Ekonomi

2012’de yapılan düzenleme ile karşılıksız çeke hapis cezasının kaldırılması ticareti vurdu. Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre 2013’te 18 milyar TL olan karşılıksız çek tutarı 2014 yılında 19,9 milyar TL’ye ulaştı. En fazla karşılıksız çek yazılan il İstanbul oldu.

Çek Kanunu’nda 2012’de yapılan düzenleme ile karşılıksız çekte adli para cezası ödenmediği için uygulanan hapis cezası kaldırılmıştı. Bu değişikliğin ardından karşılıksız çekte patlama yaşandı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi’nin açıkladığı verilere göre 2014’te bir önceki yıla göre karşılıksız işlem yapılan çeklerin tutarı ise yüzde 10 arttı. Bankalara ibraz edilen 594 milyar lira tutarındaki 22,9 milyon adet çekin 19,9 milyar liraya karşılık gelen 673 bin adedi karşılıksız çıktı.

Ekonomide yaşanan darboğaz, iş dünyasının ödemelerini düzenli olarak gerçekleştirmesinin de önüne geçmeye başladı. Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi, dün karşılıksız çek sayıları ve tutarlarına ilişkin verileri açıkladı. Buna göre 2014’te karşılıksız çek adedi, bir önceki yıla göre yüzde 10 azaldı. Karşılıksız çıkan çeklerin tutarı ise yüzde 10 oranında artış gösterdi. 2014 yılında bankalara 594 milyar liraya karşılık gelen 22,9 milyon adet çek ibraz edildi.

Bu rakamlara göre bankalara ibraz edilen çek adedi önceki yıldan yüzde 5, çek tutarı ise yüzde 21 daha fazla. İbraz edilen çeklerde bu gelişmeler yaşanırken aynı dönemde parasal değeri 19,9 milyar lira olan 673 bin çeke, karşılıksız işlemi yapıldı. 2014’te karşılıksız işlemi yapılan 19,9 milyar liralık çekin 4,2 milyar liralık kısmına denk gelen 176 bin çek, daha sonra ödendi. Ocak-Aralık 2014 döneminde karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bankalara ibraz edilen çeklere oranı, adet olarak yüzde 2,9 ve tutar olarak yüzde 3,3 oldu. 2013 yılı sonunda bu oranlar adet olarak yüzde 3,4, tutar olarak yüzde 3,7 seviyelerinde gerçekleşmişti.

TUTAR OLARAK BAYBURT İLK SIRADA

İller olarak en fazla karşılıksız çekle karşılaşılan illere bakıldığında ise sıralamanın en başında büyük şehirler yer aldı. Aralık 2014 itibarıyla adet olarak en fazla karşılıksız işlemi yapılan 5 il, sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa oldu. Tutar olarak en fazla karşılıksız işlemi yapılan çeklerin bulunduğu illerde ilk sırada yer alan İstanbul’u Ankara, İzmir, Adana ve Antalya izledi. Tutar olarak ise karşılıksız işlemi yapılan çeklerin ibraz edilen çeklere oranının en yüksek olduğu il, yüzde 12,6 ile Bayburt oldu. Bu ili, yüzde 7,7 ile Ardahan, yüzde 7,7 ile Batman, yüzde 7,5 ile Adana, yüzde 7,3 ile Kars takip etti. Tutar olarak en düşük karşılıksız çek oranına sahip iller ise Kırşehir, Çankırı ve Kilis oldu.
Kray Tekin/Zaman