Kara birliklerinin çarpıştığı savaşta, Azerbaycan’ı zafere götüren havadaki üstünlük oldu. Sadece uçaklar veya füzeler değil, kırılma noktasını belirleyen drone yani İHA-SİHA’lardı Azerbaycan zaferinin ardındaki mimarlardan biri. Ardından 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna işgali başladı. 3 yılda dünyanın en büyük ikinci silahlı gücüne sahip Rusya’nın saldırganlığını Ukrayna havadaki bilgi akışını sağlayan, Rus güçlerini imha eden İHA ve SİHA’lar oldu. Özellikle Türk şirketi Baykar’ın yaptığı Bayraktar’lar.
DOĞAN ÇOCUKLARA İSMİ VERİLDİ
Dünya savaş tarihinde önemli bir dönemi başlatan Bayraktar’ların kazandığı başarılar Azerbaycan ve Ukrayna’nın talihine de dokundu. Bayraktar adlı şiir ve şarkılar yazıldı. Doğan çocuklara Bayraktar ismi verildi. Çocuklara Bayraktar oyunları yapıldı. Bir anlamda hem kardeş ülke Azerbaycan hem de dost ülke Ukrayna’nın Türkiye ile olan bağı güçlendi. Şu anda Ukrayna’da Baykar Makine drone üretimi için yatırım yapıyor, Azerbaycan’da da benzer bir tesisi hayata geçiriyor.
Dünya'dan Kerim Ülker'in haberine göre, savaşın hem tarihini hem de taktiğini değiştiren dronelarla ilgili dünyanın en önemli savunma yayını ABD’li The Defence Post, bu alanda en güçlü şirketlerle ilgili bir araştırma yayınladı. Dünyanın en güçlü drone ordusuna sahip ABD’den şirketlerin ağırlığındaki bu listede Asya ve Avrupa’dan ilk 3’e giren tek şirket adına besteler yapılan Bayraktar’ın üreticisi Baykar oldu. Yapılan araştırmada listeye giren şirketleri, sadece tanınırlığı değil, hızla gelişen savunma endüstrisindeki yenilikçiliği, etkisi ve sürdürülebilirliği belirledi. Şirketlerin yıllık geliri, Ar-Ge yatırımını, büyüme yörüngesini ve gelecek vaat eden yenilikleri hesaba katan firmalar arasında sadece ASELSAN’ın kamu üreticisi olması da vakıf yönetimi nedeniyle dikkate alındı.
ASELSAN 17’NCİ SIRADA
Listenin ilk sırasında MQ- 9A REaper, MQ-9B SkyGuardian ve SeaGuardian gibi dünyanı en pahalı hava ve deniz drone’larını üreten ABD’i General Atomisc var. İkinci sıradaki ABD’li Northrop Grumman Aeronautics SystemsRQ-4 Global Hawk ve deniz versiyonu MQ-4C’u üretiyor. Üçüncü sırada ise Bayraktar’ın yanı sıra şimdilerde Akıncı ve Kızılelma ile gündemden düşmeyen Türk şirketi Baykar bulunuyor. Triton yer alıyor. Listenin dördüncü sırasında İsrail’den Elbit, ABD’den Anduril şirketleri var. Altındı ABD’li BlueHalo, yedinci İtalya’dan Baykar’ın da iş ortağı Leonardo, sekizinci sırada ABD’den Teledyne, 10’uncu sırada ise ABD’den AEVEX öne çıkıyor. Listede yer alan diğer Türk şirketi ise 17’nci sıradaki ASELSAN.
Listede özellikle Türk drone’larının motor işini üstlenen Ukrayna’daki firmalar dikkat çekiyor. Bu şirketlerin tamamı listeye son 2 yılda girmiş durumda. Hızla büyüyen, özellikle denizdeki insansız araçlarla öne çıkan Ukraynalı drone üreticilerinden TAF 22’nci, Ukrspecsystems 65’inci, Airlogix ise 85’inci sırada. Son dönemde hızla büyüyen TAF, geçen yıl üretimini 6 binden 40 bine ulaştırdı. . Listeye ABD’li ve Avrupalı şirketler ağırlığını koymuş durumda. Listedeki 100 şirketin 39’u ABD’li.
"İKİNCİ BÜYÜK ASKERİ DRONE FİLOSUNA SAHİBİZ"
Geçtiğimiz yıl hazırlanan Power Atlas ve The Drone Databook’u araştırmasına göre dünyanın en büyük drone filosu da ABD’de. Süper güç ABD’nin filosunda 13 binden fazla insansız hava aracı bulunuyor. Bu filonun yüzde 60’ından fazlası, esas olarak hava gözetimi ve hedef edinimi için kullanılan AeroVironment RQ-11 Ravens’tan oluşuyor. ABD Hava Kuvvetleri’nde, General Atomics’ten MQ-9 Reaper drone, MQ-1C Gray Eagle drone Northrop Grumman tarafından geliştirilen RQ-4 Global Hawk drone’u bulunuyor. Bin 421 araçla Power Atlas’a göre, dünyanın en büyük ikinci askeri drone filosuna sahip ülke Türkiye.
Drone teknolojisinde lider ülkelerden biri olan Türkiye’de en fazla orta irtifa uzun dayanıklığa sahip İHA Bayraktar TB2 bulunuyor. Üçüncü sırada ise Polonya var. Filosunda bin 209 drone bulunan Polonya, Türkiye’den de insansız hava aracı alan ilk NATO ülkesi olmuştu. Polonya’nın WB grubu tarafından gözlem amacıyla geliştirilen Warmate İHA’sı ana güç olarak biliniyor. Rusya ise listenin dördüncü sırasında bulunuyor. 2013 yılında İsrail’den satın aldığı 30’dan fazla Searcher Mk II drone ile filosunun temelini atan Rusya’da en fazla araç ise Orlan-10 olarak biliniyor. Rusya’nın filosunda bin 50 drone var.
patronlardunyasi.com