Feramuz ERDİN
YAPTIRIMLARA KARŞI “HAVALA”
Aslında ticaretin elden ele yapıldığı dönemde bir takas sistemi olarak ortaya çıkan “havala” daha sonra, paydaşların kendi bireysel katkıları ile yaratılan ortak bir havuzdan güvene dayalı para transferine dönüştü.
“Havala” esasında herhangi bir A ülkesinden yapılan ödemenin, belli bir komisyon karşılığında anında B ülkesindeki alıcıya ödenmesi esasına dayalı bir sistemdir. Bu sistemde genelde döviz büroları ve kurumcular kullanılabildiği gibi, güven sağlamış olan her türlü iş insanı da sisteme dahil olabilmektedir.
Bugün XRP adı altında işlem gören Ripple blok zincirininin de buna benzer bir mantıkla kurulduğunu söylemek mümkündür. Bölgesel ticarette asla önemini yitirmeyen “havala” bankacılık sisteminin geliştiği çağımızda artık paranın kayıt dışı el değiştirmesinin de bir unsuru haline gelmiştir. Bunun BM veya ABD tarafından uygulanan küresel yaptırımları etkisiz kılacak şekilde kullanılması ise uluslararası bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI ORGANİZE SUÇLARLA MÜCADELEDE KARARLILIĞI
Daha önceki bir yazımızda Türkiye’nin uluslararası organize suç çetelerinin hedefinde olduğunu ve son zamanlarda bununla ilgili olumsuz imajı silmek üzere özellikle kara paranın aklanmasına yönelik bazı operasyonlara hız verildiğini belirtmiştik. Kara paranın aklanmasında kilit ülkelerin yer aldığı Gri Liste’den çıkmamızın sürekliliği işte bu operasyonların başarısına bağlıdır. Özellikle yasadışı bahis, uyuşturucu ve dolandırıcılık gibi suçlardan elde edilen yasadışı gelirlerin aktarılması ve aklanması konusunda başta ekonomi yönetimi olmak üzere, kolluk ve adliye birimlerinin önemli bir hassasiyeti ortaya çıkmış durumdadır.
ÖNCE TFF, SONRA KAPALIÇARŞI
Sporda uluslararası bahis çetelerine yönelik olarak Interpol ve UEFA tarafından başlatılan sürecin bir uzantısı olarak görülmesi gereken TFF’deki bahis soruşturmaları hem adli hem de idari yönleriyle hala devam etmektedir. Hem TFF bünyesindeki hakemlerin hem de liglerde top koşturan futbolcuların isimlerinin karıştığı şike ve bahis soruşturmaları bir yandan da Türkiye’nin organize suçlarla mücadele kararlılığını da ortaya koymaktadır. Benzer şekilde, hafta başında Kapalıçarşı’da dördüncüsü gerçekleştirilen ve 76 kişinin gözaltına alınmasıyla sonuçlanan suç gelirlerinin aklanmasıyla ilgili soruşturmayı da yine bu çerçevede okumak gerekir.
NYT’NİN VENEZUELA İDDİASI
Geçen ay ABD’nin New York Times gazetesinde, tarihi bir geçmişe sahip olan Kapalıçarşı’da bu yılın Şubat ayında yapılan ve aralarında Kapalıçarşı yönetiminden kişilerin de bulunduğu 37 milyon dolarlık kara para aklama operasyonunun aslında tamamı 250 milyon dolarlık bir kara para aklama operasyonunun sadece bir parçası olduğunu iddia eden bir makale yayınlandı. Gazete, yaptırım uygulanan ülkeler olan Venezuela, İran ve Rusya arasındaki kayıt dışı ticarette İspanya’nın ve Türkiye’de de Kapalıçarşı’nın önemli bir rol üstlendiğini iddia ediyor. Organize suçlardan elde edilen kayıt dışı gelirlerin aklanması bir yana, küresel yaptırımların delinmesi uluslararası ilişkiler açısından önemli sorunlar yaratıyor.
patronlardunyasi.com