Ekonomi

Akaryakıt fiyatlarına neredeyse her hafta zam gelmesinden şikâyetçi olan tüketciler, promosyon uygulamasına son verilmesinin bir faydasını göremediklerini dile getiriyor. Bazı akaryakıt firmaları ise çığrından çıktığını ifade ettikleri promosyonların sona ermesinden memnun

Promosyonların kaldırılması ilk günlerde benzinin fiyatını az da olsa indirse de petrol fiyatındaki yükselişin hız kesmemesinden dolayı bir depo doldurmanın maliyeti promosyon dönemindeki fiyatların çok üstüne çıkıyor.

Promosyonun kaldırıldığı 31 Ocak tarihinde bu uygulama benzinin pompa fiyatlarına yaklaşık olarak 30-35 kuruş indirim olarak yansıtılmıştı ve 95 oktan kurşunsuz benzin fiyatı 3.99 TL idi. O günden bugüne kurşunsuz benzin pompa fiyatı tekrar 4.20 liraya ulaştı.

Tüketiciler promosyonların kaldırılmasının bütçelerine hiç bir etkisi olmadığını belirterek, “Benzin almak zorundayız. Önceden promosyonlar sayesinde bedavaya televizyon, cep telefonu, tabak çanak ve peçete alabiliyorduk. Şimdi daha fazla fatura ödüyoruz ve promosyondan da olduk” dedi.

Başka bir tüketici, “Benzindeki pahalılığın sebebi promosyonlar değil. Benzini pahalılaştıran en büyük etken vergidir bunu da araba kullanan ve dünyanın en pahalı benzinini tüketen her Türk vatandaşı bilir. Promosyonlar kaldırıldığında 30 kuruş indirildi de ne oldu? İki ay geçmeden daha pahalı fiyata benzin alıyoruz” dedi.

Şirketler promosyonun kaldırılmasının ardından, bedava çay, dinlenmek için masaj koltuğu hizmeti, bedava oto yıkama gibi hizmetler vermeye başladılar.

‘En büyük kalem vergiler’

Bir sektör yetkilisi Milliyet’e yaptığı açıklamada, “Promosyonların kaldırılmasının pompa fiyatındaki etkisinin çok yüksek olması beklenmemeliydi. Zira fiyatın en büyük kısmını ürün fiyatı (rafineri çıkışı) ve vergiler oluşturuyor. PetDer rakamlarına göre toplam yüzde 9-11 civarında olan dağıtıcı ve bayi masraf payının nispeten küçük bir kısmını promosyonlar etkiler. Bu dağıtıcı ve bayi payının içinde dağıtıcının taşıma maliyeti, istasyonların faaliyet giderleri, çalışanların maliyeti, amortisman giderleri, bütün masraflar dahildir. Bu anlamda promosyonların pompa fiyatına etkisi doğal olarak düşük” dedi.
Yetkili, Türkiye’nin dünyanın en yüksek akaryakıt vergilerinden birine sahip olduğunu ifade ederek şöyle konuştu:

“Buradaki önemli nokta ÖTV’nin maktu olması, yani belli bir oran değil, belirlenmiş bir rakam olması. Bu rakamın üzerine de KDV geliyor. Dolayısıyla epeyce yüksek. Benzin fiyatının %66-%68 kadarını, dizel fiyatının ise %58-59 kadarını vergiler oluşturuyor.”

Yetkili, “Satış promosyonları ve sadakat programları aslında markayı tercih eden ya da uzun süreli kullanan müşterilerin ödüllendirilmesi amacıyla tüm dünyada yaygın olarak kullanılan pazarlama araçları” şeklinde konuştu.

Aytemiz, Full ve Starpet’ten kampanya 

Starpet Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Murat Okalin, promosyonun kalkmasının faydalı olduğunu belirterek, “Promosyonların sona erdirilmesiyle birlikte, akaryakıt sektöründe bu anlamda bir rahatlama oldu. Promosyon yasağı ile birlikte birçok akaryakıt dağıtım firması, indirim günleri kampanyaları başlattı. Biz Starpet olarak, indirim günleri kampanyalarımızı şubatta başlattık ve hâlâ Türkiye’nin çeşitli noktalarında kampanyalarımıza devam ediyoruz” dedi.

Okalin, “Petrol fiyatları içinde rafineri, dağıtım şirketleri, bayi kâr payı var. Bir de üreticilerin payı var. Vergi yükü yüzde 67. Bu ciddi bir rakam. Dünyada en fazla akaryakıt vergisi alınan ülkeyiz. Dolayısıyla en pahalı benzini biz satıyoruz bu durumda dağıtım firmaları ve bayileri kar marjları ciddi şekilde düşüş yaşanıyor. Akaryakıttan alınan vergi oranları Türkiye’de alınan tüm vergilerin yüzde 14’ünü oluşturuyor” şeklinde konuştu.

Operasyon verimliliği

210 bayisi bulunan Aytemiz Akaryakıt Dağıtım A.Ş. Genel Müdürü Ahmet Eke, EPDK’nın internet sitesinde yayımladığı  bayilere göre akaryakıt fiyatları listesinde en ucuz akaryakıt satan firma olduklarını belirterek, “Biz operasyon verimliliğimizi artırarak, bayi ve dağıtıcı kârından feragat ederek bunu sağlıyoruz” dedi.

Eke, her bayi ve dağıtıcının pompa fiyatının yüzde 10’una denk gelen brüt kâr marjından feragat etmesinin mümkün olmadığını bunun kendi şirketlerinin yapısından kaynaklandığını söyledi.
Promosyonların kaldırılmasına ilişkin olarak da Eke, “Türkiye’de promosyon çok abartılmıştı. Televizyon, cep telefonları, bardaklar verildi. Bunun ölçülebilir maliyette, rekabet yapısına uygun yapılması gerekir. Akaryakıtta yarış hizmet ve fiyatta olmalı” dedi.

Bayi kârını tüketiciye aktardı

Full Yönetim Kurulu Üyesi Timuçin Yalı şunları söyledi:
“Full gelişmiş ülkelerdeki işletme sistemini Türkiye’ye getiren tek firma. Dünyada emtia konulu iş kollarında yüzde 15 kâr marjıyla satış söz konusu değil, biz Full Akaryakıt olarak önce kurduğumuz sistemle bayiyi devreden çıkartıp, bayinin aldığı yüzde 7 kârı tüketiciye yansıttık. Bu uygulamamız ile diğer akaryakıt firmalarının 95 oktan benzin fiyatının altında bir fiyatla kârımızdan fedakarlık ederek 97 oktan benzin satışı gerçekleştiriyoruz.”

Nevin Donat/Milliyet