Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından düzenli olarak her 3 ayda bir yapılan ihracat eğilim anketinin 2012 4. çeyreği ile ilgili sonuçları ve 2013 ile ilgili beklentileri, Başkan Mehmet Büyükekşi tarafından açıklandı.
Anket sonuçlarına göre, ihracatçı firmaların girdi maliyetleri 2012 yılının 4. çeyreğinde artış gösterdi. Aynı dönemde firmaların finansman ihtiyacında da artış oldu. Büyükekşi, ihracatçıların finansman sorununun çözümüne yönelik olarak 3 talepte bulundu. Büyükekşi bu taleplerini şöyle açıkladı: “Merkez Bankası ihracatçıları yüzde 15’lik kredi büyümesi sınırı dışında tutsun, ihracat kredilerindeki karşılık oranı azaltılsın, BSMV oranı ihracatçılara verilen kredilerde düşük tutulsun.”
Anket sonuçlarının ihracatçıların 2013’e umutla baktıklarını ortaya koyduğunu belirten Büyükekşi, bunun rakamlara da yansıdığını söyledi. Ekşi’nin verdiği bilgiye göre ihracatçılar, 2013 yılında bütün tahminlerin üzerinde olarak yüzde 6.29 büyüme bekliyorlar.
Basın toplantısında anket sonuçlarını açıklayan TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi,
TİM adına yürütülen İhracatçı Eğilim Araştırması’nın 2012 yılının 4’üncü çeyrek bulgularını içeren 12. fazının 7 Ocak-6 Şubat tarihleri arasında gerçekleştirildiğini, periyodik çalışmanın bu aşamasına 505 ihracatçı şirketin üst/orta düzey yöneticilerinin katıldığını kaydetti.
Girdi maliyetleri arttı
Büyükekşi, anket sonuçlarını açıklarken şöyle konuştu;
“Sözkonusu dönem içerisinde geçen yılın aynı dönemine göre girdi maliyetlerinin arttığını belirten ihracatçı firmaların oranı yüzde 61,8’dir. Buna mukabil, firmaların yüzde 45,5’i ihracat, yüzde 39,2’si üretimlerinin geçen senenin aynı dönemine kıyasla arttığını belirtmektedir. Ancak ihracatçıların yüzde 47,5’i 2012 yılının 4. çeyreğinde genel kârlılık ve ihracatta kârlılık düzeylerinin azaldığını ifade etmektedir.
İhracatçıların 2013 yılının ilk çeyreğinden beklentileri sorgulandığında girdi maliyetlerinin artacağı beklentisinde olan ihracatçıların oranı yüzde 50,4 iken, üretim ve ihracatlarının artacağını belirtenlerin oranı ise sırasıyla yüzde 35,3 ve yüzde 38,6 olarak hesaplanmaktadır.”
İhracatçı firmaların yüzde 64,2’sinin üretimde kullandıkları hammaddeleri yurtiçinden temin ettiklerinin belirtildiğini anlatan Büyükekşi, “sözkonusu oran, 2012’nin 4’üncü çeyreğinde ilk 500 ihracatçı listesinde yüzde 57,2’ye düşmektedir” dedi.
İhracatçılar yeni pazarlara yöneldi
İhracatçı firmaların yüzde 34’ünün 2012’nin 4. çeyreğinde yeni dış pazarlara girebildiklerini ifade ettiğini belirten Büyükekşi, “ihracatta yeni pazarlara girebilme oranları yıllar itibarıyla karşılaştırıldıklarında, 2012’nin bütününde bir önceki yıldan yüzde 3,1 artışla yüzde 33,6’lık orana erişmektedir” dedi.
Anket sonuçlarına göre, 2013 yılının ilk çeyreğinde ilk kez erişilmesi planlanan ilk 5 ülkeyi sırasıyla Rusya, ABD, Çin, Irak ve Almanya oluşturdu. İhracatçıların yüzde 21,4’ü ise 2013’ün ilk çeyreğinde bu anlamda herhangi bir atılım planlamıyorlar.
İhracatçıların 2012’nin son çeyrek performansları araştırılırken, “mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alıp almadıkları” da soruldu. İhracatçı firmaların yüzde 62,4’ü mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldıklarını belirttiler. Aynı dönemde ihracatta müşteri kaybedilen pazar olduğunu belirten ihracatçıların oranı ise yüzde 32,7 olarak ortaya çıktı. Anket bulgularına göre, 2012’nin son çeyreğinde ihracatçılar gelirlerinin yüzde 60,7’sini ihracattan elde ediyorlar.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, sözkonusu dönemde ihracat pazarlamasında karşılaşılan 2 ana sorunu da şöyle açıkladı: “Bu sorunlar, yüzde 58.8’le rekabetçi fiyat sunamama ve yüzde 51.3’le hedef ülkelerdeki ekonomik koşullar oldu.”
Finansman ihtiyacı arttı
İhracatçıların yüzde 39,4’ünün Ekim-Aralık 2012 döneminde dış finansman taleplerinin olduğunu belirlediklerini anlatan Büyükekşi konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Dış finansman talebinin 2012 yılından itibaren yükseliş trendinde olduğu görülmektedir. 2010’daki yüzde 30’luk talep oranı, 2011’de yüzde 36,6’ya, 2012’de ise yüzde 40,4’e yükselmektedir.
Firmalar dış finansman ihtiyaçlarını yüzde 81.4 gibi yüksek bir oranla özel bankalardan karşılamaktadır. Yüzde 56.8 ile Eximbank ikinci sırada gelmektedir. İlk 500 ihracatçı firma nezdinde özel bankalar ve kamu bankaları ön plana çıkarken, ikinci 500 firma arasında Eximbank ve ‘leasing’ alternatifleri tercih edilmektedir. Öte yandan firmaların yüzde 44,2’si Ocak-Mart 2013’te dış finansman taleplerinin olacağını dile getirmektedir.”
İhracatçılar yeni istihdam yaratacak
Büyükekşi, 2012 yılı 4. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısının 166 olarak hesaplandığını belirterek, bu dönemde ilk 500 kategorisinde yer alan firmalarda mavi yakalılardaki hareketlilikten kaynaklanan çalışan sayısındaki artışın dikkat çektiğini söyledi. Büyükekşi, “Mavi yakalıların sayısı 233’ten 328’e yükselmiştir” dedi.
Bu yılın ilk çeyreğinde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaların yüzde 29,9’unun beyaz yakalı, yüzde 32,1’inin ise mavi yakalı çalışan istihdam etmeyi planladıklarının tespit edildiğini anlatan Mehmet Büyükekşi, bu bilgilerden hareketle firmaların 2013 yılı içerisinde ortalama 8 yeni çalışan istihdam edeceklerinin hesaplandığını bildirdi.
İhracatçı firmaların yüzde 44,2’sinin 2012’nin son çeyreğinde yurtiçinde yatırım yapmadıklarını söylediklerini kaydeden Büyükekşi, yurtiçinde ve yurtdışında gerçekleştirilen yatırım hamlelerinde modernizasyon ve kapasite artırımının ilk iki sırada yer aldığını söyledi.
Büyükekşi bir soru üzerine, ihracatçı firmaların çalışan ortalamasıyla ilgili de şu bilgiyi verdi: “Ortalama çalışan sayısı 2010’da 147,5 kişi, 2011’de 155 kişi, 2012’de 168,2 kişi oldu.”
İhracatçılar yüksek büyüme bekliyor
Yapılan araştırma; ihracatçıların, büyüme ve enflasyonda hükümetin, Merkez Bankası’nın ve piyasaların tahminlerinin üzerinde beklenti içinde olduklarını ortaya çıkardı.
Anket çalışmasında ihracatçıların piyasa beklentileri de sorgulandı. Mehmet Büyükekşi, bu sonuçları şöyle açıkladı:
“Firmalar, Ocak-Mart 2013 döneminde dolar kurunun 1,79 TL, yılsonunda 1,84 TL olacağını öngörüyorlar. Enflasyon beklentisi yüzde 7,37, büyüme beklentisi ise yüzde 6,29 olarak hesaplanmaktadır. Bu bağlamda, ihracatçılarımızın yüksek oranda büyüme beklentisi içinde olduklarını söyleyebiliriz.
İhracatçılar genelinde 2013 yılının kendi sektörleri ve Türkiye açısından durağan geçeceklerini öngörmektedirler. Ancak ihracatçıların yaklaşık yüzde 40’ı 2013’ün olumlu bir yıl olacağı ümidini taşımaktadırlar. Avrupa ve dünya ekonomileri açısından genel görünümün durağan olacağı görüşü hâkimdir.”