Anket katılımcıları, talepteki zayıflığın, yeni siparişlerin haziran ayında da azalmasına neden olduğunu ve böylece mevcut düşüş trendinin ikinci yılını tamamladığını belirtti.
Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen veri, son 8 ayın en düşük değerini alırken, sektörün faaliyet koşulları Nisan 2024’ten itibaren kesintisiz bozulma eğilimi gösterdi.
Benzer şekilde yeni ihracat siparişleri de daralma sergilerken, her iki endekste de yavaşlama son üç ayın en belirgin düzeyinde gerçekleşti. Yeni siparişlerdeki düşük seyir, haziranda imalatçıların üretim hacmini geçen yılın ekim ayından bu yana yüksek oranda azaltmalarına neden oldu.
Buna bağlı olarak istihdam ve satın alma faaliyetlerinde gerileme hız kazanırken, istihdamdaki düşüş son 9 ayın en yüksek oranında gerçekleşti ve satın alma faaliyetleri Eylül 2024'ten bu yana en sert yavaşlamayı gösterdi.
GİRDİ MALİYETLERİ ENFLASYONU HAZİRANDA HAFİF YÜKSELDİ
Haziranda girdi stokları azalırken, diğer yandan satışlardaki gerilemeye bağlı olarak nihai ürün stokları son 3 ayda ilk kez arttı. Girdi maliyetleri enflasyonu haziranda hafif yükseldi. Girdi fiyatlarında görülen belirgin artışta, liradaki değer kaybı ve İran’daki gelişmelerin enflasyonist etkileri rol oynadı.
Buna karşılık, nihai ürün fiyatlarındaki artış yavaşlayarak yılın başından beri en düşük oranda gerçekleşti. Bazı firmalar girdi maliyetlerindeki yükselişe bağlı olarak satış fiyatlarını yükseltse de talepteki zayıflık fiyat belirleme gücünü sınırladı.
Tedarikçilerin teslimat sürelerinde ise son 4 aydır ilk kez artış yaşanırken, anket katılımcıları, teslimat gecikmelerinin genellikle ham madde yetersizliklerinden kaynaklandığını bildirdi.
TAKİP EDİLEN 10 SEKTÖRÜN YALNIZCA İKİSİ İSTİHDAM ARTIŞI SAĞLADI
İSO Türkiye Sektörel PMI Haziran 2025 raporuna göre, son 9 ayda ilk kez olmak üzere anket kapsamında takip edilen 10 sektörün tamamında üretim hacmi azaldı. Giyim ve deri ürünleri ile metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinde üretim yeniden düşüşe geçti.
Yeni siparişler tarafında ise hafif daha olumlu bir tablo ortaya çıktı. Makine ve metal ürünleri, diğer sektörlerde görülen eğilimin dışına çıkarak yeni siparişlerde çok sınırlı bir artış kaydetti. Yeni iş hacmi anket kapsamında izlenen 10 sektörden sadece birinde artarken, yeni ihracat siparişlerinin iyileştiği sektör sayısı ise dört oldu. En keskin artış ise son bir yılın en yüksek büyüme hızına ulaşan makine ve metal ürünleri sektöründe görüldü.
Haziranda takip edilen 10 sektörün yalnızca ikisi istihdam artışı sağladı. Bu sektörler, ana metal sanayi ile elektrikli ve elektronik ürünler oldu. Diğer taraftan, makine ve metal ürünlerinde personel sayısı Mayıs 2020’den bu yana en yüksek oranda geriledi. Makine ve metal ürünleri aynı zamanda girdi fiyatlarında da en keskin artışın ölçüldüğü sektör olurken, sektörde fiyat artışı son 15 ayın en yüksek hızına ulaştı.
Girdi maliyetlerinde artışlar genel olarak belirgin gerçekleşti, ancak en düşük artış giyim ve deri ürünlerinde kaydedildi. Tekstil ürünleri haricinde tüm sektörler ürün fiyatlarını yükseltti. Bununla birlikte, çoğu sektörde enflasyon mayıs ayına kıyasla geriledi. En hızlı artış ana metallerde gerçekleşti. Tedarikçilerin teslimat süreleri mayısta 10 sektörden 7'sinde kısalırken, haziranda bu sayının 2'ye düşmesi, tedarik zincirlerinde de aksaklıklar yaşandığı yönünde sinyal verdi.
2025’İN İKİNCİ YARISINDA KOŞULLARIN İYİLEŞECEĞİ ÜMİT EDİLİYOR
Açıklamada endekse ilişkin değerlendirmesine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, Türk imalatçılarının giderek zorlaşan talep koşulları nedeniyle haziranda da baskı altında kalmaya devam ettiğini ve bu nedenle firmaların faaliyetlerini sınırlama yoluna gittiğini bildirdi.
Harker, üretimin geçen Ekim 2024'ten bu yana en yüksek oranda daraldığının görüldüğünü belirterek, "Buna rağmen firmalarda mamul ürün stok fazlası söz konusu oldu ve bu stoklar son 3 aydır ilk kez artış gösterdi. Böylece yılın ilk yarısı zor bir ortamda tamamlanırken, 2025’in ikinci yarısında koşulların iyileşeceği ümit ediliyor." ifadelerini kullandı.
patronlardunyasi.com