Esin Gedik'in yazısı
Şirket, faaliyet gösterdiği birçok ülkede ihale kazanmak için rüşvet verdiği iddialarını ABD ve Alman yargısıyla anlaşarak ödeyeceği tazminatla kabul etmiş oldu. Siemens, ABD Adalet Bakanlığı'na 450 milyon dolar, ABD Sermaye Piyasası Kurulu SEC'e 350 milyon dolar ve Alman mahkemelerine ise 395 milyon euro ödemeyi kabul etti.
Ancak Simens'in bu tazminatı ödeyerek rüşvet olayının üzerini kapatması zor görünüyor. Çünkü onlarca ülkede rüşvete adı karışan yerel yöneticiler hakkında soruşturmalar devam ediyor. Rüşvet listesinde adı geçen Yunanistan, İsviçre, İsrail, Rusya, Çin, Norveç, Endonezya, Nijerya gibi ülkelerin savcıları iddialar gündeme geldiğinde harekete geçip soruşturma başlattı. Listede Türkiye de var ama soruşturma yok!
Bu ülkelere kısa bir süre önce Venezüella da eklendi. Hatta Venezüella'da iş daha ciddi, muhalefet lideri koltuğunu kaybetmek üzere. Venezüellalı yetkililer, hafta başında eski Zulia eyalet valisi ve Maracaibo belediye başkanı olan muhalefet lideri Manuel Rosales hakkında rüşvet olayında sorumluluğu olduğu için suç duyurusunda bulundu. Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez ve iktidar partisi rüşvet olayının peşini bırakmamaya kararlı. Siemens, 2001 yılında Maracaibo kentinin metro hattının ihalelerini kazanmak için rüşvet verdiğini kabul etmişti.
Türkiye de listede ama soruşturma yok
Avrupa, Asya, Amerika, Afrika kıtalarındaki çok sayıda ülke Siemens'in rüşvet olayı nedeniyle soruşturmalar açarken Türkiye'nin adının da geçmesine karşın tek bir adım atılmaması dikkat çekici değil mi? Siyasilerimiz Türkiye'nin ne kadar modern bir ülke olduğunu belirtmek için “Burası Afrika mı” diyebiliyor ama beğenmediğimiz Afrika ülkeleri bile rüşveti soruşturuyor. Türkiye'de ise yargı olayı göremezlikten geliyor, yani bu skandalı yöneticiler hazmetmiş durumda.
Siemens'in yeni yönetiminin rüşvet konusunu çözmeye çalışması olumlu bir adım olarak gösterilmesine karşın yolsuzlukla mücadelede etkili bir örnek olmayacağı kaygısı da hakim. Çünkü Siemens ABD ve Alman yargısıyla anlaşırken ceza ödemeyi kabul etti ama yöneticilerin yargılanmamasını da sağladı.
Ceza yeterli değil
ABD ve Avrupa'daki birçok hukukçu ve gazeteciler bu kararın yolsuzlukla mücadele için önemli bir fırsatın tepilmesi olarak değerlendiriyor. Dünya çapında yolsuzluk miktarının yılda bir trilyon doları bulduğunu belirten uzmanlar, rüşveti büyümenin ve rekabetin en önemli düşmanı olarak görüyor. Son yıllarda rüşvet ve yolsuzluk olaylarının sıkça yaşandığı ABD'de uzmanlar Siemens'in anlaşmasını şöyle yorumluyor: Siemens olayında sorumlular hapse atılsaydı caydırıcı etkisi de artardı. Her ne kadar verilen ceza çok yüksek olsa da suçlular kurtulmayı başardı.
Akşam