Geçen yıldan itibaren bekleme sürelerinin 5-6 aya kadar uzadığı piyasada araç bulunurluğu arttı. Ancak yine de ‘spesifik’ siparişler bazı modellere 2-3 ay süreyle rötar yaptırabiliyor.
Yavaşlama trendine rağmen rekor kırmaya devam eden, ilk yarıda 421 bin adetlik toplam satışa ulaşan otomotiv piyasasında geçen yılın ikinci yarısından itibaren başlayan tedarik sorunu büyük ölçüde normale döndü. Merkez Bankası’nın talebi yavaşlatma yönündeki tedbirleriyle birlikte firmaların da planlarını yüksek talebe göre yapması ‘araç bulunurluğunu’ artırdı.
Özellikle çok satış yapan markalarda, müşterinin talep ettiği ekstra donanıma sahip modeller dışında bekleme süreleri bir aya kadar geriledi. Ancak yine de teslimat süresi az da olsa 3-4 aya kadar uzanan modeller bulunuyor. Bazı modellerde teslimat süresinin bu kadar uzamasında müşterinin spesifik talepleri etkili oluyor. Geçen yıl beklenmeyen yüksek taleple birlikle teslimat süreleri bir ara 5-6 aya kadar uzamıştı.
2012 model yılının ‘suni’ etkisi
Bu arada model yılı sisteminde yapılan değişiklik de bekleme sürelerini suni olarak artıran etkenler arasında yer alıyor. Kia markasının Türkiye distribütörü Çelik Motor’un Genel Müdürü Bora Koçak, artık bir aracın 2012 model yılına ait olması için ithal veya yerli farketmeksizin 1 Ağustos’tan sonra üretilmesi gerektiğini hatırlatarak “Bu yurtdışından ithal markalar için 3-4 haftalık kayıp anlamına geliyor. 2012 model yılı araç satın almak isteyenler ekime kadar beklemek zorunda kalacak” dedi.
Otomobil yüzde 8 zamlandı
Koçak, pazardaki büyüme oranlarında beklentiler doğrultusunda yavaşlama yaşandığını belirtti. Merkez Bankası’nın kararlarının etkisinin marttan itibaren hissedilmeye başlandığına dikkat çeken Koçak, şunları söyledi:
“Ama söz konusun tedbirlerin yılın ikinci yarısında otomotiv pazarı üzerinde daha etkili olacağı tahmin ediyoruz. Mevsimsel olarak da temmuzdan itibaren aylık satışlarda azalmaların olacağını düşünüyorum. Artan kurlar nedeniyle araçlara ortalama yüzde 8 zam geldi. Hemen hemen tüm markalar bu farkı araç fiyatlarına yansıttı. Bu yüzden tüketiciler beklemeye geçecektir. Temmuz ayından itibaren model yılı tarihi de değişti. Ağustos ayında başlayacak olan Ramazan da satışların düşmesine sebep olacak. Tüm bu nedenlerle otomotiv pazarı önümüzdeki dönemde vites küçültecektir. Ancak pazarın yine de 2010 yılının biraz üzerinde 800 bin adetler seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz” dedi.
DİZEL ARAÇLAR VE KİRALAMA ŞİRKETLERİ
Bekleme sürelerine neden oluyor
Bine yakın yetkili satıcıyı temsil eden Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Başkanı Şükrü Ilısal da piyasadaki bekleme süreleriyle ilgili olarak şunları söyledi: “2011 yılının ilk yarısında dizel otolara talebin artması, kimi markaların uzun dönemli operasyonel filo kiralama şirketleriyle yaptığı anlaşmalar, hemen hemen tüm markaların belli sınıflarda yer alan modellerinde farklı bekleme süreleri oluşmasına neden olabiliyor. Fakat ister yerli ister ithal olsun, şu an pazarda istenilen modeller, siparişlerin spesifik durumlarına göre birkaç gün ile bir-iki ay arasında değişen süre zarfında rahatlıkla temin edilebiliyor.” Yılın ilk dönemlerinde yapılan projeksiyonlarda sene sonu için ulusal pazar hedefini yaklaşık 950 bin adetler civarında öngördüklerini hatırlatan Ilısal, son gelişmeler sonrasında ise 2011’in 850 bin adet civarında kapanmasını beklediklerini de ifade etti.
Ekstra donanım istemeyenler aracını hemen teslim alabiliyor
CHEVROLET: Cruze modelinde bir aya kadar sıra yazılıyor. Markanın diğer modellerinde sorun bulunmuyor.
FIAT: Sadece 500C için bekleme süresi söz konusu. 500C için ay sonunu beklemek gerekiyor. Diğer tüm modeller hemen teslim ediliyor.
FORD: Ford Otosan yetkilileri, teslimat süresi konusunda genel olarak herhangi bir sıkıntıları olmadığını, araçları müşterilerine 1 ila 3 hafta arasında temin ettiklerini belirtiyor.
KIA: cee’d, Sportage, Sorento ve ticari araç Bongo için yeterli tedarik yok. Sportage için 3-4 aylık sıra var.
NISSAN: Juke benzinli otomatik vites ve dizel düz vites için iki ay bekleniyor. Qashqai’nin dizel versiyonu da 1.5 ay sonra teslim ediliyor.
OPEL: Corsa gibi bazı revaçta olan modelleri için bir aya kadar beklenebiliyor. Diğer modellerde sorun yok.
PEUGEOT: Şu anda sadece geçen mart ayında piyasaya çıkan 508 için sıra yazılıyor ve versiyonuna göre 1 ile 2 ay arasında bekleme süresi veriliyor.
RENAULT: Şirket yetkilileri şu anda teslimatlarda herhangi bir sorun olmadığını belirtiyorlar.
SEAT: Yetkililer, teslimatta bekleme süresinin olmadığını belirtiyor.
TOYOTA: Deprem ve tsunami felaketi markanın üretim sürecinde aksamaları neden olmuştu. Teslimat süreleri uzayan Toyota, haziran ayı itibariyle Avrupa’da normal üretim seviyelerine ulaştı. Sipariş süreleri de normal sürelere geldi. Geçen bir-iki aylık sürede yaşanan stok problemleri büyük oranda ortadan kalktı.
VOLKSWAGEN: Teslimat süresi model, motor donanım ve opsiyonlara bağlı olarak değişebiliyor. Hemen bulunabilen modeller olduğu gibi, motor ve taşıdığı opsiyonlara bağlı olarak 3 ay içerisinde teslim edilebilen modeller de bulunuyor. Jetta modeli için de bu durum geçerli.
Belma Toprak/Star