Ekonomi
Karadeniz Holding Enerji Grubu Başkanı Doğan Karadeniz, uzun bir süredir basına çıkmıyordu. Ama Irak'a ihraç edilen elektriğin PKK'ya gittiğinin açıklamaları üzerine ortaya çıktı ve bir basın toplantısı yaptı.
“PKK'ya elektrik sattıkları” yönündeki haberlerin hatırlatılması üzerine Karadeniz, esprili bir dille, “PKK'ya elektrik satmıyoruz. Faturayı tahsil etmekte zorluk çekebiliriz” diye konuştu. Karadeniz, “Kandil dağının elektriğini veriyormuşuz. Meraktan, baktık neresiymiş burası diye. Irak'ın sınırı çıktı” diye konuştu.
DEVLETİN ALACAĞI HER KARARA UYARIZ
Irak'a elektriğin Doha, Zaho ve Musul'u kapsayan izole bir bölgeye verildiğini belirten Karadeniz, şu görüşleri aktardı: “Devletin ali menfaatleri gereği olan tasarrufları, hem ticari düşünce ve gayelerimizin hem de ticari tasarruflarımızın önüne geçer. Devletin bu konuda alacağı tüm kararlara saygılıyız. Stratejik bir ticaret gerçekleştiren, hasbelkader bu konuma gelen bir şirketin başka türlü davranması mümkün değil.”
Barzani'ye elektrik verdikleri yönündeki haberleri de yalanlayan Doğan Karadeniz, “Barzani'ye elektrik satmıyoruz. Barzani'ye elektrik satmak gibi flaş başlıklar çok ilgi çekiyor ama bizi çok üzüyor” dedi.
PEKİ KİMDİR DOĞAN KARADENİZ?
2001 yılında Star TV, Beyaz enerji'nin fezlekesini ele geçirdi. O raporda Doğan Karadeniz'in nasıl ihale aldıklarını bizzat ortaya koyuyor. İşte resmi rakamlardan Karadeniz Elektrik....
İşte "Beyaz Enerji"nin fezlekesi!
Star TV, gazetecilik başarısına bir yenisini ekledi ve Beyaz Enerji Operasyonu olarak adlandırılan TEAŞ skandalında jandarmanın hazırladığı fezlekeyi ele geçirdi. Dün Star televizyonunda, bugün de Star Gazetesi'nde "İşte o fezleke" başlığıyla çıkan haberde sözü geçen fezlekenin özetini aynen yayınlıyoruz. Sanık ve tanıkların ifadelerinin de yer aldığı fezlekenin sonuç bölümünde sanıkların, "çıkar amaçlı suç örgütü kurarak ihale yolsuzluğu yaptıkları, rüşvet aldıkları/verdikleri ve görevlerini kötüye kullandıkları, TEAŞ'ı ve T.C. Hazinesi'ni zarara uğrattıkları sanık ve tanık ifadeleri ile mevcut belgelerden anlaşılmıştır" ifadesine yer veriliyor.
Sorgulama aşamasında sanıkların ifadelerini alan Çankaya İlçe Jandarma Komutanlığı Jandarma Yüzbaşısı Muhittin Ateş, hazırladığı fezlekeyle, ibret verici ifadeleri DGM'ye sundu. İşte o fezlekeden Beyaz Enerji'nin kısa bir özeti:
Şikayetçi kamu hukuku
Suçun Türü: Çıkar Amaçlı Suç Örgütü Kurmak, İhale Yolsuzluğu, Rüşvet, Görevi Kötüye Kullanmak
Suç Tarihi: 01 Ekim 2000
Suç Yeri: Ankara
Şikayetçi: Kamu Hukuku
Deliller
a. Sanık ifadeleri
b. Tanık ifadeleri
c. Yüzleştirme tutanakları
d. Arama tutanakları
e. Telefon dinleme teypleri ve bu dinlemelere ait kasetler
f. 7 adet fotoğraf
g. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile TEAŞ Genel Müdürlüğü'ne ait belgeler
h. 345.000 ABD Doları
i. 6 Adet banka hesap cüzdanı.
İhaleler rüşvetle alınmış
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile TEAŞ'ın Türkiye genelinde yapmış olduğu enerji ihalelerinde yolsuzluklar yapıldığına dair duyum alınmış ve bu duyumu teyit eder nitelikte olduğu değerlendirilen bir kısım belgeler ele geçirilmiştir.
Müteakiben yapılan istihbari çalışmalarda;
1) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile TEAŞ'ta bulunan bir kısmı önemli mevkiilerdeki kişilerin rüşvet ilişkileri içerisinde oldukları, Karadeniz Enerji Şirketi'nin ortaklarından Doğan Karadeniz ile Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi Başkanı Hüseyin Arabul ile Beşiktaş Yönetim Kurulu Üyesi ve Park Enerji Şirketi'nin sahibi Erhan Aygün'ün bu kişilerle temas kurarak aracılık yapmak suretiyle rüşvetle birçok ihalenin haksız yere alınmasını sağladıkları,
2) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Enerjiden Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Mustafa Mendilcioğlu'nun enerji ihalelerinde devletin menfaatini gözetmeden imtiyaz sözleşmelerinin bakanlık tarafından imzalanmasını sağlayarak rüşvet karşılığı ihaleleri kendi isteği doğrultusunda şirketlere verdirerek büyük miktarlarda haksız çıkar elde ettiği,
Bakan rüşvet almış
3) TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi'nin de bu kurum içerisindeki karanlık ilişkileri bakanlıktaki Enerji İşleri Genel Müdür Vekili Osman İlhan'ın desteği ile sürdürdüğü, halen serbest müteahhitlik yapan Özal Dönemi eski Bakanı ve eski TEAŞ Yönetim Kurulu Üyesi Birsel Sönmez'in rüşvet ağı içerisinde fiilen yer aldığı ve aracılık yaptığı,
4) TEAŞ'ta enerji sözleşmelerini incelemekle görevli komisyon üyelerinin özellikle istenen kişilerden seçildiği, bu kapsamda Afşin Elbistan Termik Santrali'nin devlete büyük zararlar vereceği ısrarla belirtilmesine rağmen bakanlık tarafından hazırlanan rapor dikkate alınmadan, imtiyaz sözleşmesinin imzalandığı ve bu sözleşmeye uygun enerji alış sözleşmesinin imzalatılmaya çalışıldığı, nitekim bakanlıktan verilen talimatla Kırklareli Doğalgaz Santrali anlaşmasının imzalandığı yolunda bilgiler alınmıştır. Alınan bilgilerden hareketle DGM Cumhuriyet Savcısı ile irtibata geçirilerek somut delillerin toplanması için teknik takip yapılması konusunda görüş birliğine varılarak hukuki işlemler başlatılmıştır. Bu görüşmeler sonucunda; DGM'den alınan karar ile bu olaylarla ilgisi olduğu değerlendirilen 12 şahsın kullandığı 13'ü mobil, 13'ü sabit olmak üzere toplam 26 telefon Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat Başkanlığı ve İl Emniyet Müdürlüğü tarafından teknik takibe alınmıştır.
40 Milyon Dolar
Yapılan teknik takip sonucunda; enerji işlerinden sorumlu Müsteşar Yardımcısı Mustafa Mendilcioğlu'na verilmek üzere bir şirket sahibi tarafından eski TEAŞ Yönetim Kurulu Üyesi ve eski bir bakan olan Birsel Sönmez'e 200.000 dolar rüşvet verildiği, yine başka bir iş için 100.000 dolar rüşvet istendiği, nükleer santral ihalelerinde 40 milyon dolar rüşvet alındığı şeklinde bilgiler elde edilmiş, ayrıca rüşvetle ilgili olabileceği değerlendirilen görüşmeler tespit edilmiştir. Bu bilgilerden hareketle 06 Ocak 2001 tarihinden itibaren işlemler başlatılmıştır.
İşte bürokratların sarsıcı ifadeleri
Muzaffer Selvi:(TEAŞ Genel Müdürü, tutuklandı)
(a) Enerji ve Tabii Kaynaklar (ETK) Bakanı'nın ilgili genel müdürlükleri arayarak ihalenin verileceği firmanın adını şifaen talimat vererek yönetim kurulunu etkilediğini, devleti büyük zararlara uğratan imtiyaz sözleşmesinin TEAŞ Teknik Kurulu'nun olumsuz görüşlerinin dikkate alınmadan enerji satış anlaşmalarını imzalamaları konusunda baskı yaptığını,
(b) Bazı firmaların ETK Bakanı'ndan randevu almak için Bakanlık Sekreteri Hülya Çerezci'ye para teklif ettiklerini duyduğunu, bu bayanın randevu başına 3-5 bin ABD Doları aldığını ve bu bayanın bir başkası adına 300.000 ABD Doları'na daire aldığını duyduğunu, yine Hülya Çerezci, Talat Ertürk ve Özcan isimli şahısların ETK Bakanına aracılık ettiğini duyduğunu,
(c) Güriş firmasından Cem Özkök isimli şahsın Santraller Daire Başkanlığı'na rüşvet teklif ettiğini, (d) TEDAŞ Genel Müdürü Osman Nuri Doğan'ın, Hüseyin Arabul'un müteahhit olduğu Angora Evleri'nde evinin olduğunu ve alım-satım işlerinde hukuken bir şeyler yapmış olabileceklerini,
(e) Nükleer santral projesi ile ilgili Önder Karaduman'ın kendisini bir restorana davet ettiğini, burada kendisine Nevzat'ın tutumuna devam ettiğini, Kanada firmasını ön plana çıkarmadığını, kendisinin Nevzat Bey'le görüşmesini istediğini, eğer Kanada firması ön plana çıkmazsa görevden alınacağını söylediğini,
(f) 2000 yılı içerisinde Birsel Sönmez'den 150.000 + 40.000 ABD Doları olmak üzere toplam 190.000 ABD Doları, Erhan Aygün'den 100.000 ABD Doları, Doğan Karadeniz'den 50.000 ABD Doları aldığını,
(g) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından yapılan usulsüz atamalarla ve uygulamalarla devletin DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) verilerine göre milyonlarca dolar zarara uğratıldığını,
(h) Siyasetçilerle işbirliği yapan bazı ihale ve iş takipçilerinin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nda ve devletin diğer kurumlarında yapılan ihaleleri istedikleri firmalara verdirerek büyük menfaatler temin ettiklerini, Ali Şener ve Hasan Polat adındaki bu sıfattaki kişilerin kendisini bürolarına çağırarak nükleer santral ihalesindeki sıralamanın kendilerine bildirildiğinde durumu takip edebileceklerini, kendisine yurtdışında hesap açabileceklerini teklif ettiklerini,
(ı) Nükleer enerji gibi milyarlarca dolarlık önemli ihalelere bizzat Devlet Bakanı'nın müdahale ederek sıralamayı kendisinin belirlediğini, bu konuda da kendilerine baskı yapıldığını, ihalelerden elde edilen menfaatlerin parti ve bazı çıkar çevrelerine aktarıldığını,
(i) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın ilgili kurumu olan TEAŞ'tan başka BOTAŞ, TEDAŞ, DSİ, TPAO gibi kurumlarda da çok büyük yolsuzlukların olduğunu bu kurumlarla ilgili Mavi Akım, Dağıtım Projeleri ve ihaleleri istimlak edilen araziler gibi büyük projelerinin incelendiğinde bu kurumların kendi içlerindeki Denetleme Kurulu raporlarına bakıldığında büyük yolsuzlukların ve usulsüzlüklerin olduğunun görüleceğini beyan etmiştir.
Ünal Peker:(TEAŞ Genel Müdür Yardımcısı, tutuklandı)
(a) Birsel Sönmez'in YAMULA Barajı ihalesini yönetim kurulunda imzalaması karşılığında kendisine 30.000 ABD Doları verdiğini, sonra bu parayı geri aldığını, 1-2 gün sonra ihalenin onaylanmasını müteakip 30.000 ABD Doları aldığını söyleyerek kendisine 15.000 ABD Doları verdiğini, bu konu ile ilgili TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi ile görüştüğünü, ancak Muzaffer Selvi'nin para alıp almadığını bilmediğini,
(b) Müteahhit Doğan Karadeniz isimli şahıstan onun bürosunda 2 ay kadar önce 28.000 ABD Doları aldığını,
(c) Bu paralarla Kandela isimli bir büro kiraladığını, büro malzemelerini satın aldığını, paranın kalan kısmını ise kooperatif hesabına yatırdığını, kendisinin de emekli olup bu büronun başına geçeceğini,
(d) Üç firmanın katıldığı nükleer santral ihalesinden firmalardan biri olan Kanada Firmasından 50 milyon ABD Doları rüşvet alındığını,
(e) Büro tanzimi için Erhan Aygün'den 25.000 ABD Doları aldığını,
(f) Kırıkkale Gezer Santral ihalesini alan Barmek Holding'in bazı kişilere Angora Evleri'nden villa verdiğini, bu evlerin fiyatının tahmini 300.000 ABD Doları civarında olduğunu,
(g) Çayırhan Santrali ihalesini kazanan Park Enerji firmasının ortağı Erhan Aygün'den 3 ay kadar önce 30 bin ABD Doları aldığını, bu parayı Türk parasına çevirerek Kandela şirketi adına Garanti Bankası'nın Kızılay Şubesi'ne 20 milyar TL olarak yatırdığını,
(ğ) Aksu şirketinde bakanlık çalışanlarının hisse senetlerinin olduğunu,
(h) Antalya-Belek'teki Sürmeli Otel'de TEAŞ çalışanlarının gece düzenlediğini, bu gecenin masrafı olan 20-25 milyar TL tutarındaki paranın ihale alan firmalar tarafından karşılandığını,
(ı) Yüzer-Gezer Santral ihalelerinde 'Karadeniz Enerji' firması tarafından Bakanlık seviyesinde birilerine 300.000 ABD Doları para verildiğini, Nükleer Santrallerin ihalesinde bir Kanada şirketi tarafından da yine Bakanlık seviyesinde birine 50 milyon ABD Doları para verildiğini duyduğunu, (i) Afşin Termik Santrali'nin işletme hakkı devrinin 'Pİ Makina' firmasına verilmesi konusunda teknik kurul raporunun onaylanmamasına rağmen, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcılarından Mustafa Mendilcioğlu'nun işin alması için bastırdığını,
(j) Yapılan ihalelerde fiyatların pahalı olması sebebiyle ileride sorumlu tutulacaklarını herkesin konuştuğunu,
(k) Menfaat temin etmek suretiyle hata yaptığını beyan etmiştir.
Birsel Sönmez:(Eski Devlet Bakanı ve TEAŞ Yönetim Kurulu Üyesi, tutuklandı)
(a) Bütün ihalelerin pahalı olduğunu, ihalelerde para alındığını söyleyemeyeceğini ancak, Yap-İşlet-Devret'lerde bütün işlerin kirli olduğunu,
(b) TEAŞ Genel Müdürlüğü'nde görevli personeline Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı'nın talimat vererek ihaleleri istediği kişelere vermeleri yönünde baskı yaptığını,
(c) YAMULA Barajı Projesi'nde, TEAŞ Genel Müdürü Muzaffer Selvi'ye iki parti halinde 150.000 ABD Doları ve sonra da 40.000 ABD Doları olmak üzere toplam 190.000 ABD Doları verdiğini, bu parayı Demir Enerji Firması'nda aldığını, aynı projede TEAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ünal Peker'e de 15.000 dolar verdiğini,
(d) YAMULA Barajı'nın ihalelerinin hızlandırılması için aracılık yaptığı, bunun bir rüşvet değil 'kaynak' olduğunu, kendisine böyle bir para verilse arkadaşlarına dağıtacağını,
(e) Bütün müteahhitleri tanıdığını ve hepsiyle sık sık görüştüğü, ihtiyaç duyan firmaların Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndaki işlerini finans karşılığında takip ettiğini,
(f) Birçok ihalenin şaibeli olduğunu, Kanada'lı bir şirketin çok avanta dağıttığını,
(g) İskenderun Santral sözleşmesinin 1100 MW'tan 1210 MW'a çıkarılması ile ilgili kararı Yönetim Kurulu uygun dediği için imzaladığını,
(h) Kırıkkale Gezer santrali olmasına rağmen 4,96 cente ihale edilerek Hüseyin Arabul'a verildiğini, Hüseyin Arabul'un GAMA şirketi ile ortak yapacaklarını ve bu konuda soruşturma yapılması gerektiğini beyan etmiştir.
Mustafa Arslan(TEAŞ Yük Tevzii Başkanı, serbest bırakıldı)
(a) İhalelerle ilgili Doğan Karadeniz isimli müteahhite bilgiler verdiğini,
(b) Anılan şahıstan 3.000 ABD Doları aldığını beyan etmiştir.
Doğan Karadeniz:(Karadeniz Enerji Şirketi'nin saahibi, tutuklandı)
(a) TEAŞ Yük Tevzii Daire Başkanı Mustafa Arslan'a 3.000 ABD Doları,
(b) TEAŞ Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Selvi'ye 50.000 ABD Doları,
(c) TEAŞ Genel Müdür Yardımcısı Ünal Peker'e 10.000 ABD Doları, belki de biraz daha fazla verdiğini beyan etmiştir.
Netice ve kanaat
Alınan ifadeler ile elde edilen delillerin değerlendirmesi sonucunda; Sanıklardan Muzaffer Selvi, Ünal Peker ve Mustafa Arslan'ın aralarında işbirliği yaparak, ihalelerde hak etmeyen firmalar lehine işlem yaptıkları, ihalelerle ilgili bilgileri firma sahiplerine bildirdikleri, sözleşmeleri firmalar lehine değiştirerek rüşvet aldıkları ve bu suçu defalarca işledikleri, kurullara seçilen personeli tehdit ettikleri, kendi isteklerinin yapılması konusunda baskı yaptıkları.
Bu kurullara istedikleri kişileri görevlendirdikleri, sanıklardan Birsel Sönmez'in enerji ihaleleri ile ilgili yönetim kurulu kararlarını firmalar lehine çıkartırmak için Muzaffer Selvi ile Ünal Peker ile işbirliği yaptığı ve bu firmalardan aldığı parayı bu kişilere rüşvet olarak verdiği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Mustafa Mendilcioğlu ve Enerji İşleri Genel Müdür Vekili Osman İlhan'la işbirliği yaparak ihalelerin haketmeyen sıradaki firmalara verilmesi konusunda Bakanlık'ta yapılması gereken imtiyaz sözleşmelerini imzalattırdığı, bu sözleşmelerin imzalanmasını müteakip TEAŞ'ın ilgili firmayla yapması gereken Enerji Satış Anlaşmasının (ESA) şirketlerin istediği şartlarda imzalanması konusunda aracılık yaptığı, Karadeniz Enerji'nin sahibi Doğan Karadeniz'in Mustafa Arslan'dan ihaleler ve santral kurulacak yerler ile ilgili bilgiler aldığı; Muzaffer Selvi, Ünal Peker'e firması ile ilgili kararın yönetim kurulundan kendi lehine çıkarılması için rüşvet verdiği, sanıkların bu şekilde çıkar amaçlı suç örgütü kurarak ihale yolsuzluğu yaptıkları, rüşvet aldıkları/verdikleri ve görevlerini kötüye kullandıkları, TEAŞ'ı ve T.C. Hazinesi'ni zarara uğrattıkları sanık ve tanık ifadeleri ile mevcut belgelerden anlaşılmış olup, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve ilgili kuruluşlarının yap-işlet-devret, işletme hakkı devirleri, otoprotüktör uygulamaları, yap-işlet ve yüzer-gezer santral ihalelerine ilişkin belgeler ve sözleşmeler ile Üst Kurul Raporları'nın teknik bilirkişi marifetiyle incelendiğinde olay bağlantılarının delillendirilerek ortaya çıkarılacağını, soruşturmanın bu yönde de derinleştirilmesini, yukarıda izah edilen sebeplerden dolayı sanıkların birinci madde yazılı suçları işledikleri kanaati ile bu fezleke tarafımdan düzenlenerek imza altına alınmıştır.
13 Ocak 2001
Muhittin Ateş
J.Yzb./ Çankaya İlçe J.K.
Fezleke nedir?
Herhangi bir olayla ilgili olarak elde edilen bilgi, belge, döküman, tanık ifadelerinin biraraya getirilerek ve ek bir yazı yazılarak hazırlanan tutanağa verilen isim.
Üst makama gönderilen fezleke, iddianame hazırlanmadan, yani dava açılmadan bir önceki aşama olarak da adlandırılır.