Bütçeden güvenlik ve savunma için yapılan harcamaların 9 aylık faturası 2.2 milyar liraya çıktı. “Örtülü ödenek” harcamalarında ise eylül ayında bir “ilk” yaşandı. Ödenekteki harcama “eksi” çıktı. “Örtülü ödenekteki” bu gelişme soru işareti yarattı.
Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü eylül ayına ilişkin 2016 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri tablolarını yayınladı.
Bütçeden güvenlik ve savunmaya yönelik mal, malzeme ve hizmet alımları için eylül ayında 216 milyon 873 bin lira harcama gerçekleşti. Geçen yıl eylül ayında savunma ve güvenlik için 199 milyon 159 bin lira harcama yapılmıştı. Bu kapsamda yıl başından bu yana 9 ayda güvenlik ve savunma için yapılan harcamaların toplamı da 2 milyar 238 milyon 853 bin liraya çıktı. Eylül ayında savunma ve güvenlik kaleminden yapılan harcamaların 46 milyon 763 bin lirasını silah, araç, gereç ve savaş teçhizatı alımları oluşturdu.
Örtülüde “ilk”
Başbakanlık ile Cumhurbaşkanlığı’nın kullanımında bulunan ve nereye harcandığı gizli tutulan “örtülü ödenek” harcamaları bütçe giderlerinde “gizli hizmet giderleri” olarak gösteriliyor. Bu kapsamda eylül ayında “örtülü ödenekten” yapılan harcama “eksi” çıktı.
Bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırılması tablosuna göre “gizli hizmet giderleri” kapsamında eylül ayında yapılan harcama “- 3 milyon 10 bin lira” olarak yer aldı. “Örtülü ödenekte” ilk kez karşılaşılan bu durum dikkat çekti. Ekonomistler tarafından da şaşkınlıkla karşılanan “örtülü ödenekteki - 3 milyon 10 bin liralık” farka ilişkin 3 olasılık öne çıktı. “Örtülü ödenekten” yapılan harcamanın “eksi” olarak yer alması, “geçmiş aylarda Hazine’den ‘örtülü ödenek’ kapsamında çekilen paranın harcanmayarak iade edilmiş olabileceği” yorumlarına neden oldu. Öte yandan, “Eylül ayında da örtülü ödenekten harcama yapılmış ancak geçmiş aylardan gelen iade daha fazla olduğu için böyle bir sonuç çıkmış olabilir” yorumları da yapıldı.
Bir diğer olasılığa göre ise geçmiş aylarda yapılan hata düzeltilmiş olabilir. Eylül ayındaki düşme nedeniyle “örtülü ödenekten” 9 ayda yapılan harcamaların toplamı da 1 milyar 112 milyon 87 bin liradan 1 milyar 109 milyon 77 bin liraya geriledi. Bunun dışında “diğer görev giderleri” içerisinde gösterilen “Barışı Destekleme ve Koruma Harekat Giderleri”nde eylül ayında yapılan harcama da dikkat çekti.
Bu kalemden nisan ayında 372 milyon 700 bin lira harcama yapılmıştı. Bu yıl içerisinde diğer aylarda herhangi bir harcama yapılmayan bu kalemden eylül ayında 158 milyon 50 bin lira harcama gerçekleştirilmesi dikkat çekti. Bütçeden istihbarat personeli giderleri için de eylül ayında 60 milyon 798 bin lira harcama yapıldı. Yıl başından bu yana bu giderler için toplam 597 milyon 642 bin lira harcama gerçekleştirildi.
Diğer taraftan bütçeden eylül ayında “temsil ve tanıtma giderleri” için 12 milyon 657 bin lira harcama yapıldı. Bütçenin 152 milyon 597 bin lirası da aralarında kamunun taşıt, mal ve malzeme kiralamalarının da bulunduğu toplam kira harcamalarına gitti. Mal ve hizmet alımları için ise 3 milyar 481 milyon 55 bin lira harcama yapıldı.
Mustafa Çakır/Cumhuriyet