Erkan Kızılocak'ın haberi/Para Dergisi
Samsung ve LG, Türkiye düz ekran TV pazarının yarısını ele geçirmiş durumda. Bununla da kalmayıp Vestel ve Beko’nun Avrupa’daki payını da tehdit ediyorlar. Çünkü Güney Kore, AB ile serbest ticaret anlaşması imzaladı...
15 milyar dolar yıllık büyüklüğe ulaşan Türkiye elektronik sektörü, içerde ve dışarıda Güney Kore tehdidi altında. Dünya genelinde tüplü televizyon devrinin son ermesi ve talebin LCD, plazma, LED gibi yeni nesil TV teknolojilerine yönelmesi nedeniyle yerli üreticiler son yıllarda zaten sıkıntı yaşıyordu. Bu teknolojilerde ise son dönemlerde Güney Kore üretimi TV’lerin hakimiyeti dikkat çekiyor.
Öyle ki Samsung ve LG marka elektronik ürünler Türkiye pazarının yüzde 50’sini domine etmeye başladı.
Türk firmalarının ciddi payı olduğu Avrupa pazarında da kayıplar artıyor. Samsung ve LG’nin LCD, LED ve plazma televizyonları ile dizüstü bilgisayarları, gerek Avrupa pazarında gerekse iç piyasada yerli üreticileri zorluyor. Avrupa Birliği (AB) pazarında Vestel ve Beko’nun payının son birkaç yıldır hızla azaldığı görülüyor.
VESTEL VE BEKO’NUN KAYBI
Elektronik Cihaz İhracatçıları Derneği (ECİD) verilerine göre, Vestel marka televizyonların Avrupa pazarında payı yüzde 35’lerden 19’lara, Beko’nunki ise yüzde 15-20’lerden 8’lere düşmüş durumda. İhracat pazarındaki bu kaybın, kısa bir süre önce imzalanan bir serbest ticaret anlaşması (STA) nedeniyle daha da artması bekleniyor. Güney Kore-AB arasında imzalanan söz konusu anlaşmayla, Güney Kore ürünleri Avrupa pazarına daha az gümrük vergisiyle girebilecek. Zamanla da bu gümrük vergisi sıfırlanacak. Bu durum Avrupa pazarında Türk üreticilerin rekabet gücüne zarar verecek. Üstelik yine bu anlaşma uyarınca, Güney Kore menşeli ürünler bu ülkeler üzerinden Türkiye’ye yine gümrüksüz ithal edilecek. İşte bu gelişme yerli üreticileri endişelendiriyor.
Türkiye’nin Güney Kore’yle dış ticaret aslında yıllardır aleyhimize açık veriyor. Bunda en büyük etkense elektronik ürün ithalatı. Halen Güney Kore’den yılılk ithalatımız 4 milyar dolar civarında. Buna karşılık sadece 300 milyon dolar civarında yıllık ihracatımız bulunuyor. Aradaki makas kapanmak bir yana sürekli artıyor. Bu ülkeden yapılan elektronik ürün ithalatı adeta patlama yaşıyor.
Türkiye’de satılan Samsung ve LG marka ürünler, düz ekran televizyon pazarının yarısına ulaşmış durumda. Aynı markalar cep telefonu pazarında ise yüzde 35’e yakın pay alıyor. Bunun yüzde 33’ünü Samsun, yüzde 2.7’sini ise LG marka cep telefonları oluşturuyor.
ARA MALI ÜRETEMEYİNCE...
Türkiye Elektronik Sanayicileri Derneği (TESİD) Yönetim Kurulu Üyesi Uran Tiryakioğlu, Güney Kore’nin özellikle son 3 yıldır global ölçekte atağa geçtiğini vurguluyor. Tiryakioğlu, elektronik devleri Samsung ve LG’nin devlet tarafından desteklendiğine dikkat çekiyor. Özellikle Samsung, dünya ölçeğinde iddialı bir marka haline gelmiş durumda. Televizyon açısından bakıldığında, Türkiye’de halen LCD panel üretilmemesi de bu alanda rekabeti zorlaştırıyor. Düz ekran televizyon üreticilerimiz, gerekli ara mallar Güney Kore ve Tayvan gibi ülkelerden ithal ediyor. Güney Kore ise doğal olarak bu malları ucuza imal ediyor.
Güney Kore markalarının pazar hakimiyetindeki diğer bir etkense, tüm dünyaya büyük hacimli ürün dağıtarak her türlü talebi karşılayabilmeleri.
GÜMRÜK BİRLİĞİ TEHDİDİ
Vestel Dış Ticaret Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Güven Uçkan, eskiden yurtiçi tüplü televizyon pazarında ithalatın payının yüzde 15’i bile bulmadığını hatırlatıyor. Uçkan, şimdi ise yeni nesil televizyonlarda bu oranın yüzde 50’lere kadar çıktığını vurguluyor.
Güven Uçkan, bu sektörün Türkiye’de yeterince desteklenmediğini düşünüyor. Bu konuda da Güney Kore örneğinden yola çıkarak şu değerlendirmeyi yapıyor: “Güney Kore’da Samsung ve LG markalarına büyük devlet destekleri veriyor. Bu sayede söz konusu markalar global pazarın liderleri arasına girdi. Bizim Avrupa pazarındaki payımızı 5-6 yıl öncesinde yüzde 40-60 arasındaydı. Vestel olarak biz yüzde 35, Beko ise yüzde 20 civarında paya sahipti. Şimdi ise sırasıyla bu oranlar yüzde 19 ve yüzde 8’e gerilemiş durumda. Güney Kore’nin AB ile imzaladığı serbest ticaret anlaşması, gümrük vergilerini kademeli olarak düşürecek. Bu da o markalara avantaj sağlayacak.”
Uçkan, beyaz eşyada ise yerli üreticilerin halen hakim oyuncu olduğuna dikkat çekiyor.
CEP’İN LİDERİ SAMSUNG
Samsung marka cep telefonlarının Türkiye ithalatçısı Telpa’nın Genel Müdürü Sabahattin Yaman, yüzde 33 pazar payına sahip olduklarını söylüyor. Yaman’a göre Samsung, düz ekran televizyonda dünya lideri, cep telefonunda ise dünya ikincisi. Özellikle son 1 yılda pazar payı radikal biçimde değişmiş. Yaman, “Samsung global ölçekte büyümesini sürdürüyor. Arkasında devlet desteği var. Ayrıca araştırma ve geliştirme alanında da çok iyiler” diyor.
LG marka cep telefonları Türkiye pazarına 2003 yılında girmiş, ancak ardından bir süre ithalatı durdurulmuştu. LG, Netcell tarafından 2009 yılında yeniden pazara sunuldu. Netcell Genel Müdürü Sevan Şahingöz, LG’nin geniş bir ürün gamına sahip olduğunu, bazı ürünlerde liderliğe yükseldiğini belirtiyor. Markanın cep telefonunda Türkiye pazar payının yüzde 2.7 olduğu tahmin ediliyor.
NETBOOK’UN LİDERİ LG
Sevan Şahingöz, LG’nin Türkiye pazarındaki payını her geçen gün yükselttiğini vurguluyor. Markanın özellikle laptop ve netbook’ta en rekabetçi ürün grubuna sahip olduğunu düşünüyor.
LG’nin cep telefonu dışındaki ürünleri, Türkiye’de bizzat LG Electronics Tarafından satılıyor. LG Electronics Türkiye Marka Pazarlama Direktörü Aysun Şabanlı, optik sürücüler ve ev sinema sistemlerinde uzun zamandır pazar lideri olduklarını söylüyor. Şabanlı’ya göre, LG, monitör pazarında 2009’un ikinci yarısını yüzde 30 payla ilk sırada kapattı:
“Tüketici kriz döneminde evde daha çok vakit geçirmeye, daha fazla televizyon seyretmeye ve internette uzun vakit geçirmeye başladı. LG de buradaki açığı görüp fırsatı doğru değerlendirerek ev eğlencesi, TV ve IT ürün gruplarında ciddi büyüme kaydetti. Son iki yılda monitörde pazar daralmasına rağmen LG’nin payı iki katına çıktı. Bunda notebook ve netbook satışlarındaki artış etkili oldu.
Optik ürünlerdeki trend de monitörle benzer bir ivme gösteriyor. Slim DVD yazıcılarda büyük bir artış var. LG netbook’ların pazar payı yüzde 40’lara ulaştı. LCD pazarı 2009’da adetsel olarak yüzde 36 büyüdü. Özellikle küçük ekran pazarı ve giriş seviyesi ürünlerde ciddi artış yakalandı.”
2010’DA 1.7 MİLYON SATIŞ BEKLENTİSİ
LCD segmentinin büyümesinde kuşkusuz yerli markaların agresif indirim kampanyaları da etkili oldu. Şabanlı, LG’nin geçen yıl düz ekran televizyondaki pazar payını iki katına çıkardığını vurguluyor.
Samsung Türkiye Distribütörü Anadolu Elektronik’in Genel Müdürü Serdar Güray ise düz ekran televizyonda yüzde 20.6 payla lider olduklarını söylüyor. Güray, 2008’de 865 bin adet olan satışların geçen yıl 1 milyon 100 bin adede yükseldiğini belirtiyor. Güray’ın 2010 yılı beklenti ise 1 milyon 700 bin adet.
Türkiye-Güney Kore dış ticareti (Milyar $)
Yıl Güney Kore’ye ihracat Güney Kore’den ithalat Dış ticaret dengesi
2000 130.9 1.181.0 -1.050.1
2001 62.2 759.3 -697.1
2002 53.2 899.6 -846.4
2003 57.4 1.308.4 -1.251.0
2004 79.1 2.570.5 -2.491.4
2005 99.8 3.478.6 -3.378.8
2006 155.9 3.551.6 -3.395.7
2007 152.3 4.368.7 -4.216.4
2008 271.3 4.091.1 -3.819.9
2009 (Ocak-Mart) 41.0 566.7 -525.6
Kaynak: TÜİK
Türkiye düz ekran TV pazarının paylaşımı (%)
Samsung 20.6
Vestel 14.9
LG 13.4
Philips 12.1
Sony 11.4
Arçelik 8.5
Beko 6.3
Diğer 12.8
Kaynak: Samsung Türkiye