Kanada, 4 Mayıs 2013’ten itibaren yeniden göçmen başvuruları kabul etmeye başladı. Üniversite mezunu, en az bir yıl iş deneyimine sahip, iyi derecede İngilizce ya da Fransızca bilenler başvuru yapabiliyor. Son başvuru tarihi ise 30 Nisan 2014…
1 TEMMUZ 2012’den bu yana yeni göçmenlik başvurularını durduran Kanada, yeniden göçmen almaya başlıyor. Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanı Jason Kenney tarafından yapılan açıklamaya göre, ülke 4 Mayıs 2013’ten itibaren yeniden göçmenlik başvurularını kabul etmeye başladı. Yeni göçmenlik sisteminde önemli değişiklikler var. Bazı kriterler değiştirilirken bazıları da tamamen iptal edilmiş. Bunların bazıları göçmen adayları için avantaj sağlayacak türden. Ancak bazıları da yeni sorumluluklar yüklüyor.
5 BİN NİTELİKLİ ÇALIŞAN ALINACAK
Kanada, 2013’te tüm dünyadan 265 bin 500 göçmen almayı hedefliyor. Göçmenler arasında işadamlarından eyalet göçmen programları kapsamında alınacaklar meslek sahiplerine, mülteci ya da insani yardıma muhtaç olan kişilerden özel sponsorlu mültecilere kadar çok farklı gruplar var. Bu devasa organizasyon Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı (CIC) ve Kanada İnsan Kaynakları Gelişimi Bürosu (HRDC) tarafından yürütülüyor. Her ülkeden ne kadar göçmen alınacağına dair herhangi bir kontenjan yok. Ayrıca göçmen alınırken herhangi bir ülke ayrımı da yok. Göçmenlik başvuruları bir ila bir buçuk yıl içinde sonuçlandırılacak.
Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı, “Nitelikli İşgörenler ve Profesyonel Meslekler Göçmenlik Programı” (FSWP) bu yıl 5 bin göçmen alacağını açıkladı. Bu program meslek sahibi olanlar açısından önemli bir fırsat olarak değerlendiriliyor. Yaş, dil, eğitim, iş tecrübesi ve uyum faktörlerinden 100 üzerinden en az 67 puan alan herkes bu program kapsamında göçmenlik hakkına sahip olabiliyor.
YENİ GÖÇMELİK KRİTERLERİ
Daha önceki göçmenlik başvurularında, örneğin eğitimle ilgili kriterlerde diplomanızı göstermeniz yeterliydi. Ancak bu konuyla ilgili istismarlar yaşandığı için Kanada hükümeti bu uygulamaya son verdi. Bundan sonra göçmen adaylarının aldığı eğitimler tarafsız üçüncü bir kurum tarafından değerlendirilecek. Yani mezun olduğunuz okul tarafından diploma ya da mezuniyet belgeniz ilgili kuruma resmi yazışma ile iletilecek.
Yeni açıklanan yasada puanlama sisteminde de bir takım değişikler yapıldı. Örneğin, müracaat sahibi evli ise artık eşinin eğitimi kendisine artı puan getirmiyor. Bu bazıları için avantaj bazıları için ise dezavantaj yaratabilir. Eğer başvuru sahibi tek başına yeterli puanı almışsa eşinin İngilizcesi az seviyede olsa da yeterli kabul ediliyor. Bu durum dil bilmeyen eşler için avantaj sağlayacak. Başka bir önemli değişiklik ise iş tecrübesiyle ilgili. Eskiden tam zamanlı dört yıl iş tecrübesi yeterli kabul edilirdi. Bu süre altı yıla çıkarıldı. Haftalık çalışma süresi 30 saat üzerinden hesaplanıyor. Evet, yeni göçmenlik sisteminde neredeyse dokunulmayan madde kalmamış. Bizde bu gerçekten yola çıkarak, Kanada’ya göçmenlik başvurusu yapma planları olanlar için bir rehber hazırladık. İşte yeni göçmenlik sisteminin ayrıntıları…
MESLEK LİSTESİ AÇIKLANDI
Nitelikli Göçmenlik Programı’na başvurabilmeniz için sahip olduğunuz mesleğin Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bakanlığı’nın açıkladığı 24 meslek grubu listesinde yer alması şart. Bu listedeki mesleklerden bazıları şu şekilde sıralanıyor: İnşaat, makine, kimya, maden, jeoloji, petrol, bilgisayar mühendisleri, fizik tedavi uzmanları, patoloji asistanları, tıbbi laborant, kardiyoloji uzmanları, sanayi teknisyenleri… Söz konusu listede özellikle mühendislik ve sağlık sektörüyle ilgili meslekler ön plana çıkıyor. Bu arada hemen belirtelim. Kendi mesleğiniz bu listede yok ise hemen vazgeçmeyin. Bazı meslek grupları içinde alt bölümler de var.
DİĞER ŞARTLAR
Başvuru sahibinin üniversite mezunu olması gerekiyor. Kanadalı bir işverenden, Kanada İnsan Kaynakları Bakanlığı onaylı bir iş teklifi almış olması gerekiyor. Bunun için göçmen olmak isteyenlerin bizzat Kanadalı şirketlere doğrudan başvurması gerekiyor. Bunun yanı sıra Kanada’daki özel istihdam büroları ile de irtibata geçilebilir. Kanada devleti iş bulma konusunda herhangi bir destek sağlamıyor.
Başvuranların iyi derecede İngilizce ya da Fransızca bilmesi şart. Başvuru sahibinin İngilizce ya da Fransızca dillerinden birinde belirlenen asgari yabancı dil seviyesini belgeleme zorunluluğu var. Gerekli olan asgari yabancı dil seviyesi, Kanada Dil Kriterleri “Canadian Language Benchmark (CLB/NCLC)” ölçeğine göre okuma, yazma, konuşma ve dinleme yetkinliklerinin her biri için yedi puan olarak belirlenmiş. Yabancı dil seviyesinin belirlenmesi için Kanada devletince kabul edilen yabancı dil sınavları var. Bunlar İngilizce için IELTS – (International English Language Testing System), CELPIP (Canadian English Language Proficiency Index Program) ve Fransızca için TEF (Test d'évaluation de Français) sınavları şeklinde sıralanıyor.
Yeterli lisans bilgisine sahip diğer kriterlere uygun, 18 yaşını bitirmiş, meslek sahibi ve üniversite mezunu olan herkes başvuru yapabiliyor. Göçmen olabilmek için tüm aile fertlerinin istenilen bütün niteliklere uygun olması gerekmiyor. Sadece başvuru sahibinin kriterlere uygun olması yeterli. Ancak eş ya da hayat arkadaşlarının belli bir düzeyde İngilizce ya da Fransızca bilmesi gerekiyor. Bu diller için yapılacak testten dokuz puan üzerinden okuma için üç buçuk, konuşma ve yazma için dörder puan alması gerekli. Aile bireyleriniz istenilen diğer kriterlere uygunluğu varsa bu size artı puan kazandırıyor. Örneğin diyelim ki eşininiz ya da arkadaşınız Kanada’da iki yıl lise ya da ön lisans eğitimi almış. Bu durum sizi daha avantajlı bir hale getiriyor.
BAŞVURULAR MERKEZİ ALIM OFİSİ’NE
Göçmenlik başvuruları Kanada’nın Sidney kentindeki Merkezi Alım Ofisi’ne (CIO) yapılacak. Başvurunuz kendiniz de yapabilir ya da İstanbul ve Kanada’da ofisleri bulunan danışmanlık firmalarından destek alarak bu süreci sizin adınıza tamamlamalarını sağlayabilirsiniz.
Merkezi Alım Ofisi, göçmen adaylarının başvurularını onayladıktan sonra Ankara’daki Kanada Büyükelçiliği’ne müracaat etmeniz gerekiyor. Bu aşamaya geldikten sonra gerisi kolay. Artık sadece sizden istenecek ve temini zor olmayan evrakları teslim etmeniz gerekecek. Arkasından da vize ve harçlarla ilgili ödemeleri yapacaksınız.
PUANLAMA NASIL YAPILACAK?
Kanada'ya göçmen olarak kabul edilebilmek için 100 puanlık bir basamak sistemi üzerinden 67 puana ulaşmak gerektiğini söylemiştik. Peki, puanlama sistemi nasıl yapılacak? Bu puanlama sistemindeki kriterler neler? İşte bu soruların yanıtlarını son derece önemli. Zira bu değerlendirmelere göre göçmenlik başvurunuz kabul edilecek ya da edilmeyecek. Göçmenlik başvurusu yaparken olası sıkıntıları da göz önünde bulundurun. Göçmenlik başvurusu yaparken mutlaka profesyonel yardım alın. Çünkü başvurulara geri dönüş uzun sürebiliyor. Başvuru anında verilecek eksik evraklı bir dosya epeyce zaman kaybına yol açabilir.
Lisans mezunlarına 22 puan veriliyor. Mastır ya da doktora dereceniz varsa 25, iki ya da daha fazla sayıda lisans dereceniz varsa 22, iki yıl üstü lisans eğitimi ve en az 14 yıl eğitim görmüşseniz 19, bir yıllık lisans eğitimi ve en az 13 yıl eğitim görmüşseniz 15 puan alabiliyorsunuz. Yabancı (İngilizce ya da Fransızca) dil faktörü size maksimum 28 puan getirebiliyor.
İş deneyimi 15 puan değerinde. Kanada’dan alınacak iş teklifi 10 puan değerinde. 18-35 yaş arası 12 puan. 18 yaş altı ve 47 yaşın üstü 0 puan.
Uyum faktörlerinden en fazla 10 puan alabiliyorsunuz. Eşiniz orta derecede İngilizce ya da Fransızca biliyorsa beş puan. Başvuru sahibi daha önce Kanada’da iki yıl eğitim (lise ya da ön lisans) almışsa beş puan. Eş ya da birlikte yaşadığınız arkadaşınızın böyle bir durumu varsa bu size beş puan daha kazandıracak.
Kanada’da yaşayan birinci derece akrabası olmak beşer puan kazandırıyor.
İngilizce dil sınavı Türkiye’de British Council ve British Side, Fransızca dil sınavı ise Fransız Kültür Merkezi tarafından yapılıyor.
BAŞVURU MALİYETİ
Göçmenlik başvurusu yapabilmek için Kanada Federal Hükümeti Maliye Bakanlığı’na harç yatırmak zorundasınız. Bu harcın bedeli 21 yaşından büyükler için 550, 22 yaşından küçükler içinse 150 Kanada Doları. Diplomanızın onaylanmasının da küçük bir maliyeti olacak. Bunların dışında sizden istenen resmi evrakları Türkiye’de temin ederken ve bu evrakların tercümesi için yapacağınız masraflar olacak. Tüm bu ücretler başvuru yapan dosya değil, kişi başına alınıyor. Yani göçmenlik başvurusu yaparken sizin için bir dosya hazırlanıyor. Bu dosya eğer bireysel olarak başvuru yapıyorsanız sadece sizi kapsıyor. Ancak ailenizle, eşinizle veya nişanlınızla aynı dosyada başvuru yapabiliyorsunuz. İşte bu gibi bir durumda ödenmesi gereken harç dosyada adı geçen her kişiden ayrı ayrı talep ediliyor.
NE KADAR PARA KAZANABİLİRSİNİZ?
Kanada’da iyi derecede İngilizce bilen bir mühendisinin başlangıç maaşı ortalama 5 bin Kanada Doları’ndan başlıyor. Boru tesisatçıları ve sanayi elektrikçileri de mesailer hariç net 5 bin Kanada Doları civarında maaş alabiliyor. Bazı eyaletlerdeki enerji santrali inşaatlarında çalışanlar için bu rakam 8 bin Kanada Doları’nı bulabiliyor.
Göçmen olarak Kanada’ya adımınızı attıktan sonra bu ülkede ömür boyu yaşama ve çalışma hakkına sahipsiniz. Sadece seçme ve seçilme hakkı dışında tüm sosyal haklardan yararlanabilirsiniz. Kanada göçmenlik konusunda danışmanlık hizmeti veren uzmanlara göre vatandaşlık başvurusu yapabilmek için başvuru tarihi itibariyle son dört yılın üç yılını (1095 gün) Kanada sınırları içerisinde geçirmiş olmanız isteniyor. Toplam gün sayısından düşmek şartıyla herkes istediği başka ülkeye gitmek ve dönme hakkına sahip. Ayrıca herkes istediği dili konuşmak, devlet ile olan bağlantılarında İngilizce ya da Fransızca dillerinden birini seçmek ve kendi tercih ettiği dilde eğitim görme hakkına sahip. Gerekli şartlar oluştuktan sonra, Kanada göçmenlik statüsünden, Kanada vatandaşlığı statüsüne geçmek çok zorlu bir süreç değil.
Kanada vatandaşı olabilmek için gerekli şartlar şu şekilde sıralanıyor: 18 yaşından büyük olmak. Oturum hakkına sahip olmak. İngilizce veya Fransızca dillerinden herhangi biri ile iletişim kurabilmek. Kanada hakkında genel kültürel bilgilere sahip olmak… Vatandaşlığa geçtikten sonra seçimlerde oy kullanabilir hatta aday dahi olabilirsiniz. Bunların yanı sıra Kanada pasaportu taşımaya hak kazanıyorsunuz.
2013 göçmen alım planı
Kategori En az En çok Göçmen başvuru hedefi
Nitelikli çalışan 53.500 55.300 55.300
İşadamı 5.500 6.000 6.000
Daha önce Kanada’da yaşayanlar 9.600 10.000 10.000
Akrabalar 8.000 9.300 9.300
Eyalet göçmen programları 42.000 45.000 42.000
Quebec nitelikli çalışan programı 31.000 34.000 33.400
Quebec işadamı 2.500 2.700 2.600
Eş, çocuk… 42.000 48.500 48.300
Diğer aile bireyleri (Dede, büyükanne…) 21.800 25.000 25.000
Kanada’da koruma altında yaşayacaklar 7.000 8.500 8.500
Korunmaya muhtaç kişilerin yakınları 4.000 4.500 4.500
Devlet onaylı mülteci 6.800 7.100 7.100
Vize ofisi tavsiyeli mülteci 200 300 200
Federal iskan yardımı 500 600 600
Özel sponsorlu mülteci 4.500 6.500 6.300
Yeniden başvuru hakkı 100 400 400
İnsancıl destek, yardım, dayanışma 900 1.100 900
Toplam 240.000 265.000 260.500
Kaynak: Kanada Vatandaşlık ve Göçmenlik Bürosu
Hangi yaş kaç puan?
Yaş Puan
18-35 12
36 11
37 10
38 9
39 8
40 7
41 6
42 5
43 4
44 3
45 2
18 altı ya da 47 üstü 0
Tercih edilen meslekler
İnşaat mühendisi
Makine mühendisi
Kimya mühendisi
Maden mühendisi
Jeoloji mühendisi
Havacılık ve uzay mühendisi
Petrol mühendisi
Bilgisayar mühendisi
Çevre planlama
Endüstriyel teknisyenler
Çevre sağlığı ve güvenliği uzmanları
Fizik tedavi uzmanları
Mesleki terapistler
Tıbbi laboratuvar uzmanları
Patoloji asistanları
Solunum, kardiyopulmoner uzmanları
Klinik perfüzyonistler
Tıbbi radyasyon uzmanları
Tıbbi sonographer
Kardiyoloji teknisyeni
Genel mühendislik
Deniz bilimleri
Ekonomi sınıfı göçmenlerden oluşuyor
Kanada 34.5 milyon nüfusu ve 1.74 trilyon dolar gayrisafi milli hasılasıyla dünyanın en büyük 11’inci ekonomisi konumunda.
Ekonomik büyüklüğün sürdürülebilmesi ancak ihtiyaç duyulan iş alanlarında göçmen kabulü ile mümkün olacağına inanan Kanada devleti her yıl 250 bin civarında yeni göçmen kabul ediyor.
Kanada’da nitelikli çalışan, profesyoneller, girişimciler ve yatırımcı göçmenlerden oluşan yüz binlerce insan yaşıyor.
Kimler başvurabilir?
Başvuru temel kabul şartlarına uygun olmak
İstenen düzeyde İngilizce ya da Fransızca bilmek
Eğitim Denklik Değerlendirmesini (ECA) yaptırmış olmak
İş tecrübesinde aranan asgari şartları yerine getirmek
Değerlendirme testinden yeterli puanı almak
Sabıka kaydı olmamak
Kanada’da hem okuyup hem çalışın
Eğer üniversite eğitimini yurtdışında alıp bir yandan da çalışmak isterseniz Kanada tam size göre bir ülke. Öğrencilere kampüs dışında çalışma izni veren ender ülkelerden olan Kanada’da ayda ortalama bin dolar kazanıp yaşam giderlerinizi karşılayabilirsiniz.
Kanada’da 103 üniversite var. Okul seçimine okulların broşürlerini ya da internet sayfalarını inceleyerek başlayabilirsiniz. Kanada’da alacağınız eğitimden ne beklediğinizi belirleyip bu doğrultuda araştırma yaparsanız çok daha sağlıklı bir seçim yapmış olursunuz. Size önerilen üniversitenin kalitesini, okumak istediğiniz bölümde verilen dersleri, program süresini, üniversitenin büyüklüğünü, yabancı öğrenci yüzdesini, program kabul koşullarını, okumak istediğiniz alanın Kanada’da ne kadar geçerli olduğunu ve mezuniyet sonrası kariyer açısından size ne gibi imkanlar sunacağını dikkatlice incelemeniz öneriliyor.
Seçim yaparken göz önünde bulundurulması gereken en önemli kriterlerden biri de okulun akreditasyonu yani YÖK denkliği. Yurtdışında alınan diplomaların Türkiye'de geçerli olabilmesi için YÖK tarafından onaylanarak denklik belgesi verilmesi gerekiyor. Gideceğiniz üniversitenin ve programın YÖK tarafından tanınıp tanınmadığını mutlaka öğrenmelisiniz, Okulun denkliği, YÖK Denklik Bürosu’na yapılan başvuru sonucunda öğrenilebiliyor.
Öğrenciler bunlara dikkat edin!
Üniversite programlarına başvurmak isteyen öğrencilerin öncelikle resmi transkript, dil seviye belirleme testleri, referans ve niyet mektubunu hazırlaması gerekiyor. Transkript, lise derslerinin not dökümünü, ortalamasını gösteren bir belge ve okul müdürü ya da öğrencinin danışmanı tarafından İngilizce olarak hazırlanıyor. Okulun söz konusu belgeyi İngilizce olarak hazırlayamadığı durumlarda resmi noter onaylı tercümesi yapılıyor.
Başarı seviyenizin net bir şekilde Kanada yüksek öğrenim kurumuna iletildiğinden emin olmalısınız. Bu amaçla başvuru paketine eğer gerekiyorsa okul not sistemini ve Türkiye’deki diğer öğrencilere kıyasla başarı seviyesini açıklayıcı yazılar eklenmesi öneriliyor.
Öğrencilerin İngilizce yeterliliklerini ispatlamak için merkezi olarak düzenlenen bazı testlere girmesi isteniyor. Bu testler arasında TOEFL, IELTS gibi uluslararası düzeyde tanınan sınav sonuçlarının yanı sıra CAEL, CanTest gibi sadece Kanada'da geçerli olanlar da var.
Fransızca yeterlilik için Kanada'daki üniversitelerin öğrencilerden talep ettiği özel bir test yok. Bu alanda Fransızca eğitim veren her okulun kendi belirlediği kriterler geçerli.
Referans mektuplarının öğrencinin akademik, sosyal ya da çalışma ortamında iletişimde bulunduğu kişilerden alınması gerekiyor. Bu kişiler öğretmenler olabileceği gibi öğrencinin okul arkadaşları, çalışma arkadaşları ya da öğrenci gönüllü programlara katıldıysa bu ortamlarda tanıdığı kişiler de olabilir. Referans yazılarının, öğrencinin başarıları ve güçlü taraflarını, başvuru yapılan okulun ve programın öğrencinin kariyer ve yaşam kalitesine neler katacağını ve öğrencinin ilgili bölüme başvuruda bulunmasının ana nedenlerini içermesi gerekiyor.
Kanada’da her bütçeye uygun okul var
Kanada üniversitelerinin yıllık eğitim ücreti İngiltere, ABD, Yeni Zelanda, Avustralya gibi anadili İngilizce olan diğer ülkelerle kıyasladığında ortalama yüzde 20-40 daha ucuz. Bu kıyaslama ABD’deki özel üniversitelerle yapıldığında ise Kanada’daki okul ücretlerinin yüzde 50’ye varan oranlarda daha düşük olduğu görülüyor.
Kanada hükümeti tarafından tüm üniversitelerin yıllık ücretleri dikkate alınarak hesaplanan ortalama rakamlara göre, yabancı öğrenciler için yıllık eğitim ücreti lisans programlarında 14 bin, yüksek lisans programlarında ise 12 bin Kanada Doları. Bu rakam üniversitenin bulunduğu bölge, öğrenci sayısı, üniversitenin devletten aldığı bütçe, sunduğu eğitim programlarının çeşitliliği gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiyor.
Ekonomik öğrenci evleri
Öğrenciler konaklama ihtiyaçlarını okul yurtlarında veya bir ailenin yanında kalarak ya da ev kiralayarak giderebilir. Aile yanında konaklamanın maliyeti 500-850 Kanada Doları arasında değişiyor. Aylık ev kiraları ise bin 500 ile 3 bin Kanada doları arasında. Genelde birkaç öğrenci birleşip evleri öyle kiralıyor. Okul yurtlarının yıllık maliyeti ise 3 bin 500 ile 7 bin Kanada Doları arasında değişiyor.
Kanada'da eğitim gören yabancı üniversite öğrencilerine, kampüs dışında haftada 20 saat çalışma imkanı tanınıyor. Bu şekilde ayda 800-bin 200 Kanada Doları arasında para kazanma şansı var. Çalışma izni, öğrencilik süresi boyunca geçerli. Başvurular hemen değerlendirilmeye alınıyor. Yani isteyen öğrenci hemen bu yaz bile Kanada’da çalışabilir.
Okul seçerken bunlara dikkat edin
* Okulun genel repütasyonu (öğrenci veya öğretim üyelerinin verdiği puanlarla oluşan itibar oranı), sıralamalardaki yeri, tarihi, mezunların iş bulma oranları
* Okulun eğitim almak istediğiniz alandaki repütasyonu ve o alana özgü yapılmış sıralamalardaki yeri
* Bulunduğu ülkedeki akreditasyonları ve YÖK denkliği
* Program süresi, başlama dönemleri, son başvuru tarihi
* Giriş koşulları, şartlı kabul imkanları
* Program ilçeliği, kariyer imkanları
* Lokasyonu ve kampüs imkanları
* Program maliyetleri ve yaşam giderleri
* Okulun bulunduğu şehirdeki sosyal yaşam
* Gidilecek ülkede, program sırasında ve sonrasında öğrencilerin sahip olduğu çalışma izinleri
Mülteciler nasıl kabul ediliyor?
Mülteciler ve korunmaya ihtiyacı olan insanlar, “Kanada’da veya Kanada dışında yaşayan ve kendi anavatanlarına dönmekten korkan kişiler” şeklinde tarif ediliyor. Kanada insani gelenekleri ve uluslararası zorunlulukları çerçevesinde, her yıl binlerce insana koruma sağlıyor.
Kanada, Kanada’da bulunan ve zulümden korkan veya Kanada’dan ayrılmaları durumunda işkence tehlikesine, hayati tehlikeye ya da zalim ve anormal davranış, cezalara maruz kalacak olan kişilere mülteci olarak korunma sağlıyor. Gruplar ve bireyler, Kanada’ya gelmek için uygun olan mültecilere sponsor olabiliyorlar.
Göçmenlik harçları
İlgili kişi Maliyeti (Kanada Doları)
Başvuru sahibi 550
Eş, partner 550
Bakılmakla mükellef olunan 22 yaş ve üstü 550
Bakılmakla mükellef olunan 22 yaş altı 150
Kaynak: Kanada Büyükelçiliği
Girişimci, yatırımcı, serbest meslek sahibi harçları
İlgili kişi Maliyeti (Kanada Doları)
Başvuru sahibi 1050
Eş ya da partner 550
Bakılmakla mükellef olunan 22 yaş ve üstü 550
Bakılmakla mükellef olunan 22 yaş altı 150
Daimi oturma izni hakkı ücreti (başvuru sahibi, eş ya da partner) 490
Kaynak: Kanada Büyükelçiliği
Dr. Hasan ALKUMRU / Toronto Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Protez Bölümü Başkanı
“Çocukların eğitimi için bile bu ülkeye gelinir”
Toronto Üniversitesi’nden iş teklifi alınca Temmuz 2009’da, yerleşmek amacıyla Kanada’ya geldim. Halen Toronto’da yaşıyoruz. Yabancı bir diş hekiminin burada iş yapabilmesi için çok zorlu bir süreçten geçmesi gerekiyor. Buraya geldikten iki ay sonra akademik lisans aldım. Akademik lisans ile sadece üniversite içinde ve üniversiteye bağlı hastanelerde hasta muayene ve tedavi yapabiliyorsunuz. Muayenehane açma yetkisi için iki aşamalı uzmanlık sınavlarına germeniz gerekiyor. Ben tüm süreçleri tamamladım. Şimdi muayenehane açma yetkim var. Tüm Kanada’da lisanslı bir protez uzmanı olarak çalışma hakkım var. Eşim de diş hekimi. O da Toronto Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalışıyor.
Ben üniversite tarafından davet edildiğim için bir nebze şanlıydım. Ancak dünyanın dört bir yanından diş hekimleri, Kanada’da çalışmak arzusuyla göçmenlik başvurusunda bulunuyor. Kanada dışında eğitim görmüş, diş hekimlerinin söz konusu lisans sınavlarını ve çalışma izni ya da lisansı almaları üç ila beş yılı bulabilir. Birçoğu da bunu tamamlamakta zorlanıyor. Zaten göçmenlikle ilgili istatistikler de bunu doğruluyor. İstatistiklere göre göçmen diş hekimlerinin yüzde 35’i ancak lisans alabiliyor. Geriye kalanlar ise ya başka bir iş yapıyor ya da geri dönüyor. Bunları meslektaşlarımın cesaretini kırmak için söylemiyorum. Sadece Kanada’ya bu tür durumlara hazırlıklı olarak gelmelerini sağlamak için hatırlatıyorum.
Biz hazır kurulu bir düzene gelmemize rağmen bir yıl süren zorlu bir adaptasyon süreci yaşadık. Ev kiralamaktan ehliyet almaya kadar bir sürü formaliteyle uğraştık. Toronto’da Türkiye’de aldığımız ehliyeti geçerli değil. Yeniden ehliyet sınavına hazırlanmak zorunda kaldım. Özetle, İstanbul’daki yaşam düzeyimizi yeniden kurmak biraz zaman alı. Çocuklarımda aynı şekilde uyum zorlukları yaşadılar. Ancak şimdi büyük kızım Toronto Üniversitesi’nde psikoloji eğitimine başlayacak. Çocukların üniversite eğitimi için Kanada bir cennet. Sadece bunun için bile Kanada’ya gelinebilir.
Ersan Çıplak/Para Dergisi