İktisadi Kalkınma Vakfı’nın (İKV) 63’üncü Genel Kurulu dün yapıldı. İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu’nun yeniden başkan seçildiği toplantıda gündemin ilk sırasında Schengen vize sorunları ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi yer aldı.
Genel kurulun divan başkanlığını yapan İstanbul Sanayi Odası Başkanı (İSO) Erdal Bahçıvan, yaptığı konuşmada, son dönemde yaşanan küresel gelişmelerin ışığında Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki ekonomik ve stratejik ortaklığın, ‘artık bir tercih değil, karşılıklı bağımlılığın zorunlu kıldığı bir jeoekonomik gereklilik’ olduğunu söyledi.
Türkiye ile AB arasında 1996 yılında yürürlüğe giren Gümrük Birliği, döneminin şartlarına göre son derece ileri bir entegrasyon modeli sunduğunu, ancak aradan geçen 30 yılın ardından, mevcut yapının yetersiz kaldığını vurgulayan Bahçıvan, “Türkiye, AB üyesi olmaması nedeniyle karar alma ve müzakere süreçlerine katılamamakta; buna rağmen Ortak Gümrük Tarifesi gibi bağlayıcı düzenlemelere uymak zorunda kalmaktadır. Bu durum, özellikle STA’lar söz konusu olduğunda ciddi yapısal eşitsizlikler doğurmaktadır. Tarafı olmadığımız 55 STA’nın ticari avantajlarından yararlanamazken, aynı anlaşmalar kapsamında üçüncü ülke ürünlerinin pazarımıza gümrüksüz şekilde girmesine müsaade etmek zorunda kalıyoruz. Başta Güney Afrika, Meksika, Cezayir, Japonya ve Vietnam olmak üzere birçok pazarda Türkiye, bu nedenle dezavantajlı konumda kalıyor. Dolayısıyla Türkiye’nin AB’nin STA müzakerelerine katılması ve avantajları tespit edildiği takdirde bu anlaşmalara ortak taraf olması, adil rekabet ortamının oluşması açısından kritik bir öncelik taşıyor” ifadelerini kullandı.
"İŞ BİRLİKLERİNİ SEKTEYE UĞRATIYOR"
Ekonomi Gazetesi'nden Merve Yiğitcan'ın haberine göre Türkiye’nin AB ile ekonomik entegrasyonu bu kadar ileri düzeydeyken, hala Schengen bölgesine yönelik vize uygulamalarının hem bireysel hareketliliği hem de ekonomik iş birliklerini sekteye uğrattığını ifade eden Bahçıvan, şöyle devam etti:
“2009 yılında Türkiye’nin, 550 bin civarında olan vize başvuru sayısı 2024 itibarıyla 1,1 milyonu aşmış; aynı dönemde vize ret sayısı dört kattan fazla artarak 41 binden 171 bine çıkmıştır. Türkiye’nin ortalama Schengen vize ret oranı 2009–2019 arasında yüzde 6 seviyesindeyken, 2020– 2024 döneminde bu oran yüzde 15’e yükselmiştir. Vize süreçleri sadece ret oranlarıyla değil; aynı zamanda randevu bulma zorluğu, uzun işlem süreleri ve belgelerin aşırı bürokratik talebi ile de ciddi bir yük yaratmaktadır. İş insanlarımız, fuarlara katılım, yatırım görüşmeleri ve ortaklık girişimleri gibi birçok ticari faaliyeti bu gecikmeler nedeniyle ya ertelemekte ya da iptal etmektedir.”
"VİZEDEKİ HER GECİKME EKONOMİMİZİ ETKİLİYOR"
Vize süreçlerindeki söz konusu engellerin, Avrupa ile bütünleşmiş Türk iş dünyasının rekabet gücünü zedelediği gibi, aslında AB’nin Türkiye ile olan ticari çıkarlarına da zarar verdiğini dile getiren Bahçıvan, “Oysa Türkiye, vizesiz seyahat hakkı tanınan 61 ülkenin neredeyse tamamından daha büyük bir ticaret hacmine sahiptir. Bu nedenle, vize meselesini yalnızca bir hareketlilik veya serbest dolaşım konusu olarak değil, aynı zamanda ticaretin ve üretimin önünde duran yapısal bir engel olarak ele almakta yarar görüyoruz. Bu bağlamda, Avrupa Komisyonu’nun 15 Temmuz 2025 tarihli kararıyla, Türkiye’den yapılan Schengen vize başvurularında çok girişli vize verilmesine yönelik kolaylaştırıcı adımlar atılmış olmasını, memnuniyetle karşılıyor, bu kararı, doğru yönde atılmış yapıcı bir adım olarak değerlendiriyoruz. Başta iş dünyası olmak üzere, yoğun temas gerektiren gruplar için kapsamlı ve eşgüdümlü bir serbesti mekanizmasına duyulan ihtiyaç hâlen devam ediyor. Vize konusundaki her türlü gecikme ve ret reel sektörü ve ekonomimizi doğrudan etkiliyor. Bu nedenle, vize uygulamalarındaki somut sorunların daha etkin çözümü için, vize müzakerelerine özel sektörün de aktif katılım sağlaması gerektiğine inanıyoruz. Gerçek ihtiyaçları sahada deneyimleyen iş dünyasının sürece dâhil olması, alınacak kararların hem uygulanabilirliğini hem de meşruiyetini güçlendirecektir” diyerek sözlerini tamamladı.
patronlardunyasi.com