğine dikkat çekiyor.
Asya’dan Avrupa’ya yapılan deniz taşımacılığı toplam ticaretin yüzde 15’ini oluşturuyor.
Nakliyat sektörü ile ilgili veri derleyen Lloyd’s List şirketi, 2021 yılında kuzey kutbu aracılığı ile 15 milyon ton yük taşınacağı tahmininde bulunuyor. Yine de bu rakam, şu an 17 bin geminin 900 milyon ton yük taşıdığı Süveyş Kanalı’ndaki hacmin yanında çok küçük kalıyor.
Küresel ısınma ticarete yaradı
ÇİN gemisi Yong Sheng’in seyahati, son 10 yılda ısınan havalar nedeniyle eriyen buzların yolculuk için gemilere daha fazla zaman tanıdığı bir dönemde yapılıyor. Rusya’nın kontrolündeki NSR Yönetimi, bu yaz 393 gemiye Sibirya’nın kuzeyini kullanarak geçme izni verildiğini açıkladı. Bu rota genelde temmuz ayında açılıp kasım ayının sonunda suların buzullaşması ile kapanıyor.
Konuyla ilgili bilgi veren NSR Bilgi Ofisi Başkanı Sergey Balmasov, “En iyi aylarımız eylül ile ekim. Bu aylarda rota üzerinde çok az buz bulunuyor. Sıcaklıkların artmaya devam etmesi durumunda buradan geçiş yapan gemilerin sayısında artış bekliyoruz” dedi. ABD Uluslar Kar ve Buz Veri Merkezi’ne göre Kuzey Kutbu’ndaki buzullar 2.227.400 kilometrekarelik alanı kapsıyor. 1979 yılında buzulların kapladığı alan 4.662.000 kilometrekareydi. Merkezi Colorado’da olan kurumun başkanı Mark Serreze, buzullardaki bu düşüşün bilim dünyasını çok şaşırttığını ifade ediyor.
Serreze, yaptığı yorumda, “Kuzey Kutbu’nda hava çok hızlı iyileşiyor ve gelecek 20 yıl içerisinde bir yaz mevsiminde hiçbir buzula rastlamazsam buna şaşırmayacağım. Bu nedenle gemi şirketleri bu rota konusunda çok iyimser. Geçen son 50 yıl içerisinde Kuzey Kutbu’ndaki sıcaklıklar yaklaşık dört derece arttı ki, bu çok büyük bir artış. Dünya genelinde ortalama sıcaklık artışı ise bir derece” dedi.