Gündem

Ulaş YILDIZ

Popüler kültür de kısa sürede Dilber’i kendine malzeme yapmakta gecikmedi. Kurslar Dilber dansı verdi. Tekstil sektörü Dilber elbisesi üretip satmaya başladı. Elbiseyi giyip dansı öğrenenler hemen bir video çekip sosyal medyada yayınladı. Sosyal medya bir anda Dilber’lerle doldu taştı. İlanlarda ev, araba, tarla satmak isteyenler “Dilber için” demekten geri durmadı.

Bu durum dizinin reklamı açısından büyük etki yaratsa da İnci Taneleri’ni sıradan bir pavyon dizisi olarak gösterdi.

DİJİTAL BAĞIMLILIK ELEŞTİRİSİ

Halbuki dizinin ilk bölümü teknoloji bağımlılığının ve internette yer alan bireysel enformasyonun insanların sosyal ilişkilerini ve hayatlarını olumsuz yönde etkileyen bir referans noktasına dönüştüğüne özellikle vurgu yapılmaktadır.

İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden Doç. Dr. Berk Çaycı dizinin ilk bölümünü Patronlar Dünyası için analiz etti:

“Dizinin ilk bölümünde özellikle akıllı telefonların ve internetin bireysel enformasyon mahremiyeti için ne kadar önemli olduğuna vurgu yapılmaktadır. Kullanıcıların dijital ayak izleri ve onlara ait olan her türlü enformasyon dijitalleşerek internet ortamında bir daha yok olmamaktadır.

Dizinin bir sahnesinde Yılmaz Erdoğan’ın canlandırdığı öğretmen karakteri “Çok sürmedi 3 gün içerisinde deşifre oldu kimliğim” diyerek internette yer alan bireysel enformasyonun kişinin gerçek yaşamını etkileyen önemli bir referans noktası olduğuna vurgu yapılmaktadır.”

                                                   Doç. Dr. Berk Çaycı

DİJİTALE DÜŞEN BİREYSEL ENFORMASYON SİLİNMİYOR

Dizide öğretmen “Artık hiç silinmiyor kara lekeler, sonsuza kadar peşinden geliyorlar; taze ön yargılara bayat geçmişler” diyerek internet teknolojisiyle birlikte dijitalleşen bireysel enformasyonun hayatın sonuna kadar kişinin ardından geldiğine gönderme yapılmaktadır.

Dijital iletişim çağında bireyin çevresiyle kurmuş olduğu iletişimsel eylemler tek başına bir sosyal çevreye kabul edilmek için yeterli olmamaktadır. Aynı zamanda internette var olan her türlü enformasyonda sosyal çevrenin bireyi onaylamasında belirleyici olmaktadır.

İNSANLARIN TELEFONU DEĞİL, TELEFONUN İNSANLARI

Dizinin ilk bölümünde gemideki bir sahnede yolcuların hepsi telefonlarıyla ilgilenmektedir. Sadece tek başına seyahat edenler değil, çiftler bile birbirleriyle iletişim kurmak ve manzarayı seyretmek yerine birlikte telefonlarına bakmaktadır. Yalnız başına yolculuk yapanlar selfi’e (özçekim) çekmektedir. Kimse anı yaşamıyordu. Tam o esnada öğretmen Azem “Ben içeri girmeden önce insanların telefonları vardı. Şimdi görünüyorum ki telefonların insanları var” diyerek insanın teknoloji karşısındaki teslimiyetini ve bağımlılığını hatırlatmaktadır.

Çoğu zaman dijital ortamda yer alan bireysel enformasyona insanlar, kişisel deneyimlerinden daha fazla güvenmeyi tercih etmektedir.

Dizide otel lobisinde çalışan İzzet, öğretmenin eşini öldürdüğüyle ilgili çıkan haberleri internette gördükten sonra davranışlarını öğretmene karşı daha soğuk davranmaya başlamıştır. İzzet öğretmenle konuşmasında “Biz her gelen müşteriyi internette aratıyoruz haliyle” diyerek insanların artık internette yer alan bilgilerinin gerçek yaşamları için bir referans noktası olduğunu ortaya koymaktadır.

İNTERNETTE OLMAYAN HAKİKAT…

Sosyal güvenin (social trust), diğer bir ifadeyle kişinin başkalarına olan güveninin yeniden inşa edildiği dijital bir evrenin varlığı ön plana çıkmakta. Buradaki dijital verilerin ya da dijital ayak izlerinin eksiksiz ya da doğru olması artık kullanıcılar için önemli değildir. İzzet ile öğretmenin bir sahnesinde öğretmen, İzzet’e “Evet internette gördüğün o adam benim, ama ben yapmadım kabul ettim suçu… İşte o da işin internette olmayan kısmı yani hakikat” diyerek internette yer alan her bireysel enformasyonun gerçek olmadığını ifade etmektedir.

BİREYSEL DENEYİMİN YERİNİ ALDI

Bir diğer sahnede de pavyon sahibi Zerre’ye öğretmeni göstererek kim bunlar diye sormaktadır. Zerre ise öğretmenle tanışmış konuşmuş olmasına rağmen, sadece internetten öğrenmiş olduğu bilgiyi aktararak “10 yıl yatarı olan çok ağır bir abi” olarak öğretmeni tanıtmaktadır. Bu sahne internetten ulaşılan bireysel enformasyonun, sosyal ilişkiler esnasında edinilen bireysel deneyimlerin ötesine geçtiğini ve sosyal ilişkiler içerisinde daha kıymetli bir enformasyona dönüştüğünü göstermektedir.

patronlardunyasi.com