Ekonomi


Melis Tosyalı/Para Dergisi

Önceleri umre ve hac ziyareti dışında Türkiye sınırlarından pek çıkmayan muhafazakâr kesim de yurtdışı turlara katılmaya başladı. Bu tanıma uyan 1.5 milyonu aşkın tatilcinin favori destinasyonları Balkanlar, İspanya, Malezya ve Endonezya...

MUHAFAZAKÂR kesimin, hemen her alanda olduğu gibi tatil tarzında da büyük değişimlere tanık oluyoruz. Artık tatiller sadece memlekete giderek ya da belli bölgelerde yoğunlaşan yazlıklarda geçirilmiyor. Muhafazakâr aile yapısına ve taleplerine hitap eden otellerin sayısı her geçen gün artıyor. Pansiyonundan butiğine, 5 yıldızlısından tatil köyüne oldukça geniş bir muhafazakâr tatil seçeneği oluşmuş durumda. Ancak son dönemde bu otellerde konaklamaktan sıkılan orta ve üst sınıf muhafazakâr kesim soluğu yurtdışı turlarında almaya başladı.

Daha önceleri sadece umre ve hac ziyareti için yurtdışına çıkanların artık kültür ve şehir turları için de uçağa atlıyor olması acenteleri heyecanlandırmışa benziyor. Öyle ki sadece umre-hac turları düzenleyenler değil kitle turizmi yapan klasik acenteler de muhafazakâr ailelerden gelen yoğun talep karşısında şaşkın. Yetkililer, müşteri portföylerinde bu yıl muhafazakâr kesimin payının önceki yıllara oranla ortalama yüzde 15 arttığını belirtiyor.

MISIR, TUNUS YERİNE MALEZYA, ENDONEZYA

Muhafazakar kesimin tatil için seçtiği bölgelere gelince... Elbette Müslüman ülkelerin başı çektiğini belirtmeye gerek yok. Vize, ibadet kolaylığı gibi gerekçelerle Fas, Suriye, Bosna ve Dubai, muhafazakâr tatilcilerin en çok rağbet gösterdiği bölgeler. Bu yıla kadar bu listede Mısır ve Tunus da yer alıyordu. Ancak bu yıl yaşanan olayla nedeniyle tercihlerin Malezya ve Endonezya’ya kayması bekleniyor.

İSLAMİ TARİHİN İZİNİ SÜRÜYORLAR

Yıllardır hac ve umre turlarıyla tanıdığımız İspa Tur da muhafazakâr kesimi farklı ülkelerde tatil ve kültür turlarına götüren acentelerden. Şirketin kültür turları sorumlusu Ziya Cirit, “Sadece Bosna turlarına yılda ortalama 15 bin kişi katılıyor” diyerek potansiyelin büyüklüğü konusunda ipucu veriyor.

Ancak Cirit’e göre, muhafazakâr kesimin yurtdışı tatil seçenekleri sadece Müslüman ülkelerle sınırlı değil. Özellikle İslam eserlerinin ve tarihinin izlerinin sürülebileceği ülkeler daha sık tercih edilmeye başlamış. Cirit, bu konuda ağırlığın Avusturya, Macaristan ve İspanya’da olduğunu söylüyor. İspanya’nın muhafazakâr kesimde popüler olmasının nedeni malum: Belli tarihler arasında İslam medeniyetine ev sahipliği yapması... Bölgede Endülüs medeniyetinin izlerini süren tatilciler, Sevilla-Granada-Cordoba üçgeninin yanı sıra Zaragoza’daki önemli İslam eserlerini gezip görme fırsatı yakalıyor. Ziya Cirit, ortalama 5 gün süren bu turların kişi başı fiyatının 1.250 euro’dan başladığını söylüyor.

Farklı kültürü ve yaşam tarzıyla dikkat çeken Japonya da muhafazakâr kesimin yurtdışı tercihlerinde yer almaya başlamış. Japonya turlarının fiyatı ise 2 bin ila 3 bin 250 euro arasında değişiyor.
Baracuda Turizm’in sahibi Cem Polatoğlu, halen her yıl yaklaşık 100 bin kişinin hac, 200 bin kişinin de umre ziyareti için yurtdışına çıktığını belirtiyor. Ardından bu insanların bazılarının yurtiçi ve yurtdışında farklı bölgelere düzenlenen turlara da katılmaya başladığına dikkat çekiyor. Geçen yıl özellikle Mısır, Fas, Tunus, Beyrut, Suriye ve Ürdün’e yönelik talep patlamasında bu ilgi önemli bir rol oynamış. Polatoğlu, “Bu yıl Uzakdoğu’da nüfusunun büyük ağırlığını Müslümanların oluşturduğu Malezya ve Endonezya’ya çok sayıda muhafazakâr turist götürmeyi öngörüyoruz” diyor.

Cem Polatoğlu, muhafazakâr kesime yönelik turlarda kutsal mekanların ve Osmanlı eserlerinin mutlaka tur kapsamına alındığını vurguluyor. Baracuda Turizm’in 3-4 günlük Mısır, Suriye ve Beyrut turlarının fiyatı 199 euro’dan başlıyor. 1 hafta süren İtalya, Budapeşte, Viyana, Prag veya Benelüks (Belçika-Hollanda-Lüksemburg), Almanya, Fransa turları ise 449 euro başlangıç fiyatıyla sunuluyor.

ATALARIN PEŞİNDEN BALKANLARA

Pronto Tur Pazarlama Müdürü Sarp Özkar da özellikle son 2 yıldır muhafazakâr kesimden yurtdışı turlarına ciddi bir talep artışı olduğunu söylüyor. Özkar, geçmiş yıllarda yurtdışı turlara katılanlar arasında muhafazakâr ailelerin oranının sadece yüzde 5 civarında olduğunu, şimdilerde ise yüzde 20-25’lere yükseldiğini vurguluyor. Özkar, önümüzdeki yaz aylarında ve gelecek yıl bu oranın daha da artacağına inanıyor.

Pronto Tur’la tatile çıkan muhafazakârların tercih ettiği bölgelerin başında Balkan ülkeleri geliyor. Sarp Özkar, bunun nedenini şöyle açıklıyor: “Atalarımızın yılarca hüküm sürdüğü, Türk kültürü ve eserlerinin yüzyıllarca korunduğu Balkan coğrafyasına yoğun ilgi var. Özellikle Makedonya ve Bosna-Hersek turları listenin başını çekiyor. Balkanlar’da yoğun ilgi gören bölgelerden biri de Dalmaçya sahillerinin gözdesi Dubrovnik. Müşterilerimiz bu turda hem Hırvatistan’ı hem de bölgeye 2 saatlik mesafede bulunan Mostar Köprüsü ve Sarı Saltuk Tekkesi’ni görme imkanı buluyor. Yine Poçitel’de bulunan ve iyi korunmuş Osmanlı köyünü de gezmeyi tercih ediyorlar.”

Sarp Özkar, muhafazakâr kesimin genelde fiyatı yüksek turları tercih ettiğini, otel seçimlerinin 4 yıldızlıdan aşağı olmadığını belirtiyor. Satın aldıkları tur paketlerinin fiyatı ise 499 euro’dan başlayıp 2 bin 500 euro’ya kadar çıkıyor. Özkar, geçen bayramda muhafazakâr tatilcilerin 3 bin 500 euro’ya ulaşan Güney Afrika ve Tanzanya turlarına da büyük ilgi gösterdiğini sözlerine ekliyor. Sarp Özkar, muhafazakâr kesimin Avrupa’nın dışındaki ülkelerde mutlaka 5 yıldızlı hizmet talep ettiğini belirtiyor. Otelin temiz ve şehir merkezine yakın olmasını özellikle istiyorlarmış.

Bireylerin yanı sıra muhafazakâr şirketler de yurtdışındaki özel organizasyonlar için acentelerin kapısını çalmaya başlamış. Özellikle ramazan ayı için bu tür taleplerle daha sık karşılaştıklarını belirten Özkar, “Bu özel turlarda sahur ve iftar yemeklerinin yanı sıra cuma namazı için cami ziyaretleri de organize ediyoruz” diyor.

Kabuklu ürünlere alerjileri var

Muhafazakâr kesim, İspanya’nın başını çektiği Avrupa turlarında bazı kriterlere özellikle dikkat ediyor. Bunların başında da kuşkusuz otel ve yemek yenen restoranların seçimi geliyor.
Acente yetkilileri, muhafazakâr ailelerin domuz etinin yanı sıra İspanya’nın meşhur deniz kabuklularını da masada görmek istemediklerini belirtiyor. Mümkün olduğu kadar helal gıda ve alkolsüz içecek restoranları tercih ettiklerini ekliyorlar.

Acente Bölge Gün Fiyat (Euro)
İspa Tur İspanya-Endülüs 5 1.089
İspa Tur Kırım 4 679
İspa Tur Fas 4 -
İspa Tur Bosna Hersek 4 579
İspa Tur Budapeşte-Viyana-Prag 6 899
Eman Tur Orta Avrupa  7 1.350
Eman Tur Özbekistan 7 1.350
Eman Tur Balkanlar 6 1.250
Eman Tur Çin 10 3.150
Eman Tur Brezilya-Arjantin 10 3.150
Pronto Tour Dubrovnik 5 669   
Pronto Tour Üsküp-Ohrid 5 549
Pronto Tour Büyük İspanya 4 799
Baracuda Turizm Beyrut 4 399
Baracuda Turizm Endonezya 13 1.999
Baracuda Turizm Moğolistan 14 2.899
Baracuda Turizm Altın Üçgen&Dubai 8 1.099