Teknoloji

Feramuz ERDİN

IISS raporuna göre, ABD ve Çin’in kesin liderliği elinde tuttuğu yapay zeka pazarında İngiltere, Hindistan ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkeler büyük yatırımlar yaparak iddialı oyuncu olma planı kuruyor. 

HİNDİSTAN

Bir yandan yapay zeka esaslı bir ekosistem kurmayı planlayan Hindistan, diğer yandan da bu alandaki dışa bağımlılığını azaltmayı hedefliyor. 2024 yılında bu sektöre hibe ve teşvik olarak 1.16 milyar dolar aktarılan Hindistan’da tecrübe kazanan Hintliler aynı zamanda küresel yapay zeka pazarının gözdesi haline geliyor. Bu pazardaki iş gücü 2016 yılına göre yüzde 252 oranında artmış durumda. Hindistan’nın bu alandaki ana stratejisi ise yapay zeka alanında küresel bir oyuncu haline gelmek. 

BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ

Birleşik Arap Emirlikleri’nin yapay zeka alanındaki gelişme stratejisi ise yine diğer sektörlerde de olduğu gibi daha çok işgücü ithaline dayanıyor. Yerel ve uluslararası start-uplara yatırım yapmayı hedefleyen BAE, bu amaçla geçen yıl 1.77 milyar dolar kaynak ayırdı. BAE’nin yapay zeka stratejisi ise “Bunun için birini bekleme, kendi yapay zeka ekonomini kendin yarat” temeline dayanıyor. Bu strateji doğrultusunda dünyada bir ilk olan Muhammed Bin Zayed Yapay Zeka Üniversitesi de bu ülkede açılmış durumda. 

Yapay zeka alanında yetişmiş insan ithaline dayalı stratejisi nedeniyle BAE bu durumda her ne kadar işgücünde son 8 yılda yüzde 168 artış sağlasa da kendi insan kaynağını henüz kendisi üretemediği için henüz arzulanan seviyeye gelmiş değil. 

İNGİLTERE

ABD’deki yetişmiş yapay zeka işgücünün Avrupa’ya açılma iştahından faydalanmak isteyen İngiltere ise bu alanda en büyük yatırıma sahip. Bu amaçla geçen yıl 4,52 milyar dolarlık bir bütçeyi harcayan İngiltere’nin asıl hedefi de yapay zeka alanında tüketici değil üretici ülke olabilmek. Gelecek 5 yılda 54 milyon poundluk bir bütçeyi uluslararası araştırmaları desteklemek için ayıran İngiltere, bu alandaki başarısı için, dünyanın en iyi mühendislik fakültelerine sahip olan Oxford ve Cambridge üniversitelerinin köklü eğitim ve tecrübesine güveniyor. 

TÜRKİYE’DE DURUM NE?

2021 yılında Cumhurbaşkanlığı Dönüşüm Ofisi liderliğinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından açıklanan ve 2025 yılına kadar yapılacakları hedefleyen Ulusal Yapay Zeka Stratejisi, “Müreffeh bir Türkiye için çevik ve sürdürülebilir yapay zeka ekosistemiyle küresel ölçekte değer üretmek” olarak belirlenmiştir. Uygulama döneminin sonu olan 2025 yılında ulaşılması öngörülen üst seviye hedefler şunlardır: 

Yapay zeka alanının GSYH’ye katkısı yüzde 5’e yükseltilecektir. 
Yapay zeka alanında istihdam 50.000 kişiye çıkarılacaktır. 
Merkezi ve yerel yönetim kamu kurum ve kuruluşlarında yapay zeka alanında istihdam 1.000 kişiye çıkarılacaktır. 
Yapay zeka alanında lisansüstü düzeyde mezun sayısı 10.000 kişiye çıkarılacaktır. 
Yerel ekosistemin geliştirdiği yapay zeka uygulamalarının kamu alımlarında önceliklendirilerek ticarileştirilmesi desteklenecektir. 
Uluslararası kuruluşların güvenilir ve sorumlu yapay zeka ile sınır ötesi veri paylaşımı alanındaki düzenleme çalışmalarına ve standartlaşma süreçlerine aktif olarak katkı verilecektir. 
Uluslararası yapay zeka endekslerindeki sıralamalarda Türkiye’nin ilk 20 ülke arasında yer alması sağlanacaktır. 

Bu strateji çerçevesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yapay zeka alanında sadece 2025 yılı itibarıyla faaliyet gösteren firmalara 50 milyon TL’ye kadar (1.2 milyon dolar) hibe desteği verileceğini açıkladı.

patronlardunyasi.com