Ekonomi
Halide TONGA
İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından açıklanan 2024 yılı “Türkiye'nin İlk 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde zirvede yine TÜPRAŞ-Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. yer aldı.
Üretimden satışlarda 651 milyar 643 milyon lirayla en büyük sanayi kuruluşu olan TÜPRAŞ’ı 356 milyar lirayla Ford Otomotiv ve 201 milyar 650 milyon lirayla SOCAR iştiraki Star Rafineri A.Ş. takip etti. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye AŞ ise 169 milyar lirayla dördüncü sırada yer aldı.
OTOMOTİV DEVLERİ ÖNE ÇIKTI
İlk 10’da Toyota, Oyak-Renault, Hyundai ve Mercedes-Benz Türk gibi devler öne çıktı. Listenin dikkat çeken diğer büyükleri arasında İstanbul Altın Rafinerisi, Arçelik, İskenderun ve Ereğli Demir Çelik fabrikaları ile havacılık sektöründen TUSAŞ yer aldı. İlk 20’de enerji devi EÜAŞ, savunma sanayisinden Aselsan, beyaz eşyada Vestel, camda Şişecam gibi sektör liderleri de kendine yer buldu.
BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE LİSTEDE YÜKSELENLER
Listenin zirvesinde TÜPRAŞ, Ford Otomotiv ve Star Rafineri her iki yılda da yerlerini koruyarak istikrarlı bir performans sergiledi. Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye, 2023’te 5. sıradayken 2024’te bir basamak yükselerek 4. sıraya yerleşti.
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş., 2023’te 12. sıradayken 2024’te 8. sıraya yükselerek dikkat çeken bir sıçrama yaptı. Aynı şekilde TUSAŞ, 17. sıradan 11’e, Hyundai Motor Türkiye 13’ten 10’a, EÜAŞ ise 15’ten 13. sıraya yükseldi.
EN BÜYÜK SIÇRAMA TOSYALI'DAN
En büyük sıçramayı ise Tosyalı Demir Çelik yaptı; 2023’te 57. sıradayken 2024’te 15. sıraya yerleşerek listeye damgasını vurdu.
2024 yılında gerçekleştirdiği yatırımlarla küresel çelik sektöründeki konumunu güçlendiren Tosyalı Demir Çelik, yıllık toplam 15 milyon ton sıvı çelik üretim kapasitesine ulaştı ve 7 milyar dolar ciro elde etti. Tosyalı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı 2025 yılı için yaptığı değerlendirmede, küresel olarak 3 milyar dolar civarında bir ihracat gerçekleştirmeyi, şirketin cirosunu da 9 milyar doların üzerine çıkarmayı hedeflediklerini söyledi.
VESTEL LİSTEDE BİR SIRA YÜKSELDİ
Öte yandan Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları da 10. sıradan 9’a yükselerek daha sınırlı bir hareket sergiledi. Türkiye Petrolleri 23. sıradan 16’ya, Tosçelik 21’den 18’e ve Vestel Beyaz Eşya 20’den 19’a yükseldi.
Vestel Beyaz Eşya Sanayi ve Ticaret A.Ş, 2024 yılında 266 milyon TL net kar elde ettiğini açıkladı. 2024 yılında Vestel Beyaz Eşya, Manisa'daki Vestel City tesislerinde yeni bir bulaşık makinesi fabrikasını devreye alarak üretim kapasitesini artırdı. Bu yatırımla birlikte şirketin yıllık üretim kapasitesi 15,6 milyon adetten 16,2 milyon adete yükseldi.
Yıl boyunca, özellikle ihracat pazarlarındaki zayıf talep ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar, şirketin satışlarını ve kârlılığını etkiledi. 2024'ün ilk dokuz ayında ihracatın toplam satışlar içindeki payı yüzde 66'ya geriledi. Ayrıca, 2023'te yüzde 76 olan kapasite kullanım oranı, 2024'te yüzde 71'e düştü.
Hatta Bloomberg'in geçtiğimiz günlerde yaptığı habere göre, Zorlu Holding iştirakı Vestel Elektronik, toplam işgücünün (20 bin çalışan) yaklaşık yüzde 10'unu oluşturan 2 bin çalışanı işten çıkarmayı planladığı öğrenildi.
SAVUNMA SANAYİİ ŞİRKETLERİ YÜKSELİŞTE, ROKETSAN’DAN SIÇRAMA
Savunma sanayii şirketlerine bakıldığında ise önemli yükselişler kaydedildiği görüldü. TUSAŞ, 2024 yılında 98 milyar lira net satışa ulaşarak Türkiye'nin 11. büyük sanayi kuruluşu oldu. ASELSAN, 2023’te 19. sırada iken 2024 yılında 2 sıra yükselerek 17'nci sırada yer aldı. ROKETSAN ise 15 sıra birden yükselerek 35'inci sıraya yerleşti.
Roketsan, 2024 yılında savunma sanayisinde hızla büyümeyi sürdürdü ve 1,28 milyar dolar ciro elde etti. Şirket, 380 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirerek küresel pazardaki varlığını güçlendirdi. Genel Müdür Murat İkinci ise Şubat ayında, Roketsan’ın her yıl en az yüzde 25 büyümeyi hedeflediğini belirtti ve şirketin 2,5 milyar dolarlık yeni sözleşmeler imzaladığını açıkladı.
LİSTEDE GERİYE DÜŞENLER
İstanbul Altın Rafinerisi bir sıra gerileyerek 4’ten 5’e düştü. Mercedes-Benz Türk 2023’te 8. sıradayken 2024’te 12. sıraya gerilerken, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.de 16. sıradan 20. sıraya düştü.
İLGİLİ HABER
İlk 500 açıklandı: İşte Türkiye'nin en büyük sanayi şirketleri
patronlardunyasi.com