Küresel piyasalarda uzun zaman sonra büyük bir dalgalanma yaşandı. İlk sinyalleri cuma günü gelen sarsıntı, pazartesi günü tüm dünya borsalarını vurdu. Japonya’da Nikkei Endeksi, yüzde 13 ile 1987 yılından bu yana en sert günlük düşüşüne imza attı. Borsa İstanbul’da haftanın ilk işlem günü sert satışlar nedeniyle iki kez devre kesici uygulandı ve işlemler durdu. Son iki gündür ise borsalar yaralarını sarmaya çalışıyor.
Önceki gün yüzde 10 yükselen Nikkei Endeksi, dün de yüzde 2.5 arttı. Japonya Merkez Bankası’ndan (BoJ) gelen güvercin mesajlar borsalarda moralleri bir miktar düzeltti.
Dünya gazetesinden Ufuk Korcan'ın haberine göre, BoJ Başkan Yardımcısı Bankanın başkan yardımcısı Shinichi Uchida yurt içi ve küresel sermaye piyasalarındaki aşırı volatiliteye dikkat çekerek şimdilik mevcut faiz seviyelerinde parasal gevşemeyi korumaları gerektiğine inandığını söyledi. Uchida Japon otoritelerin herhangi bir karar vermeden önce piyasaların sakinleşmesini bekleme lüksü olduğunu dile getirdi.
ABD MERKEZLİ GELİŞMELER DE ETKİLİ
Küresel çalkantının tek nedeni BoJ’un yaptığı faiz artırımları sonrasında carry trade işlemlerinden (Japonya’da düşük faiz ile borçlanıp daha yüksek getirili ülkelere yatırım) çıkış değil. ABD cephesinde de kritik gelişmeler oldu. Bunlardan ilki kasım ayında yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde Joe Biden’ın yarıştan çekilip yerine Harris’in gelmesi.
Diğer aday Donald Trump borsa ve kripto paralar gibi riskli varlıkları olumlu etkileyecek mesajlar veriyordu. Kendisine yönelik gerçekleştirilen suikast girişimi sonrasında anketlerde Biden’ın oldukça önüne geçmişti. Ancak yarışa Harris’in dahil olmasının ardından bu kez anketlerde ibre Trump’ın aleyhine dönmüştü. Bu durum ‘Trump seçilecek’ diye pozisyon açanların tersi işlem yapmasına neden oldu.
ORTADOĞU’DA ARTAN TANSİYON
Diğer taraftan ABD’de son gelen tarımdışı istihdam verileri geçmiş verilerin aksine resesyon endişeleri öne çıkartılarak yorumlandı. Oysa geçmişte kötü veri, Fed’in faiz indirimi yapacağı olarak yorumlanıyor ve bu durum borsalarda alımlara neden oluyordu.
Fed’in faiz indiriminde geç kaldığı yorumları özellikle ABD borsalarını tarihi zirvelerine taşıyan ‘muhteşem yedili’ olarak adlandırılan büyük teknoloji şirketlerinin hisselerinde sert satışları hızlandırdı. Hamas liderinin İran’da öldürülmesinin ardından Ortadoğu’da yeniden artan tansiyon da yine piyasaları olumsuz etkileyen bir diğer gelişme oldu. Saldırı sonrasında İran’ın İsrail’e karşılık vereceği ve saldırının pazartesi-salı günü olacağı haberleri tedirginliği iyice yükseltti. İran henüz bir karşılık vermese de bu konu kısa vadede piyasaların yakında izleyeceği konuların başında geliyor.
20 YILDA NELER OLDU NELER…
Son günlerde yaşananların kısa özeti böyle. Söz konusu olay piyasalar açısından ne bir ilk ne de son olacak. Son 20 yıla bakıldığında neler oldu neler…Savaşlar mı dersiniz, ekonomik krizler mi dersiniz, pandemi mi dersiniz…Dalga boylarının ciddi oranda arttığı böyle olaylarda yatırımcıların sakin kalmaları bir o kadar önemli.
Geçmiş veriler, dalgalanmalarda panik yapmayıp, sabırlı olanların kayıp yaşamadıklarını ortaya koyuyor. Borsa İstanbul’da son 20 yılda beşer yıllık süreçlere bakıldığında yatırımcıların anaparalarında erimenin olmadığını gösteriyor. Yani son 20 yılda herhangi bir ayda borsaya giren ve elindeki hisseleri 5 yıl sonra aynı ayda satan bir yatırımcı hiç kaybetmemiş. Tabi bu hesaba enflasyon ya da dolar bazlı fiyatlar dahil edilmedi. Hisse bazlı farklı sonuçlar da çıkabilir. Ama BIST 100 Endeksi’ne bakılarak yapılan hesaplamalar sonucu uzun vadeli düşünen yatırımcıların anaparalarının azalmadığı çok net.
patronlardunyasi.com